Zestien jaar na zijn dood en vijftien jaar na de laatste publicatie verschijnt opnieuw werk van schrijver Gerard Reve (1923-2006). Zeer Fijne Boy is de titel van een serie brieven die Reve tussen 1986 en 1997 schreef aan voormalig tv-maker Jef Rademakers, met wie hij tot aan zijn dood op goede voet stond. In negentien brieven lucht Reve zijn woede over de wereld in het algemeen en de kunstenaars in het bijzonder, schrijft de uitgever. “Ook het katholicisme, de erotiek, de liefde, het verval der zeden en de naderende dood passeren de revue.”
Rademakers vertelde vanmiddag in het nieuwe NPO Radio 1-programma Villa VdB hoe Reve en hij elkaar begin jaren 80 leerden kennen. Rademakers had Reve uitgenodigd voor een tv-programma. Na zes of zeven keer bellen ging Reve overstag onder de voorwaarde dat Rademakers zelf Reve in zijn huis in Frankrijk kwam ophalen. Rademakers dacht dat Reve dicht bij Parijs woonde, maar dat bleek ver ten zuiden van Lyon te zijn. “Dan zit je tien, twaalf uur samen in de auto en dan ontstaat er eigenlijk meteen al een heel kameraadschappelijke band. omdat bleek dat hij meer van het katholicisme wist dan ik als klein godsdienstwaanzinnig ventje uit Brabant.”
‘Overal verstand van’
Rademakers maakte meer tv-programma’s met Reve, onder meer een vierdelige serie over de maagd Maria. “Het geestige van Gerard was dat hij dacht dat hij overal verstand van had. Dat is ook het grappige van die brieven. Hij vertelt hoe televisie gemaakt moet worden, maar ook hoe je ergens vlekken uit moet halen. En ook hoe je goedkoop aan zakdoeken en sokken kunt komen.”
In een aantal brieven gaat het over het gezin van Rademakers. Reve kwam daar geregeld over de vloer. “Als hij bij ons bleef eten, liet hij na het eten wel eens een ferme boer, tot groot jolijt van mijn kinderen, die hem gingen nadoen. En dan schreef Gerard in de brieven die daarop volgden altijd: ‘Boeren de dochters nog goed?’.”
Volgens Rademakers kenmerken de brieven van Reve zich net als de rest van zijn werk door een subtiel evenwicht tussen ironie en ernst. In een van zijn laatste brieven schreef Reve over een gesprek dat hij had gehad met een bevriende Belgische pastoor. Die vroeg Reve of hij in een leven na de dood geloofde. “Ik zeide: ‘Daar vraagt gij mij iets. Ik zal erover nadenken en misschien kan ik het ergens opzoeken’. Zelf denk ik dat er telkens een nieuw bestaan komt, in alle eeuwigheid. Geen opbeurende gedachte, maar er is niets aan te doen. Dus tobben, dat hebt geen zin.”
Zeer Fijne Boy verschijnt volgende maand bij de Belgische uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts.
—
