Gauw vergeten
Het is veelzeggend als de inhoud van een boek dat je kort geleden hebt gelezen zo ver is weggezakt dat je moet terugvallen op je aantekeningen. Niet dat er niets is blijven hangen, zo erg is het ook weer niet, maar de meeste herinneringen aan De Bradshaw variaties van Rachel Cusk zijn al snel vervaagd.
Vervelende mensen
De belangrijkste personages in De Bradshaw variaties zijn Thomas Bradshaw en zijn vrouw Tonie. Hij is gestopt met zijn werk om voor hun dochter Alexa te zorgen. Het huisman spelen gaat hem niet goed af. Hij is een slordige vader en is huishoudelijk ondermaats. Zijn ambities liggen vooral op het artistieke vlak. Hij wil zichzelf ontdekken. Of zoiets.
Tonie stort zich vol overgave op haar carrière aan de universiteit. Met Tonie gaat het bijzonder goed. Zij is steeds vaker van huis en ontwikkelt zich tot een echte carrièrevrouw en komt in uitdagende situaties terecht.
Deze afwijking van het klassieke rollenpatroon valt niet in goede aarde bij hun vervelende ouders die af en toe ook aan bod komen. Verder zijn er nog de broers van Thomas, Howard en Leo met hun gezinnen. Hun rol is kleiner. Howard heeft een bijzonder moeizame relatie met zijn zeurderige vrouw, hijzelf doet er alles aan om dat aan te wakkeren. Leo en zijn vrouw zijn wat minder agressief, wel veelal dronken of onderweg.
Weinig te beleven en matige stijl
Er valt nauwelijks te ontdekken wat Cusk met deze roman wil vertellen. Een familieroman met een rode draad is er niet. Er gebeurt af en toe wel wat, maar veel samenhang heeft het niet. Het is een nare familie, zoveel wordt wel duidelijk.
Het aspect dat het meest aan de orde komt is de “rolverwisseling” van Thomas en Tonie. Er is wat gedoe over, maar erg spannend wordt ook dat niet.
De verschillende hoofd- en bijrolspelers spreken ook al niet tot de verbeelding. Ze blijven vlak en vertonen nauwelijks ontwikkeling.
Over de stijl valt wel wat te zeggen. De Bradshaw variaties bevat een aantal sterke beschrijvingen, hier en daar heel poëtisch en zintuiglijk. Daaraan merk je dat Cusk wel degelijk kan schrijven, maar ze laat dat te weinig zien. Af en toe een goed gevonden spitsvondigheid, een sterke zin of opmerking, maar vaak is het ook van een niveau waar een puber zich voor zou schamen, zo flauw.
Het grootste bezwaar is het vertellen en het beschrijven. De tijd die zij daaraan verliest had zij beter kunnen besteden aan het uitwerken van karakters en het bouwen aan een aansprekend verhaal. Liever tonen dan vertellen.
Aan het einde van De Bradshaw variaties is er ineens de nodige dramatiek. Op zichzelf is dat sterk, maar het komt een beetje uit de lucht vallen en het is te weinig om deze matige roman te redden.
Roman
De Bezige Bij
2010
Hardcover
268
Marijke Versluys
9789023456742
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.