Schrikkeljaar – Anka Hashin

SchrikkeljaarKleurrijk, beeldend en krachtig

Zelfs na wat zoekwerk via zoekmachines is het niet gelukt om te achterhalen wie schuilgaat achter het pseudoniem Anka Hashin. Veel meer dan dat ze een Nederlandse schrijfster en kunstenares is die in Rusland is geboren, ben ik niet gekomen. Schrikkeljaar is haar debuut, dat bestaat uit bijna veertig korte, waarvan sommige zeer korte, verhalen die zich in Rusland afspelen.

Sterke openingen en verrassende wendingen

Als je deze verhalen zou moeten typeren dan lijkt het een studie van het leven te zijn, van de mens in al zijn kleurrijke schakeringen. Nergens kom je politieke, religieuze, economische of culturele thema’s tegen, menselijk gedrag is de rode draad.

De sfeer in Schrikkeljaar, tevens de titel van een van de beste verhalen uit deze bundel, is landelijk, dorps en hoewel dat geen synoniemen van elkaar zijn ook ouderwets, alsof je in een ver verleden bent beland. Je schrikt ervan als er ergens in een verhaal iets moderns als een mobiele telefoon opduikt, bijna een anachronisme.

De inspiratie lijkt zij vooral te hebben gevonden in haar geboorteland, broedkraam van vele grote vertellers van kleine verhalen. Verhalen van deze omvang moeten wel sterk beginnen, je moet er meteen in worden getrokken. Sterke openingen zijn daarvoor van groot belang en dat lukt haar meestal goed. Na een openingszin, uit het verhaal Liefdespriesteressen, als

“Het gebeurt maar al te vaak dat een vrouw overal de schuld van krijgt”

wil je wel weten waarom dat zo is en wat de aanleiding tot deze generaliserende tekst. Vrijwel alle verhalen kennen een verrassend einde, variërend van komisch tot tragisch, en meestal eindigen ze abrupt na een verrassende plotwending.

Veelbelovende meesterverteller

Goed, het is misschien een tikje voorbarig om Hashin nu al met dat stempel op te zadelen, maar haar eigenzinnige en kleurrijke stijl uit Schrikkeljaar komt dicht in de buurt van (bijvoorbeeld) Russische grootmeesters.

Een passage uit het hiervoor genoemde verhaal ter illustratie:

“Maroesja Serafimova was zo’n soort van landelijk herkenningspunt. Het aantal bezoekers dat door haar kwistige schaamspleet ontvangen werd, overtrof ruimschoots de aanvoer door de poorten van het dorpshuis. Iedere dag, dus ook in het weekend, ontving Maroesja haar klantjes. En iedereen die in welke toestand dan ook daarheen kwam, vertrok opgewekt en opgelucht, zoals parochianen na een bezoek aan het heilige huis.”

Het is een van de verhalen met een werkelijk prachtig einde, hoewel niet per se opbeurend.

Een ander mooi verhaal heet De kapitein. De kleine Ivan, die bij zijn alleenstaande moeder woont, wordt door zijn vader opgehaald om met hem op reis te gaan. Tot zijn verrassing brengt de man Ivan naar zijn nieuwe geliefde, de lievelingsjuf van Ivan. Die kent hem uiteraard goed en ze hebben al een toekomst voor hem uitgestippeld. Ze proberen zijn liefde te kopen, maar ’s-nachts neemt hij een besluit. Hij wordt de kapitein van zijn wil.

Enkele citaten, voor de lekkere trek

Om een indruk te geven van de stijl van Hashin volgen hier een paar citaten:

“’Mensen zullen ons uitlachen!’
‘’Wie nou? De dorpslui? De ene zijn vrouw is scheel, de andere heeft een achterste als van een stadsbulldozer’’” (uit Echo van geluk)

“Zoals gewoonlijk zou hij een tijdje op de trap van de portiek blijven staan en met zijn linkervoet voorzichtig op de stoeptegels duwen. Zo toetste hij de buitenwereld op haar echtheid.” (Uit Arseny snakt naar roem)

“Een Aziatische vrouw, een mollig en armoedig wezen gewikkeld in twintig lagen kleding zoals een spitskool, keek hem vermoeid aan vanonder haar hoofddoek” (Wat een prachtig beeld, uit De stem van het geweten)

Het is maar een kleine staalkaart van de krachtige, eigenzinnige en beeldende taal van Hashin. Als je dat weet te combineren met goed opgebouwde verhalen, met een sterke intro en met verrassende wendingen, dan kun je gerust spreken van een talentrijk auteur. Hashin laat met Schrikkeljaar zien dat zij veel in haar mars heeft!

Schrikkeljaar
Anka Hashin
Verhalen
Vrijdag
2023
Paperback
223
9789464341331
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.