Goede bedoelingen, dubieus middel
Langzaam maar zeker begint het aantal boeken dat is geïnspireerd door de klimaatcrisis toe te nemen. Tegen de stroom, de debuutroman van Dennis Heijn, behoort daar ook toe. Centraal daarin staat de ontvoering van de zoon van een topman van Shell met als doel om deze moloch van koers te doen veranderen. Het doel kun je sympathiek noemen, het middel is bedenkelijk, zelfs als je “nood breekt wetten” als positie inneemt.
Ontvoering als drukmiddel
Dat dit middel, een ontvoering, een centrale rol speelt in Tegen de stroom is op zijn minst opmerkelijk, als je in aanmerking neemt dat de schrijver een zoon is van de in 1987 ontvoerde en vermoorde Gerrit Jan Heijn.
Hoofdpersoon in dit als spannende boek gekwalificeerde verhaal is de geboren Italiaan Pino. Hij werkt bij het Wereld Natuur Fonds. Hij is getrouwd met een Nederlandse. Op zichzelf niet bijzonder, maar een zijlijn is de invloed op zijn huwelijk van wat hij met enkele getrouwen heeft uitgespookt.
Uit een gevoel van pure machteloosheid besluit dit groepje om een daad te stellen: ontvoering van de zoon van de topman van Shell. Ze willen hem geen kwaad doen, losgeld speelt geen rol. Ze willen wél bereiken dat het concern zijn verantwoordelijkheid erkent voor misstanden uit het verleden, zoals de vervuiling in Nigeria. Een van de getrouwen is afkomstig uit dat gebied en hij speelt een cruciale rol. Ook willen ze de film Climate of Concern aan de vergetelheid ontrukken. Het belangrijkste doel is evenwel dat het concern de toekomstige koers onmiddellijk verlegt van fossiel naar duurzaam. Of de ontvoering van een jongeman daartoe het geëigende middel is, is een van de vragen die Tegen de stroom vanzelfsprekend oproept.
Een andere zijlijn is de rol van de bestuurders naar aanleiding hiervan. Het is een machtsspel met alle cynische aspecten en overwegingen die erbij lijken te horen.
Filmische vertelling
Dat van Tegen de stroom de filmrechten al zijn verkocht voordat het in druk is verschenen, valt wel te begrijpen. Zonder veel inspanning is van dit verhaal een filmscenario te maken. Of dat een aanbeveling is, moet iedereen maar voor zichzelf uitmaken, maar de keerzijde van dit (mogelijke) succes is dat het boek vrij oppervlakkig blijft. De morele dilemma’s en de vragen die het oproept, hadden meer en dieper uitgewerkt kunnen worden. Ook stilistisch is het niet bijzonder. Het heeft de toon en stijl van een spannend jongensboek, dat sluit niet lekker aan bij de op zichzelf interessante thematiek.
De uitwerking laat hier en daar ook te wensen over. Voorbeeld: de communicatie tussen ontvoerders en de buitenwereld lijkt heel goed voorbereid. Afgeschermde verbindingen en versleutelde communicatieprotocollen, maar als tijdens een sessie een openbare wifi-verbinding wegvalt blijft van die bescherming niets over. Dit is te voorkomen door het schuifje van de killswitch aan te zetten en juist dat is niet gebeurd. Daardoor kan de politie de ontvoerders op het spoor komen. En wat te denken van een klimaatactivist die zonder nadenken het vliegtuig pakt?
Het boek roept gemengde gevoelens op. Enerzijds leest het gemakkelijk en houdt het verhaal je bij de les, maar toen ik het uit had, verzuchtte ik tegen mijn gewoonte in dat ik hoopte dat de film toch beter zou zijn dan het boek.
Thriller
Santasado
2024
Paperback
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.