Het tegenovergestelde van een mens – Lieke Marsman


Spitsvondige vertelling vol contrasten
Het geeft blijk van zelfvertrouwen als je debuutroman in geen enkel opzicht lijkt op wat gangbaar is of wordt geacht. Het tegenovergestelde van een mens van Lieke Marsman barst van de experimenteerdrift, scherpzinnige gedachten, trefzekere observaties en filosofische bespiegelingen. Dat maakt het een lust om te lezen, ondanks dat het verhaal vrij mager is.

In wezen is Het tegenovergestelde van een mens het relaas van een moeizame liefde tussen twee vrouwen. Bewust benoem ik de sekse omdat een aantal (interessante!) bespiegelingen juist die vrouwelijke homoseksualiteit als onderwerp heeft. Hoofdpersoon is Ida, die na een valse start afstudeert als aardwetenschapper. Zij heeft een niet erg stabiele relatie met Robin.
Het eerste deel, Binnen blijven, gaat over de ontwikkeling van Ida, van kind tot jongvolwassene, onzeker over zichzelf, haar vaardigheden en over de liefde. Haar leven kent nog weinig richting en over haar geaardheid durft ze niet altijd uitgesproken te zijn:

“Als men naar mijn geaardheid vraagt antwoord ik zo nu en dan nog steeds dat ik ook best op mannen kan vallen, ooit, wie weet”.

Langzaam komt ze steviger in haar schoenen te staan. De relatie wordt stabieler en als ze wordt uitgenodigd voor een klimaatonderzoek in de Italiaanse Alpen wordt het tijd om de wijde wereld in te gaan. Het tweede deel heet niet voor niets The great outdoors. Ida wordt zelfverzekerder. Haar twijfels en gedachten gaan minder over haarzelf en meer over grotere thema’s zoals de grootsheid en tegelijk de nietigheid van de mens. Marsman maakt hierbij gretig gebruik van de ideeën van bekende filosofen en grote wetenschappers.

Het  tegenovergestelde van een mens is opgebouwd uit korte hoofdstukken, die afwisselend het karakter van een column hebben, soms essayistisch zijn en dan weer over heel persoonlijke zaken gaan.
Ida zie je veranderen van een onzekere twijfelkont in een jonge, tamelijk zelfverzekerde vrouw. Een uitspraak van haar moeder dat alle mensen door en door slecht zijn maakt veel indruk.

“Als mensen slecht waren, en ik goed wilde zijn, dan moest ik ervoor zorgen dat ik het tegenovergestelde van een mens was”.

Haar inspiratiebron is vooral journalist en klimaatactivist Naomi Klein. Ida wil goed zijn voor mens en dier. Ze lijkt haar bestemming te vinden in het genoemde onderzoek, maar dat verloopt nogal teleurstellend. Het is vooral papierwerk en weinig spannend. Die spanning komt weer terug in haar leven als vriendin Robin op bezoek komt en tijdens een tochtje met de kano ineens alles anders wordt.

Qua taalgebruik had Lieke Marsman haar sporen al verdiend. Haar gedichten worden goed ontvangen en zijn al snel gebundeld uitgebracht. Ze heeft met Het tegenovergestelde van een mens laten zien dat een roman schrijven haar evenzeer goed afgaat. Het is te hopen dat er een vervolg op komt, ze is in ieder geval iemand om in de gaten te houden.
En stiekem hoop ik dat ze haar gedachten en ideeën ook anderszins wil uitwerken. Die zijn namelijk machtig interessant en ze weet ze uitstekend te verwoorden.

 

Het tegenovergestelde van een mens Boek omslag Het tegenovergestelde van een mens
Lieke Marsman
175
Atlas Contact
2017
Hardcover
175


Waar het op neerkomt is dat de mensheid als geheel ook eenzaam is. We kunnen er niet tegen dat er niemand iets terugzegt, dat we nog altijd geen dieren hebben horen praten – ja, misschien zo nu en dan in de vorm van het schrille gegil dat onze slachthuizen vult, maar niet met woorden, niet met een oplossing voor de dingen waar we al tijden mee zitten. Zelfs de hemel is leeg. En dus zetten we ons af door al die zwijgende natuur om ons heen te vernietigen, als een wanhopige geliefde die maar niet wordt terug ge-sms’t en het in het café op een zuipen zet. Nog nooit verscheen er een roman als Het tegenovergestelde van een mens. Lieke Marsman kantelt onze ideeën over klimaatverandering en identiteit op een manier die duizelig maakt.

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.