The great Gatsby – F. Scott Fitzgerald

Fraaie klassieker

Er zijn van die boeken die zo’n grote reputatie hebben dat je ze eigenlijk wel moet hebben gelezen. The great Gatsby van F. Scott Fitzgerald is daarvan een uitstekend voorbeeld. Het behoort tot de grote klassiekers als je op de meningen van anderen moet afgaan. De vraag dringt zich dan vanzelf op of je die mening kunt delen.

Het verhaal zal wel min of meer bekend zijn, maar voor degenen die het niet kennen een introductie. The great Gatsby heeft Nick Carraway als voornaamste persoon, hij is de verteller. Hij werkt als obligatiehandelaar en ook in de jaren twintig van de vorige eeuw was het al zo dat je dan wel in New York moest zijn. Naar zijn werk wordt nauwelijks verwezen, het gaat om hetgeen hij in zijn privéleven meemaakt.

Populaire en mysterieuze buurman

Hij woont op een tamelijk afgelegen plek in een modaal huis. Het is ingeklemd door twee grote landhuizen en in één daarvan woont Gatsby. Diens landhuis is “the place to be” als je mee wilt tellen. Wekelijks worden feesten georganiseerd, een soort inloopevenementen waar mensen vooral zijn om te zien en gezien te worden.

Als Nick thuiskomt van een bezoek aan een oude studiegenoot, Tom, en diens vrouw ziet hij deze mysterieuze man voor het eerst als hij in zijn tuin staat en Jay Gatsby in de zijne. Contact is er nog niet, dat volgt later. Deze Gatsby heeft dan wel vaak veel mensen om zich heen maar in wezen is hij eenzaam. De mannen ontwikkelen een soort van vriendschapsband. Nick komt een en ander over hem te weten, van Gatsby zelf, maar meer nog via anderen.

Er gaan allerlei geruchten over Gatsby die zouden duiden op een criminele achtergrond. Wat daarvan waar is krijgt Nick tegen het einde van het verhaal te horen. Het grootste geheim dat Gatsby met zich meedraagt is echter van romantische aard. Het komt goed uit dat de mannen naast elkaar wonen want Gatsby heeft Nick nodig om hem daarbij van dienst te zijn.
Maar er gebeurt veel meer dan alleen dat, want het liefdesleven van studievriend Tom is nogal gecompliceerd, mede door de rol van zijn vrouw, waarin ook Gatsby een belangrijke rol speelt. Ergens onderweg gaat het gruwelijk mis.

Nog steeds fris

Ook al is The great Gatsby bijna een eeuw oud, aan niets is te merken dat het verhaal gedateerd is. Integendeel, de façade van glitter en goud verhult het zicht op een enorme lege, decadente en hypocriete wereld die wat dat betreft weinig lijkt te verschillen van de wereld van nu; voor een klein groepje welteverstaan.

“Het kan me nooit schelen wat ik doe, dus amuseer ik me altijd,”

aldus één van de nevenpersonages die nauwelijks enige zin aan haar leven lijkt te kunnen geven. Decadent want het nuttigen van dure champagne is de norm. En hypocriet zijn de meesten ook, want terwijl zij zich vermaken op kosten van Gatsby schromen zijn gasten niet om de meest vuige roddels over hem te verspreiden. Vooral aan het einde blijkt hoe schijnheilig de meeste van deze gasten, frequente bezoekers, zijn. Hun ware gezicht is bepaald niet fraai

The great Gatsby wordt bevolkt door tal van tot de verbeelding sprekende personen. Uiteraard is Gatsby zelf daarvan de belangrijkste; behalve zijn geheime liefde draagt hij nog meer geheimen met zich mee. Is hij wel zo welgesteld als hij zich voordoet en is hij daar op een “eerlijke” manier aan gekomen?

Tijdloos en met recht een klassieker

Dat het boek nog steeds fris aandoet komt mede door de prachtige stijl van Fitzgerald. Zijn taalgebruik is prachtig, het verhaal loopt vloeiend en omdat er een zekere overeenkomst is met de decadentie van het huidige tijdsgewricht voelt het aan als een modern boek.

Maar er wringt toch ook iets. De wijze waarop het amoureuze deel van The great Gatsby verloopt is wel erg sentimenteel en kent een afloop waar toeval een iets te grote rol speelt.

Het is het enige smetje op een verder prachtige, tijdloze roman die inderdaad terecht tot de klassiekers behoort.

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.