Zoals de zee zichzelf weerlegt, nee, juist legt, golf over golf, cliché over cliché, als kaarten bij een patiencespel, en zich weer opraapt en zich opnieuw legt;
Deze debuutroman van Hay van den Munckhof is het eerste deel van een tweeluik over de veertienjarige Alya. In het islamitische Cordoba van het jaar 842 beheerst Alya de talen van alle omliggende landen. Dankzij Oncha, haar slavin uit Navarra, spreekt zij zelfs het Frankisch van de koninkrijken in het noorden. Als dat de emir ter ore komt, blijkt Alya’s gave niet alleen een zegen te zijn. Zeer tegen de zin van haar vader stuurt de emir Alya als tolk mee met een gezantschap naar het christelijke Navarra. Dat wordt het begin van een barre tocht, die Alya dwars door het negende-eeuwse Europa voert.
Paul Christiaan Smis brengt lang vergeten verhalen terug uit een wereld die wild in beweging was. Hij laat zien hoe rauw het leven kon zijn in de Middeleeuwen, doordrenkt van angst voor ziektes, dood en hogere machten. Niet zonder ironie trekt Smis aan de sluier van ‘goed en kwaad’ die ook toen al lag over het menselijk denken en handelen.
Schrijfstijl en vertaling zijn beter dan het verhaal
De titel Ver weg van het stadsgewoel is ironisch: alle hoofdpersonages zijn mensen vol gevoel die het plattelandsleven niet als rustig of kalm ervaren. De roman draait om een onafhankelijke vrouw, Bathsheba Everdene, die zo moedig is conventies te negeren en zelfstandig een boerderij te beheren. Ze heeft drie aanbidders wier levens onvermijdelijk met elkaar verstrengeld raken.
Ver weg van het stadsgewoel is een poëtische roman. Thomas Hardy begon als dichter en schreef daarna pas romans. Later keerde hij terug naar de poëzie. Juist in zijn romanfase schreef hij prachtige regels; gedeelten uit dit boek zijn ooit geschreven als blanke verzen. Het resultaat is verbluffend.
Zeven maal om de aarde te gaan,
als het zou moeten op handen en voeten;
zeven maal, om die éne te groeten
die daar lachend te wachten zou staan.
Zeven maal om de aarde te gaan.