Activity

De lessen van Wouter Applemuzz – Henk van Woudenberg Goede bedoelingen komen niet uit de verf Om wat voor reden dan ook trokken de titel, De lessen van Wouter Applemuzz, en de beschrijving van de inhoud mijn aandacht. Het gaat over een knorrige docent natuurkunde die zich met filosofie bezighoudt en die ook nog een missie heeft. De auteur Henk van Woudenberg was mij niet bekend. Hij is een leraar, een echt onderwijsmens en medeoprichter van een stichting die zich bezighoudt met eigenaarschap met betrekking tot leren (SOL: Stichting Ownership of Learning). Hij heeft al heel wat in dat veld gedaan. Als promovendus ontdekte hij de bronnen waarop ons onderwijsbouwwerk is gegrondvest. Te veel van het goede Het onderzoek naar de inhoud en betekenis van het vage begrip eigenaarschap is de rode draad in De lessen van Wouter Applemuzz. Het is een bij vlagen interessante zoektocht die op onderdelen ook wat oplevert voor mensen die niet in het onderwijs zitten. Als het daarbij zou zijn gebleven en dit met de nodige diepgang zou zijn behandeld dan zou het een prima boek kunnen zijn. Dat is het nu niet. Het is overvol en rommelig, waardoor het niet vlot leest en verdieping niet gestructureerd mogelijk is. Dat komt enerzijds door de veelheid aan onderwerpen en thema’s. Een selectie daaruit. De hoofdpersoon worstelt met zichzelf en hij is door zijn werkgever min of meer op non-actief gesteld. Hij past niet in de mal van die school en dat levert wrijving op met collega’s en leidinggevenden. Op persoonlijk gebied heeft hij te kampen met een echtgenote die hem heeft verlaten waardoor hij ook minder contact met zijn zoon heeft dan hem lief is. Deze vrouw is in de ban geraakt van een man die zich tot een soort goeroe ontwikkelt en dat zint Wouter niets. Hij is bang voor de toekomst van zijn zoon, maar eigenlijk is hij vooral stinkend jaloers op de man die zijn vrouw heeft ingepalmd. Wat hij vervolgens allemaal voor toeren uithaalt vanwege zijn vrees (die op zichzelf mogelijk gerechtvaardigd is) is op sommige momenten bijna kolderiek. We zijn er nog niet Nog lang niet zelfs. Wouter probeert met een enkele collega in het reine te komen, hij doet aan zelfonderzoek en nog zo het een en ander. De belangrijkste andere draad in De lessen van Wouter Applemuzz is de opdracht die hij op zich heeft genomen om een computer, die in staat is tot communicatie, op weg te helpen om een lerende machine te worden en bijvoorbeeld gevoelens te ontwikkelen. Wat begint als een gesprek met een dom apparaat met een stem groeit uit tot een kunstmatig intelligent geval dat hem op onderdelen overvleugelt. De opbouw is rommelig. De lezer heeft houvast aan een dagboek waardoor je in ieder geval enig benul hebt van waar je in de tijd bent. Dat dagboek wordt afgewisseld met gesprekken, met echte en kunstmatige mensen, de stroeve contacten met zijn zoon, de ontwikkelingen met zijn ex en heel veel zijpaden. Die bestaan onder andere uit verwijzingen naar (filosofische) boeken, andere teksten en QR codes die je naar allerhande informatie leidt die helaas niet altijd even interessant is. Om het positieve eruit te lichten: er zijn genoeg verwijzingen die tot de verbeelding spreken en op zichzelf is het een goede manier om een tekst te verrijken. Tegelijk is het een te gemakkelijke manier om de indruk te wekken van diepgang als je er te weinig mee doet zoals in dit boek het gevLees verder

De zee ondersteboven – Marie Darrieussecq Sympathiek uitgangspunt en toch werkt het niet Marie Darrieussecq was een mij onbekende schrijfster en toch zijn er al heel wat boeken van haar in vertaling uitgebracht. De zee ondersteboven is het meest recente boek, uitgebracht in 2022. De titel en het omslag zijn intrigerend, maar of dat ook geldt voor het verhaal is even afwachten. Geraakt op kerstavond De zee ondersteboven gaat over Rose, traumapsychologe die toegeeft aan de behoefte om even afstand te nemen van haar dagelijkse beslommeringen. Op aanraden van haar moeder maakt zij samen met de “kids”, maar zonder echtgenoot, een cruise op de Middellandse Zee. In de kerstnacht wordt zij wakker, het motorgeluid klinkt anders dan gewoonlijk. Zij stapt uit bed, gaat naar het hoogste dek en hoort geschreeuw. Een boot met vluchtelingen waarvan de  opvarenden aan boord worden gehaald, inclusief sommigen die zijn overleden. Zij ziet Younès, een vluchteling van een jaar of zestien die wel wat trekken heeft van haar zoon. Hij vraagt om water. Iets in hem, zijn uiterlijk, zijn gelaatsuitdrukking raakt haar. Als zij een kind zou adopteren dan zou hij het kunnen zijn. Ze gaat terug naar de hut, vult een rugzak met wat kleding en na enige aarzeling geeft zij hem ook de mobiele telefoon van haar zoon. Haar nummer staat erin. Younès gaat de weg van vele vluchtelingen, maar zij kan hem volgen en hij weet Rose te bereiken. Het is de opmaat tot een aantal vreemde wendingen, waarin Rose heel ver gaat om deze vluchteling onder haar hoede te nemen en een kans te bieden op een toekomst. Onnavolgbare hoofdpersoon In De zee ondersteboven is er nauwelijks communicatie. In korte zinnen zijn de gedachten en waarnemingen van Rose op papier gezet. Alles wat anderen doen en meemaken, hoe zij reageren, verneem je via haar. Aan een kant levert dat een roman op waarin veel niet wordt verteld. Zo krijg je nauwelijks iets mee van hoe het Younès vergaat nadat hij van het cruiseschip aan land is gekomen. Prima, je hoeft niet alles dicht te schrijven. Maar Rose is een qua gedachtegang en daden moeilijk te volgen persoon. Hoe geloofwaardig is het dat zij het mobieltje van haar zoon aan een wildvreemde geeft? Als psychologe en moeder ligt het voor de hand dat zij snapt dat het voor haar zoon een apparaat van “levensbelang” is. Ook in andere opzichten is zij moeilijk te volgen. Zij haalt van alles overhoop om deze onbekende vluchteling de kans te bieden op een toekomst, maar erg veel aandacht en liefde voor haar eigen kinderen en haar echtgenoot toont zij nauwelijks. Ik vond het heel moeilijk om daarin mee te gaan. Juist bij een roman die over zo’n actueel onderwerp gaat, dat ook nog eens heel gevoelig ligt, is dat wel cruciaal. Hoe sympathiek de bedoelingen en de daden van Rose ook zijn, het maakt van De zee ondersteboven een boek waarvan ikzelf bepaalLees verder

Winter – Ali Smith En toen was hetLees verder

Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier – Wim Daniëls Portret van een bijzondere ontdekkingsreiziger Als je weleens een voorstelling van Wim Daniëls hebt meegemaakt dan kun je ervan uitgaan dat je een prettige avond hebt. Het is niet heel diepgaand, intellectueel niet erg uitdagend, maar je hoort altijd wel iets interessants op taalkundig gebied. Zijn presentatie is innemend en ook daardoor zul je je niet snel bekocht voelen. Hij heeft inmiddels ruim honderd boeken geschreven over taal in al zijn facetten. Zijn meest recente werk is Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier. De eenzame fietser Ook in dit boek gaat Daniëls in op taal, met name de herkomst van het woord fiets. Er zijn verschillende verklaringen voor waar dat woord vandaan komt, sommige lijken plausibel, andere vergezocht. Een sluitende verklaring is er niet. Vanwaar die aandacht hiervoor? De fiets is het vervoermiddel waardoor Albert Sutherland Royaards kortstondig zou uitgroeien tot een bekende Nederlander. Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier gaat over hem. Deze avonturier is in 1855 geboren op Ambon. Hij kwam al op jonge leeftijd naar Nederland. Hij verloor zijn gehoor nadat hij ternauwernood een hersenvliesontsteking had overleefd. Het heeft hem niet belet om een bloeiend tuincentrum op te bouwen, maar hij verkocht dat ook al weer snel. Hij was een van de eersten in Nederland met een fiets, misschien wel de eerste, maar dat is niet met zekerheid vast te stellen. De fiets van het merk Burgers bracht hem naar verre oorden. Hij heeft twee grote fietstochten gemaakt. Het oosten van Europa en zelfs Rusland deed hij aan, maar hij kwam ook in Jeruzalem en hij heeft ook grote delen van Afrika per fiets verkend. De belevenissen van deze bijzondere man zijn niet het enige dat dit boek interessant maakt. Het laat ook zien hoe het vervoermiddel fiets Nederland wist te veroveren. De publiciteit die Royaards wist te genereren heeft daar zeker aan bijgedragen. Hij bleek ook een neus voor commercie te hebben. Er zijn aanwijzingen dat hij ergens onderweg zijn Burgers fiets heeft verruild voor een van het merk Wilhelmina, vermoedelijk bij wijze van sponsoring. Hij moest toch ergens van leven. Het maakt dat Het wLees verder

Schrijnend

Claire Keegan kun je moeilijk een veelschrijver noemen. Deze in 1968 geboren Ierse debuteerde in 1999 met haar verhalenbundel Antarctica, waarna in 2007 een tweede bundel volgde. Het vorig jaar […]

Op zoek naar het onmogelijke

Luis is een Spaanse journalist die zijn werk en zijn huwelijk zat is. Hij heeft een affaire met Camila, een Mexicaanse architecte met wie hij twee jaar geleden drie dagen heeft […]

De kracht van kunst

De timing had nauwelijks beter gekund. In een tijd dat in Duitsland een dubieus gezelschap van rechtsextremisten is opgepakt op het verdenken van het beramen van een staatsgreep komt De […]

Lastige puzzel, maar de moeite waard

Sommigen leren zichzelf pas goed kennen na een dramatische gebeurtenis, zoals de plotselinge dood van een naaste. De een heeft spijt van een al te starre houding, de ander […]

Prachtig, informatief bewaarboek!

De textielindustrie in Twente kwam op rond 1830, kende een versnelling na de derde stadsbrand van Enschede in 1862 en was op zijn hoogtepunt in de decennia rond de wisseling van […]

Ongemakkelijke vriendschap

Het is moeilijk te zeggen of het de gewoonte van Sara Mesa is om boeken te schrijven over ongemakkelijke onderwerpen, verhalen die schuren en gaan over personen met een houding die niet […]

Meeslepend

Door uitgeverij Wereldbibliotheek werd ik geattendeerd op María Dueñas. Haar boek Sira is onlangs uitgekomen. Het blijkt een vervolg te zijn op het in 2012 in  vertaling uitgebrachte Het geluid van de […]

De schaduw van de oorlog

Edgar Selge (27 maart 1948) is vooral in Duitsland bekend als acteur. Hij heeft in heel wat films en televisieseries gespeeld. Diverse malen is hij voor zijn acteerprestaties […]

Lange tijd goed, maar matig einde

Toeval kan een grote rol spelen in iemands leven. In romans is het een veel gebruikte manier om het verhaal voort te stuwen en het verhaal op een bepaalde manier te laten […]

Niet slecht, maar zeker niet zijn beste

Het is een dilemma. David Grossman heeft heel wat mooie boeken geschreven die in meer dan dertig talen zijn uitgebracht en hij is overladen met prijzen. Maar ook hij heeft […]

De duisternis tegemoet

Er zijn mensen die voor geen goud een reis willen maken in een onderzeeër. Het idee dat het ding kan zinken en dat je geen kant op kunt, is goed voor allerlei angstgevoelens. Een […]