Armando

Armando, geboren als Herman Dirk van Dodeweerd (Amsterdam, 18 september 1929 – Potsdam, 1 juli 2018), was een Nederlandse kunstschilder, beeldhouwer, dichter, schrijver, violist, acteur, journalist, film-, televisie- en theatermaker. Armando was zijn officiële naam; zijn geboortenaam, het pseudoniem zoals hij het noemde, bestond voor hem niet meer. Zelf zag hij zijn werk als ‘Gesamtkunstwerk’, waarvoor zijn ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog in de omgeving van Kamp Amersfoort de basis vormden.

Armando bracht zijn jeugd door in Amersfoort. Later studeerde hij een aantal jaren kunstgeschiedenis. Als beeldend kunstenaar maakte hij deel uit van de in 1958 door Jan Henderikse opgerichte Nederlandse Informele Groep (o.a. met Kees van Bohemen, Jan Henderikse, Henk Peeters, Jan Schoonhoven), die in 1960 opging in de Nederlandse Nul-beweging. De leden van de Nul-groep brachten in hun werk een geheel nieuwe, verwondering wekkende visie op bekende dingen. Een typisch voorbeeld: Armando creëerde Het zwarte water, een bassin gemaakt van zwart plastic, gevuld met enkele centimeters water, maar met een grote diepte-illusie.

Als dichter en kunstenaar was hij verder betrokken bij De Nieuwe Stijl en Gard Sivik. Naast de beeldende kunst en de literatuur was hij ook actief in de journalistiek, theater, televisie, muziek (als violist in het zigeunerorkest van Tata Mirando) en sport (waaronder amateurboksen). Hij speelde gedurende vijfentwintig jaar met Cherry Duyns en Johnny van Doorn in Herenleed, eerst in de televisieserie en daarna in de theaterversie – absurde, traag verlopende taferelen uit een leven met meester-knechtverhoudingen.

Vanaf 1979 woonde hij ruim 25 jaar afwisselend in Amstelveen en Berlijn, waar hij tot 1989 in het oude atelier van de nazi-beeldhouwer Arno Breker werkte. Vanaf die tijd woonde hij in Amstelveen, maar hij had plannen zich in Amersfoort te vestigen, de stad van ‘zijn’ museum, het Armando Museum. Op 22 oktober 2007 werd dit museum door een uitslaande brand geheel verwoest, waarbij vrijwel de gehele aanwezige collectie en een deel van het documentatie-archief verloren zijn gegaan. Een deel van de geredde collectie werd overgebracht naar het nieuwe Museum Oud Amelisweerd (MOA) in Bunnik. De eerste tentoonstelling van deze collectie in Oud-Amelisweerd werd op 21 maart 2014 door prinses Beatrix geopend.

In 2013 verscheen zijn dichtbundel Stemmen. In november 2015 verschenen onder de titel Waarom 21 nieuwe gedichten bij Uitgeverij Koppernik.

In 2017 trad hij op met Ik hoorde dat er geluisterd werd, begeleid door de Oekraïense accordeonist en bandoneonist Oleg Lysenko, waarin hij voordroeg uit eigen werk. In 2019, een jaar na diens dood, bracht Cherry Duyns met hetzelfde programma een ode aan Armando.

Armando overleed op 1 juli 2018 in de Duitse stad Potsdam. Naar aanleiding het overlijden heeft Museum Voorlinden een voor 2019 geplande overzichtstentoonstelling naar voren gehaald. Deze zou in het kader staan van zijn negentigste verjaardag. De expositie was te bezichtigen tot 5 mei 2019.

Het door hem ontwerpen kunstwerk Der Bogen in de openbare ruimte van Amstelveen, het grootste kunstwerk dat hij ooit maakte voor de publieke ruimte, geldt nog steeds als omstreden. In januari 2020 werd bekendgemaakt dat het wordt verplaatst van het Stadsplein naar het Stadspark. In het groen zou het sculptuur dan beter tot zijn recht kunnen komen.