De laatste grote koning der Vikingen
Het leuke van de nog jonge uitgeverij Historische verhalen is dat in hun boeken feiten en fictie worden gemengd. De auteurs baseren hun verhalen op historische gebeurtenissen of personen maar geven daar hun eigen draai aan zonder de waarheid, of hetgeen daarvan bekend is, geweld aan te doen. De vertellingen zijn daardoor in ieder geval leerzaam en meestal boeiend. Tot voor kort was de omvang van deze verhalen beperkt tot hooguit enkele tientallen pagina’s maar inmiddels is er een stap gezet. De eerste novelle is van de hand van Paul Christiaan Smis en bevat, inclusief historische achtergrond en literatuurverwijzingen, 171 pagina’s. Onderwerp is Harald III, de laatste koning van de Vikingen die zijn hand overspeelde toen hij Engeland aan zijn rijk wilde toevoegen. Het luidde het einde in van het tijdperk van de Vikingen.
Historische betekenis
Toch is zijn nalatenschap aanzienlijk. Hij maakte van Noorwegen, dat voorheen uit vele kleine koninkrijkjes bestond, een eenheid. De stad Oslo groeide onder zijn bewind uit tot een grote stad. Harald vestigde een dynastie die nog ruim een eeuw aan de macht bleef. Hij is begraven in Nidaros, het huidige Trondheim. Die stad is onder andere bekend van de enorme kathedraal, de Nidarosdom, waarvan de bouw ongeveer in die periode is begonnen. Het is een omweg waard!
Het verhaal begint als Harald op sterven na dood is. Hij is zwaargewond geraakt in de strijd maar met het nodige geluk en met behulp van zijn twee naaste vrienden weet hij te overleven. Zij ontvluchten de regio. Het is het begin van een lange geschiedenis waarin hij zich weet op te werken tot koning. Uiteraard gaat dat niet zonder slag of stoot. Aanvankelijk neemt niemand hem serieus. Dat wordt geïllustreerd als hij als jonge knaap in de maling wordt genomen als hij er blijk van geeft dat hij niet erg “doortastend” is ten opzichte van het andere geslacht.
Onderweg naar het koningschap heeft hij te maken met serieuze tegenstanders en allerlei dubieuze figuren. Eén van hen, de verraderlijke priester Werenfridus, is door Smis het verhaal in geschreven. Andere belangrijke tegenstanders hebben wel bestaan, zoals de heerser van Kiev, Jaroslav. De ontwikkeling van de band tussen die twee is heel interessant en kent een verrassende ontwikkeling.
Van onzekere jongen tot harde heerser
Het centrale thema van Harald is de ontwikkeling van een onzekere, jonge man tot een strenge en harde heerser. Dit is geloofwaardig uitgewerkt, hoewel het af en toe wel een beetje lange halen snel thuis is. Allerlei andere thema’s komen kort aan bod: verraad, vriendschap, loyaliteit, trouw en uiteraard de religieuze strijd tussen het christendom en de Noorse goden.
De taal is beeldend en Smis lardeert het verhaal met allerlei begrippen die plaats- en tijdgebonden zijn.
Verwacht geen verhaal met grote psychologische diepgang noch een doorwrochte analyse van de strijd die Harald heeft moeten leveren om te komen waar hij gekomen is. Dat kan niet in een novelle van deze bescheiden omvang. Je krijgt wel een levendig verhaal over een boeiende figuur in een interessante tijd. Bijkomend voordeel is dat je er ook nog wat van opsteekt. Zoals eigenlijk altijd wel het geval is met de publicaties van deze uitgeverij.
Historische fictie
Historische verhalen
2020
Paperback
171
9789082642681
