Hard-boiled Wonderland en het einde van de wereld – Haruki Murakami

Het viel niet mee

Vol verwachting aan een boek beginnen en dan gaandeweg tot de conclusie komen dat het een worsteling wordt om het uit te lezen. Toch doorgaan omdat de auteur je tot nu toe altijd heeft weten te verrassen. Blijven hopen op die verrassing en bij het einde aangekomen tot de conclusie moeten komen dat het er deze keer niet in zit. Zie hier, een korte samenvatting van mijn gevoelens tijdens en na het lezen van Hard-boiled Wonderland en het einde van de wereld door Haruki Murakami.

Twee aparte verhalen met een verband

Hard-boiled Wonderland en het einde van de wereld bestaat uit twee ogenschijnlijk los van elkaar staande verhalen die per hoofdstuk afwisselend worden verteld. De oneven hoofdstukken gaan over iemand met een unieke vaardigheid: hij kan data schudden. Hij komt in aanraking met de wetenschapper die dit heeft bedacht. Hij krijgt te horen dat het er voor hem niet goed uitziet. Gaandeweg komt hij te weten dat hij één van de personen is die hebben deelgenomen aan een experiment. Vrijwel allen zijn kort daarna overleden, hij is de laatste overlevende. Maar ook zijn leven zal binnenkort eindigen, tenzij…

De even hoofdstukken gaan over iemand die in een gesloten wereld leeft. Ook deze hoofdpersoon heeft een unieke vaardigheid: het lezen van dromen die zijn opgeslagen in schedels.

Dit lijken aanvankelijk twee verhaallijnen die geheel los van elkaar staan, maar naarmate het verhaal vordert lopen de verhalen steeds meer in elkaar over. Er zijn verbanden, overlappingen en het einde van beide verhalen hebben enige overeenkomst.

Nauwelijks interessante verhalen en personen

Interessante verhalen. In potentie dan, maar boeit het ook? Nauwelijks en dat is verrassend. Ik ben liefhebber van Murakami, hoewel er nog veel ongelezen is, maar dit boek wist mij niet te boeien. Hoewel er onderweg van alles gebeurt dat uitstekend past binnen het spectrum van deze auteur, veel vreemde en nogal bijzondere gebeurtenissen, kreeg het mij niet te pakken.
De anonieme personen wisten mij ook niet te raken, geen connectie, geen empathie. Het kon mij weinig schelen wat er met ze gebeurde.
Cruciale zaken bij de beoordeling van een roman. Dat het verder goed is bedacht is niet voldoende om dat gemis te compenseren.

Geslaagde en minder geslaagde uitspraken

Murakami heeft een aantal vaste ingrediënten in zijn boeken. Zoals altijd is er ruim aandacht voor eten, muziek en andere kunstuitingen. Herkenbaar en meestal fijn om te lezen. Maar zijn uitspraken (aforismen?) zijn in dit boek niet altijd geslaagd wat mij betreft. Voorbeelden:

Deze is goed gelukt en prima te begrijpen:

“Twee mensen kunnen in hetzelfde bed slapen en toch alleen zijn als ze hun ogen dichtdoen, als je begrijpt wat ik bedoel.”

Maar dan deze:

“Hij had de schroeven op maat gesorteerd en in schone witte bakjes gelegd. Ze zagen er zo gelukkig uit.”

Een zin die binnen en buiten de context wat mij betreft wartaal is. Levenloze objecten die emotie uitstralen? Ik heb al moeite met bomenknuffelaars en paardenfluisteraars en dat zijn dan nog levende dingen.

Over de stem van Bob Dylan:

“Het is net een jochie dat voor het raam naar de regen staat te kijken”

Wat bedoelt iemand daarmee? Is de gedachte erachter wellicht dat Dylan iets sombers en opstandigs in zijn stem heeft? Dat mag je vinden, maar dan ga je er blijkbaar vanuit dat  iedereen dezelfde gevoelens heeft als het over regen gaat en dat is niet (in alle gevallen en situaties) zo. Je kunt er alle kanten mee op, dus nietszeggend.

Tegenvaller

Hard-boiled Wonderland en het einde van de wereld viel mij tegen. Het is aardig bedacht, maar de verhalen konden mij niet erg boeien, net als de personages. Jammer, maar het kan niet altijd feest zijn.

Meer informatie over het boek: