Timing had gelukkiger gekund
De ondertitel van Pessimisme is voor losers luidt: Op de rand van een nieuwe tijd. Wat de auteurs, Kees van Lede en Joris Luyendijk, niet konden weten was dat het na verschijning slechts enkele weken duurde voordat die ondertitel omineus zou blijken. Maar op een andere manier dan zij konden vermoeden: niet door bijstelling van beleid maar door een virus dat de verhoudingen in de wereld in korte tijd op zijn kop zou zetten.
Over de auteurs
Kees van Lede is vooral bekend als bestuursvoorzitter van chemieconcern AkzoNobel en als voorzitter van het werkgeversverbond VNO. Hij is ook president-commissaris van De Nederlandsche Bank geweest. Minder zichtbaar zijn de andere bestuursfuncties, commissariaten en andere bijbanen. Gedurende langere tijd behoorde hij tot de meest invloedrijke mensen van het land.
Joris Luyendijk is journalist, bekend van televisie, hij heeft Zomergasten gepresenteerd. Hij is ook schrijver van boeken als Een goede man slaat soms zijn vrouw en meer recent van Dit kan niet waar zijn, waarin hij blijk gaf van een kritische blik op de financiële wereld in Londen. Met de Brexit in het vooruitzicht is hij weer naar Nederland teruggekeerd.
Interessante maar ook voorspelbare briefwisseling
Pessimisme is voor losers is het verslag van een briefwisseling tussen twee mensen die op het eerste gezicht weinig gemeen hebben. Luyendijk is degene die de vragen stelt, van Lede degene die de antwoorden formuleert. De lengte van de brieven weerspiegelen dat het stellen van vragen gemakkelijker is en het geven van antwoorden moeilijker. De brieven van Joris Luyendijk zijn korter en directer. Kees van Lede heeft meer tekst nodig om zijn antwoorden te formuleren. Soms zijn die antwoorden kort, meestal heeft hij veel ruimte nodig om de broodnodige nuances aan te brengen. Helaas blijft het niet alleen bij nuances, geregeld zijn de antwoorden ontwijkend en vergoelijkend.
Dat is niet vreemd, het past bij de positie die de heren hebben in de maatschappij. Luyendijk bevraagt hem over van alles, zoals zijn betrokkenheid bij obscure clubs als de Bilderberg groep en de Trilateral Commission. Wat vindt van Lede ervan en wat is hun invloed? Met vrij veel omhaal van woorden krijg je wel aardige kijkjes in de keuken, best amusant. Tegelijk doet van Lede zijn best om de invloed van die clubs te bagatelliseren.
Dit zet zich in het hele boek, waarin veel en verschillende onderwerpen aan bod komen, zo voort en voelt geregeld onbevredigend.
We zijn toe aan herbezinning
Gelukkig zijn er ook onderwerpen in Pessimisme is voor losers waar de heren elkaar naderen. Denk aan de doorgeschoten privatisering, maar vooral aan het aandeelhouderskapitalisme. Het zijn fenomenen die in de jaren tachtig in gang werden gezet, vooral als reactie op de doorgeschoten verzorgingsstaat. Nu we een paar decennia verder zijn lijkt de balans weer te ver te zijn doorgeschoten, maar dan de andere kant op. Echte pasklare antwoorden hebben zij nog niet, maar de conclusie is wel dat wij ons bevinden op een moment waarop herbezinning gewenst en nodig is.
Vandaar die ondertitel. Maar toen kwam er een klein, gemeen virus dat de wereld op zijn kop zette en was het momentum voor die broodnodige herbezinning voorbij. Hopelijk uitstel en geen afstel.
Non-fictie
Balans
2020
Paperback
256
9789463820486
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.