De doden hebben geen verhaal – Gard Sveen


Sterk debuut

Scandinavië heeft er een gewoonte van gemaakt om telkens weer nieuwe topauteurs te presenteren. Gard Sveen is er een goed voorbeeld van. Met zijn debuut De doden hebben geen verhaal won hij in Scandinavië enkele prijzen en dat terwijl de concurrentie niet misselijk is.

Lees verder

De doden hebben geen verhaal Boek omslag De doden hebben geen verhaal
Gard Sveen
Roman
Bruna
7 april 2015
Paperback
480
Kim Snoeijing

 

Enkele weken nadat er in het bosrijke gebied rond Nordmarka oude botresten werden gevonden, vermoedelijk uit de Tweede Wereldoorlog, wordt oud-verzetsman Carl Oscar Krogh dood aangetroffen in zijn huis.
De Oslose inspecteur Tommy Bergmann en zijn team onderzoeken het verband tussen beide zaken. Ze ontdekken dat Krogh tijdens de oorlog de rechterhand was van de legendarische verzetsstrijder Kaj Holt. Hij was tevens een van de laatste personen die probeerde de toedracht van Holts mysterieuze dood in 1945 te achterhalen.
Alle historische documentatie is echter spoorloos verdwenen, en in het web van leugens en bedrog waarin Bergmann belandt, ontdekt hij dat liefde en verraad hand in hand gaan.

Share

Achterhoedegevecht – J. Bernlef


De laatste oorlogswinter door de ogen van een jonge puber

Michiel is een jongen van 12 die in Amsterdam is geboren en getogen. Het laatste deel van de oorlog brengt hij om veiligheidsredenen door op het platteland in het dorpje Driewoude. Het boek begint met zijn reis daarheen. Hij wordt opgehaald door Jan, een van de gezinsleden. Deze brengt hem met paard en wagen naar zijn tijdelijke verblijfplaats, het huis van oom Johan en tante Merel.

Het gezin bestaat verder uit eerdergenoemde Jan, de broer van Johan, en de dochter Alie en Gerie.

Lees verder

Achterhoedegevecht Boek omslag Achterhoedegevecht
J. Bernlef
Oorlogsroman
Querido
Paperback
124

 

Een Amsterdamse jongen van een jaar of twaalf brengt de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog alleen door bij kennissen van zijn ouders op het platteland. Hij komt in een voor hem vreemde wereld terecht.

Share

Alleen in Berlijn – Hans Fallada


De hopeloze strijd van twee naïevelingen tegen de nazi’s

Het leven in het Berlijn van Hans Fallada is hard en meedogenloos. Het wantrouwen onder de burgers is groot, de pers en zelfs de eigen familie kunnen niet worden vertrouwd. De nasleep van de eerste wereldoorlog, de misère van het interbellum, de jaren van het naziregime en de eerste jaren van de tweede wereldoorlog hebben de sociale samenhang compleet verwoest. Alleen in Berlijn is hiervan een weergaloos mooie weergave.

Lees verder

Alleen in Berlijn
Hans Fallada
Oorlogsroman
Cossee
18 november 2011
Hardcover
704
Anne Folkertsma
Share

Migrant in het vaderland – Ineke van Geest


Het onrustige leven van een ontwortelde vrouw

Ineke van Geest is een jongedame die in 1936 is geboren in Nederlands-Indië, het land dat zij haar moederland noemt. In dat land voelde zij zich geborgen en veilig, op haar gemak in een land met veel ruimte, overweldigende groene vegetatie en wilde dieren.

Aan dat geborgen gevoel kwam al op jonge leeftijd een eind toen zij, samen met haar ouders, werd opgepakt en de laatste jaren van de oorlog moest doorbrengen in een jappenkamp. Van die periode herinnert zij zich vooral de angst en het geschreeuw van de overheersers, een periode die zij niemandsland noemt.

Het gezin overleefde het kamp en werd naar Nederland gerepatrieerd. Nederland noemt zij haar vaderland, het land van de ratio, studie, werken en carrière. Het land ook waar de gordijnen dicht zijn, de blik op de wereld beperkt en soms bekrompen is, en een gesloten karakter heeft wegens de rituelen en verborgen codes die voor een buitenstaander, iemand die niet in Nederland is geboren, moeilijk zijn te doorgronden.
Hoewel zij aan alle uiterlijke voorwaarden voldeed (en deels nog steeds voldoet), blank, blond en de taal goed beheersend, bleef Nederland een spookland waar zij zich nooit echt op haar gemak heeft gevoeld.

Zij beschrijft deze gevoelens in haar eerste boek, Migrant in het vaderland. Zij maakt daarin aan het begin duidelijk hoe dat ongemak zich manifesteert. Daarna neemt zij de lezer mee op een reis naar de plaatsen uit haar verleden en verder door Azië. Via haar geboortedorp, waarvan niets meer over is, reizen we naar de plaats waar het jappenkamp heeft gestaan en trekken we zo verder door Azië. Tijdens die reis maakt zij in haar gedachten regelmatig uitstapjes naar andere plaatsen die zij in het verleden heeft bezocht.

Het lijkt erop dat zij die reis vooral maakt om enerzijds met haar demonen af te rekenen en anderzijds bij zichzelf na te gaan of de zoektocht naar haar wortels iets kunnen wegnemen van de onrust en het ongemak dat haar dagelijkse leven beïnvloedt.
Hierbij maakt zij gebruik van een alter ego, Eva. Het doet vermoeden dat dit een truc is uit zelfbescherming, een middel waarmee zij kunstmatig afstand creëert tussen de herinneringen en de emoties.

Aan het einde van die reis kijkt zij terug op het chaotische einde van de tweede wereldoorlog. Deze ging naadloos over in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, een misschien nog wel gevaarlijker en zeker chaotischer periode, een geschiedenis die in Nederland altijd onderbelicht is gebleven. De twijfelachtige rol van Nederland zal daaraan vermoedelijk debet zijn.

Migrant in het vaderland is een niet in alle opzichten even geslaagd boek, maar het geeft wel mooi weer hoe onrustig het leven en denken van een ontworteld mens kan zijn als die tegen wil en dank, met de oorlog als oorzaak, een leven moet leiden in een ver en vreemd land.

Migrant in het vaderland Boek omslag Migrant in het vaderland
Ineke van Geest
Non-fictie
Walburg Pers
18 februari 2015
Paperback
159

 

Het land waar ik geboren ben, Nederlands-Indië, noem ik mijn moederland. De groene overweldigende vegetatie, de kleurrijke wereld van vogels en dieren, de slingerende rivieren, de blauwe meren, watervallen, hoge bergen, de warmte, het aardse geven mij vertrouwde en koesterende gevoelens van het veelbelovende begin van mijn leven. In de bedding van het grootse en tegelijkertijd het intieme voelde ik me veilig en bemind.
Mijn vaderland, Nederland of zoals men in Indië zei "Holland", is het gebied voor de meer afstandelijke en rationele zaken, zoals opleiding, carrière en de verdere ontwikkeling van mijn leven.
Tussen die twee "landen" bevindt zich een niemandsland: het Jappenkamp, ofwel de kolonisatie door Japan van Nederlands-Indië. Hiermee veranderden de normen en waarden fundamenteel. De overheerser bepaalde de dagelijkse gang van zaken. Noch Indië noch Holland speelde daarin een rol. We verbleven ineens in Japan. Plotseling eindigde de veiligheid en het koesterende van mijn beginjaren. Ontberingen, wreedheden, vernederingen, voedselgebrek, ziektes, verveling, op mezelf teruggeworpen zijn vormden de wetten van dit tijdperk.
Toen de draad van mijn niet-oorlogse leven weer opgepakt kon worden, zat ik op de boot naar het mij onbekende vaderland, waar voor mij de chaos pas echt begon. Mijn verzonken Atlantis was ingeruild voor een door mij als boosaardig ervaren spookland. Hoewel blank en blond, de taal sprekend dwaalde ik in een diepe duisternis rond.
Migrant in het Vaderland. Van Nederlands-Indië via het Jappenkamp naar Holland vertelt het ontroerende verhaal van Ineke van Geest.

Share

Onbepaald door het lot – Imre Kertesz


Demystificatie van Auschwitz en Buchenwald

Onbepaald door het lot, geschreven door Imre Kertesz heeft er lang over gedaan om gepubliceerd te worden. Wegens vermeend gebrek aan niveau werd het aanvankelijk niet uitgegeven. Na publicatie werd het om politieke redenen lange tijd geboycot. Inmiddels heeft de auteur de erkenning gekregen die hij verdient en mag hij zich sinds 2002 Nobelprijswinnaar noemen.

Lees verder

Onbepaald door het lot Boek omslag Onbepaald door het lot
Imre Kertesz
Oorlogsroman
Van Gennep
7 februari 2012
Paperback
242
Henry Kammer

 

Onschuldig, naïef en optimistisch is het perspectief van de joodse jongen die na de Duitse bezetting van Hongarije op weg naar zijn werk wordt opgepakt en naar Auschwitz en Buchenwald wordt getransporteerd. Hij deelt niet de ontzetting van de lezer: hij past zich aan, probeert de logica in te zien van wat er gebeurt, maakt er het beste van en overleeft ten slotte, al is het op het nippertje. Hij leert het leven tot aan zijn uiterste grenzen kennen. Dat het bepaald wordt door het lot, ontkent hij: ieder van ons zet elk ogenblik zijn eigen stappen.

Share