Schemeruur – Johan Theorin


Inventief, pakkend en sfeervol debuut
Het Zweedse Öland is een langgerekt, smal eiland. Het is tamelijk kaal, vrij onherbergzaam maar met een rijke historie en met een spaarzame doch bijzondere flora en fauna. Het zuiden van het eiland wordt gedomineerd door “Alvaret”, een soort steppelandschap. Het is een soort eiland dat een prachtig decor kan vormen voor sfeervolle thrillers. Johan Theorin heeft daar in Schemeruur, het eerste deel van zijn vierdelige serie die zich voornamelijk op dat eiland afspeelt, fraai gebruik van gemaakt.

Schemeruur. Als de dag overgaat in de nacht hebben de mensen de gewoonte om elkaar spookachtige verhalen te vertellen. Verdwenen mensen zijn een dankbaar onderwerp. Het verhaal van het zesjarige jongetje dat op een mistige dag in de jaren zeventig ontglipt aan de aandacht van zijn opa en verdwijnt in de jeneverbesbegroeiing van Alvaret zou zomaar een klassieker kunnen worden. Ondanks een grootschalige zoektocht wordt het kind niet gevonden. Vooral moeder Julia houdt daar een flinke psychische opdonder aan over waar ze na twintig jaar nog niet overheen is.

Het komt allemaal weer terug als haar vader, die als weduwnaar nog op Öland woont, een pakketje krijgt afgeleverd. Het bevat een schoentje dat, naar later blijkt, van het jongetje is geweest. Julia keert terug naar het eiland in een poging om te achterhalen wat daarachter zit. Het verleden wordt opgerakeld en herinneringen aan schimmige figuren als ene Nils Kant komen weer naar boven. Hij is verdwenen, is later mogelijk teruggekeerd en zou rondom de verdwijning meerdere malen zijn gesignaleerd. Inmiddels zou hij dood en begraven zijn. De twijfels blijven en Julia en vader Gerlof ondernemen een ultieme poging om de waarheid te achterhalen. Het oprakelen heeft gevolgen, en plotseling overlijdt iemand onder mysterieuze omstandigheden. Het lijkt erop alsof er iemand rondloopt die wil dat de kwestie onopgehelderd blijft.

Schemeruur is een bijzonder sfeervolle thriller. Theorin heeft de sfeer van het eiland in de herfst, somber, ontoegankelijk, kil en mysterieus, perfect weergegeven. Op subtiele wijze schetst hij een beeld van de omstandigheden, de onderlinge relaties en de mythevorming die past bij een gemeenschap die een groot deel van het jaar (alles buiten het zomerseizoen) op zichzelf is aangewezen. Het herfstachtige en kille weer draagt daar in niet geringe mate aan bij.

De plot is ingenieus. De wijze waarop die in elkaar steekt geeft Theorin volop ruimte om allerlei mythes en legenden in het verhaal te verwerken.  De karaktertekening is niet al te diepgaand uitgewerkt, maar de hoofdpersonen komen voldoende tot leven.

Zijn stijl is goed, maar toch wat kleine aanmerkingen, Hij heeft nogal de neiging om  dingen teveel uit te leggen, zie het verhaal via deze link. Andere voorbeelden:

  • Als Julia de weg wordt gewezen: “Je moet bij een boer zijn die eieren verkoopt, dus je moet uitkijken naar een huis met kippen op het erf.”
  • Als iets zakt, bijvoorbeeld schouders, dan zakt het altijd naar beneden.
  • Een zin als “Hij schudde ontkennend zijn hoofd”

Het is niet heel erg, maar het kan best beknopter. Het is wel illustratief voor de soms teveel opgerekte verhaallijnen. Het verhaal zou zonder dat aan kracht winnen, nu zijn er iets teveel momenten dat het onnodig verslapt.

Schemeruur is een prachtige, sfeervolle thriller met een inventief plot. Het is een bijzonder aangename kennismaking met Johan Theorin en zeer aan te raden voor lezers die houden van de typische Scandinavische thrillers, met hun eigen kenmerkende karakteristiek.

 

Lees meer over Öland via bijgaande link

Schemeruur Boek omslag Schemeruur
De vier seizoenen op Oland
Johan Theorin
Thriller
De Geus
1 juni 2011
Paperback
442
Corry van Bree

 

Op een mistige zomerdag in het begin van de jaren zeventig verdwijnt op het Zweedse eiland Oland een zesjarig jongetje. Familie, politie en vrijwilligers zoeken dagenlang vergeefs het hele eiland af.
Twintig jaar later krijgt zijn moeder, Julia, een onverwacht telefoontje van haar vader, die na zijn pensionering nog altijd op Oland woont. Er is bij hem een pakje bezorgd met daarin een kinderschoen. Julia keert met tegenzin terug naar het eiland waar ze weer wordt geconfronteerd met het drama van de verdwijning van haar zoontje.
Pas nu hoort Julia het verhaal over een mytische zonderling op Oland, Nils Kant, die ooit het eiland onveilig maakte en schrik aanjoeg. Maar hij is gestorven en begraven, lang voordat Julia's zoontje verdween. Toch geloven sommige eilanders dat Nils Kant nog weleens gezien wordt als hij in het schemeruur over de velden dwaalt.

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.