Teloorgang van een egocentrische hufter
In de roman Solar van Ian McEwan is hoofdpersoon Michael Beard een fysicus die in de jaren zeventig de Nobelprijs heeft gewonnen. Op de roem die hij daarmee verwierf heeft hij de rest van zijn leven geteerd, een wezenlijke bijdrage aan zijn vakgebied heeft hij sindsdien niet meer geleverd.
Zijn wetenschappelijke leven vult hij met het op routineuze wijze verzorgen van lezingen en met het uitgeven van de bijeengegaarde onderzoeksgelden aan weinig concreets opleverende onderzoeken. Andersdenkenden moeten het ontgelden, doch als het hem in zijn kraam te pas komt dan maakt deze onverbeterlijke opportunist ruimschoots en schaamteloos gebruik van de ideeën en onderzoeksresultaten van anderen. Door zijn intelligentie en zijn manipulatieve eigenschappen komt hij daar telkens mee weg.
Van zijn privéleven heeft hij vol overgave een geweldige puinhoop gemaakt. Zijn eerste huwelijk strandde al vroeg zonder dat hij daarin een rol had, doch sindsdien heeft hij vier huwelijken weten te laten stranden en heft hij vele buitenechtelijke escapades gehad, waarvan soms meerdere tegelijk. In het slotdeel blijkt hij een kind te hebben verwekt bij een vrouw met wie hij een langere relatie had en is hij desondanks tegelijkertijd op weg naar zijn zesde huwelijk, met een serveerster in Amerika
Solar geeft een deerniswekkend beeld van de wetenschappelijke wereld waar gemakzucht en afgunst de overheersende kenmerken zijn. Het geeft evenzeer een triest makend beeld van de vrouwen die, met weinig gevoel voor eigenwaarde, telkens weer in de praatjes trappen van een slordige, vadsige, gevoelloze egocentrische hufter die vooral goed is in het achterna lopen van zijn geslachtsdeel.
Ian McEwan heeft met Solar een boek geschreven dat, voor hem uitzonderlijk, vooral satirisch moest zijn. Hij is daarin maar ten dele geslaagd. Het ligt er vaak te dik bovenop, de van hem bekende fijnzinnigheid is ver te zoeken. Bijvoorbeeld: de situatie waarin de hoofdpersoon tijdens een extreem koude expeditie moet urineren en daar te lang over doet waardoor hij denkt dat zijn geslachtsdeel bevriest. Bij het uitkleden valt er iets langwerpigs uit zijn broek maar het is niet datgene waar hij bang voor is maar een staafje lippenbalsem.
Alle ingrediënten zijn aanwezig om Michael Beard in een daverende climax te ontmaskeren en hem te reduceren tot het zielige hoopje mens dat hij in wezen is. De auteur slaagt ook hier niet geheel in, de afloop is een tikkeltje onbevredigende.
Solar is een aardige roman, die makkelijk wegleest maar die niet altijd de aandacht gevangen weet te houden, vooral niet tijdens de niets toevoegende wetenschappelijke passages. Het is zeker geen verloren tijd om dit boek te lezen maar een Ian McEwan in topvorm zou er veel meer uit hebben weten te halen.
Solar
Roman
Harmonie
Oktober 2010
Paperback
361
Rien Verhoef
Solar vertelt het verhaal van Nobelprijswinnaar Michael Beard, een natuurkundige. Hij heeft een manier gevonden om de opwarming van de aarde tegen te gaan, maar Beard ligt zo vaak onder vuur in de media door zijn controversiële uitspraken over vrouwen (hij is inmiddels voor de vijfde keer getrouwd) dat er weinig aandacht is voor zijn ideeën over klimaatverandering. Wanneer zijn leven zakelijk en privé door een krankzinnig ongeval verwikkeld raakt, ziet Beard zijn kans schoon zich te ontdoen van echtelijke moeilijkheden, zijn carrière nieuw leven in te blazen en de wereld een milieuramp te besparen.
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.