Grappige kijk op het fenomeen mens
De naam Matt Haig ben ik al meerdere keren tegengekomen. De meningen over zijn boeken zijn wisselend maar over De wezens lijkt er een zekere eenstemmighed te bestaan. Toen het boek in het aanstekelijke en enthousiasmerende BBC-programma Between the covers als aanrader werd getipt was ik overgehaald. Dit zou mijn kennismaking met hem moeten worden en zo geschiedde.
Inhoud
Professor Andrew Martin, een vriendelijke wiskundige en een ogenschijnlijk perfecte held voor dit verhaal, gaat dood nog voor het boek begint. Zoals de buitenaardse verstekeling die zich schuilhoudt in zijn lichaam echter al snel ontdekt: Andrew was helemaal niet zo’n aardige man.
Vlak voor zijn dood loste professor Martin een ogenschijnlijk onmogelijke wiskundige stelling op, waarop de verstekeling naar onze planeet werd gestuurd om al het bewijs rondom die ontdekking te vernietigen. Gaandeweg leert de verstekeling steeds meer over het leven van de professor, van zijn familie, en van ‘de wezens’ op planeet Aarde. Wanneer hij voor zijn eigen vrouw begint te vallen, en zijn eigen zoon aardig begint te vinden – zij hebben geen idee dat hij Andrew niet meer is – zal hij moeten kiezen tussen het succesvol afhandelen van zijn missie, en een nieuw thuis te vinden op onze wereld.
Mijn indruk
Allereerst valt de titel op: De wezens. Terwijl de mens is geneigd om over eventueel buitenaards leven als wezens te spreken is het hier precies omgekeerd. De mensheid wordt bekeken door de ogen van een buitengewoon intelligente levensvorm en dat resulteert in boeiende en soms komische observaties.
“Een mens is een tweebenige vorm van leven van gemiddelde intelligentie, die een in hoge mate illusoir bestaan leidt op een klein, drassig planeetje in een eenzame uithoek van het heelal.”
“Ik had ook begrepen dat de mens een levensvorm was die, op zijn best, een gemiddelde intelligentie had en geneigd was tot geweld, sterke seksuele gȇne, slechte poëzie en het ronddraaien in kringetjes.”
“Normaal gesproken houden mensen niet van gekken, tenzij ze goed kunnen schilderen – en ook dan pas na hun dood.”
De indringer komt van een een verre planeet en heeft een missie. Het moet de oplossing van de wiskundige stelling (Riemann-hypothese) vernietigen en alle sporen uitwissen. De achterliggende gedachte: de mens stoppen in zijn ontwikkeling, oplossing hiervan zou een te grote stap zijn. Dat is niet de bedoeling. Dit gegeven, hoe die verre beschaving (?) aan die wijsheid komt en hoe de indringer op aarde terecht weet te komen, ach ja, dat zijn zo van die merkwaardigheden die bij het genre horen. Het is aan de schrijver om de lezer zover te krijgen dat deze daarin meegaat. Matt Haig is daar goed in geslaagd.
Uiteraard beschikt de indringer over exceptionele vaardigheden. Zijn kennis is enorm en zijn lichamelijke vaardigheden zijn bijzonder. De wezens begint sprankelend, je vliegt er doorheen. Dan kom je bij dit soort boeken altijd op een punt: hoe nu verder? Ook daarin heeft Matt Haig op een goede manier voorzien. Een tweede uitdaging vormt het slot: hoe brei je er een einde aan? Daar gaat het toch een beetje mis. Zonder al te veel weg te geven. De verstekeling begint zijn afkeer van de mensheid en de vrouw van de professor in het bijzonder kwijt te raken. Hij komt voor een keuze te staan die vaker voorkomt in dat genre. Die valt voorspelbaar uit.
Dat is jammer, tegelijk is dat het enige bezwaar tegen dit verder boeiende boek. De wezens is amusant, het leest vlot en dat zwakke einde valt hem te vergeven.
Roman, Science fiction
Lebowski
2017
Paperback
317
Monique ter Berg
9789048838042
Mooie recensie, Jan. Lijkt me een leuk boek. Genoteerd!