De sturende dode
Het uitgangspunt van Voordat je wist wie ik was, de debuutroman van Jacqueline Bublitz, is intrigerend. Een jonge vrouw is vermoord en weet na haar dood een sturende rol te spelen in het leven van een andere vrouw. Op die manier poogt zij de identiteit van de dader te achterhalen en deze te laten opdraaien voor zijn misdaad.
Twee vrouwen op zoek naar perspectief
De twee hoofdrolspelers in Voordat je wist wie ik was zijn Alice Lee en Ruby Jones. Eerstgenoemde is net achttien geworden en probeert na een turbulente jeugd haar leven in New York op de rit te krijgen. Ruby komt vrijwel tegelijk met haar aan. Zij heeft hetzelfde doel, maar met een geheel andere reden, hoewel beide een nare ervaring met een man hebben te verwerken. Alice wordt na een paar weken in die stad vermoord. Ruby komt tijdens het hardlopen in zwaar onweer terecht. Als zij even wacht tot de bui is overgetrokken dan ziet zij in de rivier een lichaam drijven. Het is het stoffelijk overschot van Alice.
Het duurt even voordat haar identiteit bekend is, de eerste weken is zij de zoveelste Jane Doe. Alice weet Ruby, die daarvan geen flauw benul heeft, te sturen. Zij zorgt ervoor dat Ruby regelmatig terugkeert naar de vindplek. Alice krijgt het voor elkaar dat Ruby de moordenaar ontmoet, want ook die hebben vaak de neiging om terug te keren naar de plek des onheils. Wat op die ontmoeting volgt is heel verrassend en bij vlagen heel spannend!
Sterk beeld
Het lijkt vreemd en ongeloofwaardig dat een dode een levende weet te sturen. Toch ga je moeiteloos mee in het verhaal van Alice. Zij is de verteller, na haar overlijden, ook zoiets bijzonders, die je aan de hand neemt en die soms ook rechtstreeks het woord tot je richt.
Het beeld dat Alice hiervoor gebruikt heeft te maken met fotografie. Zij heeft bij wijze van genoegdoening de camera gejat van de man die foto’s en films van haar heeft gemaakt toen zij nog minderjarig was. Overigens valt dat de man niet te verwijten omdat zij hem heeft wijsgemaakt dat zij tijdens de opnames volwassen was. Het gaat over een meetzoekercamera, waarover zij instructies krijgt:
“’je begint met twee beelden die je met deze scherpstelhendel dichter naar elkaar toe brengt. Je moet het even in de vingers krijgen, maar uiteindelijk komen die twee verschillende beelden samen tot één helder plaatje.‘”
Het symboliseert de levens van deze twee vrouwen die op een zeker moment samenvloeien.
Zit goed in elkaar
De personages zijn overtuigend neergezet. Voordat je wist wie ik was wordt aangeprezen als een feministische roman en gezien de verhaallijnen is dat niet raar. Desondanks is het beeld van mannen en vrouwen behoorlijk genuanceerd.
Er is uiteraard één echte hufter, de moordenaar. De vrouwelijke hoofdpersonen zijn niet vlekkeloos en alleen maar onschuldig. Alice is, ondanks haar leeftijd, bepaald niet naïef. Toch laat zij zich erg gemakkelijk overhalen om in te trekken bij de man die haar tegen betaling fotografeert. Wat daarop volgt laat zich raden. Ruby is een beetje wanhopig en blijft te lang hangen aan een man die haar van alles belooft maar intussen voor een ander heeft gekozen. Toch blijft zij lang (tegen beter weten in?) hopen. Hoewel begrijpelijk is het niet erg krachtig.
De mannen zijn niet alleen maar slecht. Alice huurt een kamer in New York. Als haar geld op is mag zij er blijven wonen van de mannelijke verhuurder. Deze verlangt geen tegenprestatie en vertrouwt erop dat Alice het betaalt als zij over de middelen beschikt. Ook andere mannen, bijrollen, komen er goed vanaf.
Voordat je wist wie ik was is een interessant debuut. Interessante vertelvondsten, sterke verhaallijnen, het leest vlot, overtuigende personages en bij vlagen beklemmend. Wat wil je nog meer?
Roman
Nieuw Amsterdam
2021
Paperback
303
Mariella Duindam
9789046827505
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.