Gesprekken met vrienden – Sally Rooney


Vreemde keuzes

Door het interview op Crossing border was de interesse in het debuut van de jonge Ierse Sally Rooney gewekt. Deze goed gebekte jongedame hield zich tijdens het gesprek uitstekend staande. Niet zo vreemd, zij is een vaardig debater en heeft daarmee al wat prijzen in de wacht gesleept. Er zijn al wat korte verhalen van haar gepubliceerd, naar haar romandebuut Gesprekken met vrienden werd reikhalzend uitgezien.  

Sally Rooney blijft dicht bij huis. De voornaamste hoofdpersoon is Frances, 21 jaar oud, studente en een beginnende, al tamelijk succesvolle performer. Samen met haar beste vriendin, tevens ex-geliefde, Bobbi doet ze mee aan poetryslams. Ze worden opgemerkt door Melissa, journaliste in de culturele hoek.
Er ontstaat een soort van vriendschap tussen de drie dames en de man van Melissa, Nick, een subtopper in de acteerwereld. Als Frances en Bobbi worden uitgenodigd voor een langer verblijf in de tweede woning, in Frankrijk, van Melissa en Nick worden de onderlinge verhoudingen al snel complex.

Frances en Nick krijgen een relatie die niet bepaald onopgemerkt blijft. Bobbi en Melissa kunnen op hun beurt goed met elkaar overweg, doch hoe ver deze dames gaan blijft wat schimmiger. Het mag geen verrassing zijn dat de onderlinge verhoudingen hieronder te lijden hebben, doch een en ander verloopt bepaald niet volgens wat je zou mogen en kunnen  verwachten. Het blijkt een bijzonder viertal dat een nogal eigenzinnige kijk heeft op relaties.

Wat heeft Sally Rooney willen zeggen is de vraag waarmee je blijft zitten na lezing van Gesprekken met vrienden. Het is een verwarrende episode uit het leven van enkele personen, zo veel is zeker. Heeft ze willen benoemen dat het liefdespad nogal vreemde kronkels kent? Het zou kunnen, doch daarvoor is het toch te weinig bijzonder, onvoldoende dramatisch, om dat aannemelijk te maken.
Mogelijk heeft ze willen laten zien dat haar generatie vooral zoekende is. Liefde, carrière, familiebanden, financiële moeilijkheden, het wordt wel aangestipt maar echt belangrijke  thema’s worden het niet.

Het ligt meer voor de hand om de lusteloze passiviteit van haar generatiegenoten te schetsen. Dat is wel vrij goed gelukt. Frances is vooral in beweging te krijgen als er seks te verwachten valt, of als zij financiële problemen dan wel lichamelijke ongemakken heeft.
Hetgeen de achterflap vermeldt: Frances besluit van dag tot dag te gaan leven. Als thema heel aardig maar dat komt onvoldoende uit de verf.

Of het bewust of onbewust is gedaan wordt niet echt duidelijk maar in Gesprekken met vrienden zijn de personen communicatief nogal beperkt. De persoonlijke gesprekken zijn verkrampt, daarentegen is de communicatie per mail wel weer ijzersterk; je zou bijna denken dat men het voeren van echte gesprekken aan het verleren is, of het nou met vrienden is of met vreemden, het is telkens een geforceerde bedoening. Overigens gaan de lichamelijke “gesprekken” tussen Frances en Nick hen wel heel goed af.

Gesprekken met vrienden is een merkwaardig boek. De stijl is heel aardig, het verhaal leest makkelijk, maar na lezing vervaagt de herinnering snel.
De personages blijven te vlak en te afstandelijk. Rooney heeft ervoor gekozen twee tamelijk oninteressante personen tot hoofdfiguren te maken en de twee die potentieel meer te bieden hebben te weinig aandacht te geven. Geen gelukkige keuze. Zoals het ook bepaald ongelukkig is om niet te kiezen voor een enkel thema en dat goed uit te werken, doch te veel te willen en dat matig uit te werken.
Er had meer in gezeten en dat Rooney het schrijftalent heeft om dat in de toekomst te bewijzen heeft zij wel duidelijk kunnen maken.

 

Gesprekken met vrienden Boek omslag Gesprekken met vrienden
Sally Rooney
Roman
Ambo Anthos
2017
Hardcover
303
Gerda Baardman

Gesprekken met vrienden van Sally Rooney is een moderne roman over de jeugd, met de daarbijhorende lusten en lasten. Rooney schrijft met een heldere stijl en onderkoelde humor. Gesprekken met vrienden is Rooneys debuutroman, die door The Guardian als een van de belangrijkste debuten van 2017 is uitgeroepen.

Frances is 21 jaar oud, koel en observerend. Ze studeert en doet samen met haar beste vriendin Bobbi aan poetryslams in Dublin, waar ze gespot worden door journalist Melissa. Frances raakt tegen wil en dank onder de indruk van haar en haar echtgenoot Nick, die nooit echt is doorgebroken als acteur. Wat aan het begin een onschuldige flirt lijkt, groeit al snel uit tot een vreemd soort intimiteit, tegen de verwachtingen in. Frances probeert haar leven geordend te houden, maar haar relaties ontsnappen steeds meer aan haar greep. Dan probeert ze iets radicaals: van moment tot moment leven

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.