Fascinerende leefwereld
Het mooie Van steen en been was het eerste boek van Bérengère Cournut dat in Nederlandse vertaling is uitgebracht. Dit verscheen oorspronkelijk in 2019. Ze had toen al een aantal andere boeken geschreven. Eén daarvan is Gelukkig geboren in de woestijn, oorspronkelijk verschenen in 2016 en nu ook vertaald. Mogelijk heeft de goede ontvangst van Van steen en been daarin een rol gespeeld, het ligt voor de hand. Dit boek heeft overeenkomsten daarmee maar is tegelijk heel anders. Hoe dan ook, de uitgever verdient wederom lof voor het uitbrengen van dit niet alledaagse boek.
De auteur kent de wereld van de Hopi
Cournut heeft langere tijd bij de Hopi, een indianenvolk, gewoond. Het is dus niet zo dat zij als een antropoloog hun bijzondere leefwereld als buitenstaander beschrijft, zij kent deze wereld van binnenuit.
De Hopi wonen al eeuwenlang op de dorre hoogvlakten van Arizona. Zij leven min of meer afgezonderd van de rest van de wereld en hebben nog veel van hun eigen cultuur kunnen bewaren. Het is een wereld die ver afstaat van de onze. Ze hebben eigen overtuigingen, tradities en rituelen. Zij kijken op een naïeve manier (in onze ogen dan) naar bijvoorbeeld de wisseling der seizoenen, lees deze dialoog tussen het jonge meisje Tayatitaawa, de hoofdpersoon en haar vader:
“”Is het je opgevallen hoe kort de dagen in deze tijd zijn, en hoe lang de nachten?’ Ja, dat had ik gemerkt. ‘Nou, dat komt omdat de zon zich naar het zuiden verwijdert. Vannacht ga ik samen met de priesters vragen zijn baan om te keren en weer naar ons terug te komen.’”
Met onze kennis is het daaropvolgende ritueel volslagen nutteloos, voor de Hopi is het heel natuurlijk. Vanzelfsprekend komt de zon terug en kunnen de gewassen weer groeien. Het is één van de vele voorbeelden Zij leven dicht bij de natuur, beter gezegd, zij zijn er een onderdeel van, een besef dat in de moderne wereld nauwelijks meer bestaat.
Opgroeien tussen de Hopi
Je maakt kennis met die bijzondere wereld via Tayatitaawa, zij die de zon lachend begroet. Circa twintig dagen blijft een pasgeborene in het donker, waarna het aan de zonnegod wordt gepresenteerd. Pas dan krijgt het kind een naam, op voorstel van de tantes. De vrouwen bepalen het dagelijkse leven in de families, die vernoemd zijn naar dieren. De mannen zijn veelal op pad, zo ook haar broer en vader. Als haar vader, die afkomstig is van een andere familie waarover men liever niet spreekt, overlijdt gaat zij op zoek naar zijn achtergrond.
Tayatitaawa heeft dan vermoedelijk de leeftijd van een puber. Op de heenreis wordt zij gebracht, een reis van circa twee dagen. Na een tijd keert zij toch weer terug naar haar eigen familie, iets wat niemand dan meer had verwacht. Die reis maakt zij alleen. Zij is ouder geworden, heeft veel meegemaakt en het markeert haar laatste stap naar volwassenheid.
Het is onduidelijk in welke tijd het zich afspeelt. Wat doet het ertoe. Kalenders en datering zijn voor de Hopi een onbekend fenomeen. Zij leven met het ritme van de seizoenen en de wisselingen in de natuur die daarvan het gevolg zijn. Je zou ook kunnen zeggen dat het een tijdloos verhaal is, voor zolang het duurt, want ook hun leefgebied staat onder druk.
Cournut is er weer goed in geslaagd om de lezer mee te nemen naar een heel andere wereld. Gelukkig geboren in de woestijn (in de titel staat ‘gelukkig’ schuin gedrukt, afwijkend van de rest en dat heeft een bedoeling) is weliswaar iets minder aansprekend dan het eerdergenoemde Van steen en been, maar ook dit geeft een fascinerende inkijk in een heel andere wereld. Hopelijk blijft die nog lang bewaard!
Roman
Prometheus
2021
Paperback
248 (inclusief foto's)
Martine Woudt
9789044644975
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.