Oubollig en oppervlakkig
Soms heb je dat. Je leest informatie over een boek en je denkt dat het de potentie heeft van een topper. Interessante onderwerpen, de mogelijkheid van sterke dramatiek en van boeiende karakters. In opzet klopt het allemaal. Een beetje auteur zou er wel raad mee weten en er een fascinerend boek van weten te maken. Zo niet Carmen Korn. Met En de wereld was jong heeft ze goed materiaal in handen maar ze weet er helaas geen aansprekend boek van te maken.
Onrustige opbouw
En de wereld was jong speelt zich af tussen 1950 en 1960. Er zijn drie plaatsen van handeling: Hamburg, Keulen en San Remo. Drie plaatsen waar nog heel wat fysiek en psychisch herstelwerk te verrichten valt na de Tweede Wereldoorlog. In passages van hooguit enkele pagina’s speelt het zich afwisselend in deze drie plaatsen af. In een film zou dit scènes opleveren van een paar flitsen. Het is daardoor bijzonder onrustig en je krijgt nauwelijks de tijd om even in het verhaal te komen.
Het gaat om drie met elkaar verbonden families die heel wat hebben meegemaakt in die oorlog en nog kampen met de naweeën ervan. In Keulen gaat het slecht met de kunstgalerie, het is moeilijk om het hoofd boven water te houden. In Hamburg is de dramatiek persoonlijker: Joachim moest het leger in en is nog steeds vermist. Zijn vrouw Nina durft het lange tijd niet aan om hem als definitief vermist op te geven. Tot zij zwanger wordt van de Engelsman met wie zij al jaren een hechte relatie heeft. Hun zoon Jan heeft Joachim nog niet gezien. Dan duikt hij toch weer op en het leven van Nina cum suis komt op haar kop te staan. In San Remo hebben de mensen ook een en ander te verstouwen.
Het komt er niet uit
Dat is in opzet sterk en biedt veel mogelijkheden. Een vermeend oorlogsslachtoffer dat na jaren weer opduikt en zijn verwanten in verwarring brengt. Een kunsthandel die weer op moet zien te krabbelen en tussendoor met allerlei verwikkelingen te maken krijgt zoals schilderijen die in (aanloop naar) de oorlog zijn gejat van een Joodse man. De gevolgen van illegale handelingen tijdens die oorlog. Tekorten aan van alles, zoals natuurlijk ook voedsel. Veel schade die nog lang niet overal is hersteld. Daar valt wel wat van te maken.
Korn slaagt daar helaas onvoldoende in. De personages zijn vlak en er is nauwelijks ontwikkeling. Dat is doodzonde, want van iemand als bijvoorbeeld Joachim zou je heel wat meer kunnen maken dan zij nu heeft gedaan. Dat geldt net zozeer voor de anderen. Je krijgt een onvoldoende scherp beeld van hen en van hun onderlinge relaties. Om de lezer van dienst te zijn begint En de wereld was jong met de belangrijkste personages en enkele kenmerken, gevolgd door een schema van de onderlinge banden. Het is een teken aan de wand dat je daar regelmatig naar moet teruggrijpen.
Ook verder blijft het vlak. Je krijgt wel wat mee van de toestand in het naoorlogse Duitsland, maar er had zo veel meer mee kunnen worden gedaan. De nadruk legt Korn op de onderlinge verhoudingen, huwelijken, scheidingen, geboortes en dat zijn ongelukkige keuzes. De onderlinge communicatie komt niet veel verder dan oubollig en oppervlakkig gewouwel.
En de wereld was jong is een boek waar kraak noch smaak aan zit. De in opzet aanwezige potentie had een betere schrijver verdiend.
Roman
Signatuur
2021
Paperback
525
Olga Groenewoud
9789056727048
