Zoektocht naar het paradijs – Arita Baaijens

 

Geslaagd reisverslag, maar ….
Een gesprek met een geoloog op de eerste reis van Arita Baaijens verwijst naar de reis van Nicholas Roerich die in 1926 een vier jaar durende zoektocht maakte naar een mythisch paradijs. Het was een tocht in moeilijke omstandigheden per huifkar door de hoge toppen van de Himalaya, op zoek naar Shambhala. Hiervan heeft zij nauwgezet verslag gedaan in Zoektocht naar het paradijs.

Met zijn opmerking “je moet Roerich achterna” plant de geoloog een zaadje dat jaren later ontkiemt. Een persoonlijke crisis is de aanleiding om die reis nog eens dunnetjes over te doen in de hoop het paradijs, Shambhala, te vinden en de crisis te overwinnen.
De reis voert door vier landen, Kazachstan, China, Mongolië en Rusland en cirkelt om het enorme Altajgebergte heen.

Haar voornaamste reisgenoot vindt ze bij toeval. Het is een Amerikaan met wie zij via een vriendin in contact komt en die dezelfde wens heeft. De rest van het gezelschap wisselt per land, de belangrijkste personen zijn de tolken die onmisbaar blijken bij de lokale contacten en bij het regelen van de formaliteiten.

De reis is wisselend, meestal fascinerend door de prachtige natuur en de majestueuze berglandschappen en relatief eenvoudig, soms enorm zwaar en riskant.
Onderweg heeft zij contacten met de lokale bevolking, waaronder nogal wat mensen met spirituele inslag zoals sjamanen.

Haar dagboeknotities kennen een vast stramien: datum en tijd, weer, omgeving, divers en sluit af met een kleur die een emotie of gebeurtenis waardeert. De wijze waarop zij haar reis beschrijft en de landschappen tot leven weet te wekken is raak, de stijl is vaak beeldend en het taalgebruik varieert van zakelijk tot lyrisch. Af en toe overdrijft ze wel een beetje, het lijkt dan teveel op een geforceerde poging tot mooischrijverij. Neem de eerste zin:
“De adem van de invallende winter bijt in mijn wangen op deze late herfstmiddag”. Je begrijpt precies wat ze ermee wil zeggen, doch een adem die kan bijten is wel wat vergezocht, en als zij daarmee de wind bedoelt dan is het niet bepaald een gangbare uitdrukking omdat de uidrukking in het Nederlands de wind laat snijden.

Als reisimpressie is het zeer geslaagd. Toch heeft het Zoektocht naar het paradijs wel wat mindere kanten. Het blijft alles bij elkaar vrij zweverig, weinig concreet. Het zou toch boeiend zijn om een analyse te zien van wat de omstandigheden, gebeurtenissen en de daaraan gekoppelde kleuren voor invloed hebben gehad op het al dan niet overwinnen van de crisis.

Als persoon komt zij helaas niet erg sympathiek over. Erg vaak is zij ronduit negatief over haar reisgenoten, vooral degenen die niet doen wat zij wil of commentaar leveren, al dan niet besmuikt, krijgen nogal eens een veeg uit de pan. Het maakt dat zij grote delen van de reis tamelijk geïsoleerd is, het bijzonder is dat zij dat isolement dan alleen haar reisgenoten verwijt. Iets meer zelfreflectie zou haar hebben gesierd.
Een sterk voorbeeld daarvan geeft zij zelf aan het eind. Als zij een bijna paradijselijke plek gevonden heeft wil zij die uitsluitend voor zichzelf houden. Zij ontsteekt in woede als er een aantal reizigers per boot langskomt; alsof zij het alleenrecht zou hebben op die plek. Alsof zij het paradijs zou willen bewonen zonder medemens.

Het resulteert in ambivalente gevoelens. Zoektocht naar het paradijs is enerzijds een fascinerend reisverslag, anderzijds geeft het een wat ongemakkelijk gevoel bij de persoon, zeker in relatie tot haar medereizigers.

Zoektocht naar het paradijs Boek omslag Zoektocht naar het paradijs
Arita Baaijens
Reisverhaal
Atlas Contact
Januari 2016
Paperback
319

 

Na een persoonlijke crisis reist Arita Baaijens af naar het Altajgebergte in het zuidwesten van Siberië, waar het legendarische Shambhala te vinden zou zijn, een aards paradijs in een doolhof van gletsjers en ravijnen. Onvermoeibaar trekt de reizigster te paard over besneeuwde bergen en door donkere wouden waar wolven en beren wonen. Onderweg ontmoet ze keelzangers, stoere herders, biologen, sjamanen, kluizenaars, professoren en profeten, maar het paradijs blijft onvindbaar, zelfs na jaren zoeken. Ze raakt geïntrigeerd door het geloof van lokale bewoners in de heilige natuur en vraagt zich af hoe landschap en geest elkaar beïnvloeden. Hoe fantasie zich van de werkelijkheid onderscheidt. En of wetenschap het monopolie op waarheid bezit. De zoektocht naar het paradijs zet het leven van de ontdekkingsreizigster weer op de rails.

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.