De verkeerde vriend – Gert-Jan van den Bemd

Lulhannes die olifanten maakt

Gert-Jan van den Bemd heeft al heel wat teksten gefabriceerd. Hij werkt onder andere als  wetenschapsjournalist en redacteur. Hij schrijft ook korte verhalen en heeft daarmee al enkele prijzen in de wacht weten te slepen zoals de ILFU schrijfwedstrijd 2017 en de Aspe Award 2016. De verkeerde vriend is zijn debuut als romanschrijver.

 

De lulhannes is Werner Mans. Hij heeft een lullig baantje als fotograaf van wegwerpartikelen bij een bedrijf dat de beste dagen al ver achter zich heeft liggen. Hij vult zijn werkdagen vooral met het maken en opvolgen van zinloze afspraken. Zijn zomers brengt hij, met vrouw en dochter Roos, door op een nabijgelegen camping. Ook daar is zijn leven inhoudsloos, het bestaat vooral uit het bekijken van en in gedachten commentaar leveren op anderen. De spruitjeslucht walmt je tegemoet.

Van muggen en olifanten

De verkeerde vriend begint met een episode die in de tijd geplaatst midden in het verhaal past. De eerste zin daarna zou het motto kunnen zijn:

“Zolang je iets niet ziet, is het er niet, is het nooit gebeurd.”

Het is het probleem van Werner Mans dat hij veel meer ziet dan goed voor hem en anderen is. En dat voor een fotograaf voor wie goed observeren een levenshouding zou moeten zijn.
Als zijn dochter met enkele vriendinnen voor het eerst naar de disco wil, op een leeftijd waarop dat niet bepaald als een verrassing kan komen, ziet hij alleen maar potentieel gevaar. Die avond markeert het begin van een reeks futiele gebeurtenissen in en om de camping, voorvallen die de omvang hebben van muggen maar die in het hoofd van Werner zo groot zijn als olifanten.
Het zet hem aan tot daden die onvoorspelbaar zijn, lukraak en buitensporig. Het geval wil dat hij wel iets op het spoor blijkt te zijn, maar eigenlijk is dat eerder toe te schrijven aan toeval dan aan hersenactiviteit.

Gemengde gevoelens

Op stijl, zinsbouw en woordgebruik is weinig aan te merken. De verkeerde vriend is vlot geschreven en het leest gemakkelijk. Het verhaal is grotendeels een aaneenschakeling van op het oog onbeduidende voorvallen. Dat er een wereld achter zit die wordt bevolkt door verdorven lieden blijkt in het laatste gedeelte van De verkeerde vriend. Daarin gebeurt ineens van alles dat wel een ander licht werpt op het voorafgaande en tot een slot leidt waarin Werner Mans een huzarenstukje uithaalt. Dat gaat niet uit vrije wil, noch uit overtuiging of daadkracht, wel omdat hij zichzelf in een lastig parket heeft gebracht en geen kant meer uit kan.

Het typeert hem. Werner is een man met een leeg hoofd en een leeg leven met veel te veel ruimte voor fantasie. Een slapjanus, een paniekzaaier die bij toeval iets doet wat veel groter is dan hijzelf. Op de achterflap wordt de vergelijking gemaakt met Breaking Bad, maar dat is echt te veel eer. Werner Mans is in geen enkel opzicht vergelijkbaar met Walter White, de hoofdpersoon uit die serie, op zijn gebied een genie en een daadkrachtige doorzetter. Mans is als persoon diens tegenpool.
Andere personages zijn nauwelijks interessant. Hun aanwezigheid is noodzakelijk om het verhaal op gang te krijgen en te houden.

De verkeerde vriend is niet onaardig, soms grappig, soms flauw, met een slot dat verrast en waarin de titel welgekozen blijkt. Maar het is helaas geen boek dat je lang bij zal blijven. Daarvoor hebben de meeste personages te weinig smoel, worden de voorvallen net iets te (k)luchtig beschreven, en is het als geheel uiteindelijk een tikkeltje onbevredigend.

Meer informatie over het boek:

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.