Vastlopen en opnieuw beginnen
Bij de naam Owen Donkers ging er geen belletje rinkelen. Toch zijn er van hem inmiddels al vijf romans gepubliceerd. Wat je zaait is zijn vijfde. Afgaande op de beschrijving heeft hij zich gespecialiseerd in het genre van de autofictie, waar hij overigens bepaald niet de enige in is. Weet hij iets eigens toe te voegen aan dat genre dat inmiddels al aardig is uitgekauwd?
Moeizame jeugd
In Wat je zaait is een ik de verteller. Gecombineerd met zijn specialisatie is het aannemelijk dat het voor een (groot?) deel autobiografisch is. Het gaat over een schrijver (“Wat te doen met mijn eigen boek?”) die de veertig nadert en in Nieuwegein een voorstelling bezoekt. Het is niet zijn huidige woonplaats, wel de plaats waar hij is opgegroeid. Zoals hij erover schrijft gaat hij er met frisse tegenzin weer heen. Eenmaal weer thuis komen de herinneringen tot leven, herinneringen die blijkbaar goeddeels zijn verdrongen. Maar ja, veertig is een leeftijd voor bezinning en evaluatie volgens de hoofdpersoon en daarvoor heb je herinneringen nodig.
Wat volgt is een terugblik op zijn jeugd. De sfeer in het gezin is benauwend, er is al snel sprake van ge- en verboden om veelal religieuze redenen. De lagere school gaat hem moeiteloos af. Na een sterke start gaat het mis op de middelbare school. Het schort ogenschijnlijk vooral aan de discipline, iets wat je wel vaker ziet bij leerlingen die alles is komen aanwaaien. Er is gedoe met folderwijken en andere baantjes en met meisjes. Aandacht voor school is er nauwelijks en de afloop is voorzienbaar. Wat je zaait eindigt als hij genoeg heeft van dit miserabele leven en een impulsieve beslissing neemt. Met zijn vriendin vertrekt hij naar Groningen om een frisse start te maken. Dat die vriendin dezelfde naam heeft als de vrouw met wie hij aan het begin van het boek samen is zal geen toeval zijn.
Het ontbeert echte scherpte
Wat je zaait begint met een uitspraak van E. du Perron: “Ik ben toch eigenlijk bang dat ik ontzettend aan het ouwehoeren ben geraakt.” Dit kan gerust als motto worden gezien. Bijzonder veel gebeurt er nou ook weer niet in dit boek van 251 pagina’s. Heel veel diepgang kent het ook niet. De verhouding met zijn ouders is niet best, maar dat ongemak komt nauwelijks uit de verf. Hij smokkelt boeken (zoals van Walschap) die niet zijn goedgekeurd door zijn vader naar zijn kamer. Veel opstandiger wordt het niet.
Het gedoe met vriendinnetjes is ook niet heel bijzonder. Hevige verliefdheden die ook weer overgaan, rivaliteit met mannelijke concurrenten, het is bekend terrein. Als je moet afgaan op wat zijn vader zegt zou de verteller een plaag zijn voor zijn leraren. Goed, hij is vaak afwezig, haalt meestal veel lagere cijfers dan waartoe hij in staat is en moet daarvoor de prijs betalen. Ik krijg nou niet bepaald de indruk dat de leraren het zwaar te verduren hebben gehad door hem.
Positief aan Wat je zaait is dat het gemakkelijk leest. Het tempo is prima in orde, het taalgebruik is prima verzorgd. Maar het had allemaal wel wat scherper gemogen, het blijft nu wel aan de veilige kant. Het beeld dat blijft hangen is dat van een sympathieke, brave jongeman die een valse start maakt maar die net op tijd tot het inzicht is gekomen dat hij zo niet door kon gaan.
Literatuur
Alfabet
2021
Paperback
251
9789021340517
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.