Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers – Rutger Bregman en Jesse Frederik


Mustread voor economen en politici

In de huidige tijd zijn economie en filosofie twee vakgebieden die op het eerste gezicht geheel los staan van elkaar. Dat is heel lang anders geweest. Net als andere wetenschappen heeft economie zijn wortels in de filosofie. Een van de eerste verhandelingen over economie is terug te vinden in de Ethica, een boek van de Griekse wijsgeer Aristoteles. Deze filosofische verhandeling had vooral oog voor morele aspecten van economische transacties en wordt daardoor ook gezien als een specifieke tak van filosofie, de moraalfilosofie.

In hun essay Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers, geschreven in het kader van de Maand van de Filosofie, laten de auteurs, Rutger Bregman en Jesse Frederik, zien dat economie pas relatief kort geleden is afgedreven van zijn moraalfilosofische basis. Over de echte inhoud van het begrip verdienen, dat een dubbele betekenis heeft, wordt sindsdien nauwelijks meer nagedacht. Is elk individueel inkomen en elk individueel bezit ook echt verdiend en in hoeverre is het rechtmatig dat dat wordt afgezonderd van het gemeenschappelijk bezit? Zijn de grote verschillen te rechtvaardigen als dit wordt afgezet tegen de maatschappelijke waarde van verschillende bedrijven en beroepen?
Dat is de vraag die de aanleiding vormt voor dit boek.

Ter illustratie: toen vuilnismannen in New York wegens een loongeschil het werk neerlegden vervuilde de stad in razend tempo. Na zes dagen was het geschil beslecht in het voordeel van de vuilnismannen. Toen in Ierland bankiers in staking gingen leidde dat niet tot problemen. Het geldverkeer kwam niet tot stilstand, in minder dan geen tijd waren er alternatieve geldcircuits opgetuigd. Welk beroep is dan maatschappelijk belangrijker en wie verdient meer?

Een ander voorbeeld is Apple: alle toeters en bellen van de Iphone, zoals GPS en internet, zijn ontwikkeld door mensen in loondienst van de Amerikaanse overheid. In hoeverre is het terecht dat een commercieel bedrijf daarvan de vruchten plukt en niet de gemeenschap, zeker als je weet dat dat bedrijf als dank de Amerikaanse belastingen ontwijkt, onder andere via Nederland.
Dit is een kwestie waarover in de moraalfilosofie zeker zou worden nagedacht, doch die bij de toonaangevende economen, en in hun kielzog de (neo)liberale politici, nauwelijks meer aan de orde is.

De auteurs laten overtuigend zien dat dit heel lang anders is geweest. Om het tot Nederland te beperken, hoewel ons land daarin zeker niet exclusief is: de VVD is opgericht als een partij die zich verzette tegen verrijking door enkelen over de ruggen van velen. In een relatief kort tijdsbestek heeft deze partij een ideologische draai gemaakt van 180 graden. Economisch gewin en bescherming van het bezit bepaalt nu de koers, de morele vraag wordt niet meer gesteld.

Gevolg daarvan is dat financiële ongelijkheid steeds groter wordt. Hoewel de auteurs laten zien dat dat in historisch perspectief nog wel meevalt, gaan er steeds meer stemmen op die wijzen op de gevaren van te grote ongelijkheid. Het succes van Piketty’s boek Kapitaal in de eenentwintigste eeuw is illustratief daarvoor. Doch er is meer: steeds meer economen en steeds meer economiestudenten pleiten voor de terugkeer van de morele vraag in het economisch denken en zouden het liefst bereiken dat de symbiose van economie en filosofie weer in ere wordt hersteld.

De auteurs hebben een zeer goed leesbaar boek geschreven over de verbanden tussen economie en filosofie en tussen heden en verleden, een boek dat uitstekend is gedocumenteerd en dat is geïllustreerd met aansprekende voorbeelden. Zij belichten, wanneer dat relevant is, beide kanten van de medaille en lopen daardoor niet het gevaar te kunnen worden beticht van pamflettisme

Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers is uitermate geschikt voor een brede doelgroep en zou verplicht leesvoer moeten zijn voor economen en politici.

Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers Boek omslag Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers
Jesse Fredrik, Rutger Bregman
Non-fictie
Lemniscaat
8 april 2015
Paperback
101

 

Het gebeurt niet vaak dat een wetenschap zo op haar grondvesten schudt. Sinds de financiële crisis blijkt het ene na het andere economische model, leerstuk of dogma rijp voor de prullenbak. En als er één thema is waar de oude zekerheden sneuvelen, dan is het ongelijkheid. Terwijl de Franse econoom Thomas Piketty furore maakt met zijn dikke pil over de terugkeer van het kapitaal, wijzen nu ook grote spelers als het IMF, de OESO en de Wereldbank op de gevaren van te grote welvaartsverschillen. Maar het Nederlandse debat over ongelijkheid? Dat is slaapverwekkend als altijd. 'De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen', zegt links. Rechts haalt vervolgens de schouders op en ziet nivelleren als een kwestie van jaloezie. In dit essay doorbreken

Rutger Bregman en Jesse Frederik de patstelling. Op een reis langs oude denkers, van Aristoteles tot Marx, laten ze zien dat er niets vanzelfsprekends is aan ongelijkheid. De regels van het spel - de machtsverhoudingen, de wetten, de moraal en ga zo maar door - maken dat sommigen rijk worden en anderen arm. In de overtui - ging dat economen te weinig weten van filosofie, en filosofen te weinig van econo - mie, tillen Frederik en Bregman de discussie naar een hoger plan. Het is tijd om die oude filosofische vraag opnieuw te stellen: welke rijkdom is echt verdiend?

Share

Ultimatum – Daan en Thomas Heerma van Voss


Veelbelovend thrillerdebuut
De gebroeders Daan en Thomas Heerma van Voss hebben beide al enkele boeken op hun naam staan. Daarnaast zijn beiden in diverse media actief als schrijvers van verhalen en (journalistieke) artikelen.
De thriller Ultimatum is het eerste boek van hen samen.

Lees verder

Ultimatum Boek omslag Ultimatum
Daan en Thomas Heerma van Voss
Thriller
Prometheus
15 mei 2015
Paperback
275

 

Na de onopgehelderde moord op zijn vrouw leidt voormalig psychiater Aron Mulder een teruggetrokken leven in hun vakantiebungalow. De geruchten over zijn betrokkenheid bij de moordzaak dreven zijn cliënten weg, en ook zijn zoon Alexander, die naar New Orleans verhuisde en een andere naam aannam. Als blijkt dat Alexander verdacht wordt van de moord op zijn vriendin Nathalie Underwood, gepleegd in de moerassen van Louisiana, besluit Aron in actie te komen.
Intussen wordt de zaak Underwood onderzocht door de Amerikaanse rechercheur Hanna Vincennes, die onder druk staat van haar meerderen en de media. Ze verdiept zich in Underwoods leven, en hoe meer antwoorden van haar worden gevraagd, hoe meer zij gaat twijfelen aan het politieonderzoek.
Wat heeft deze moordzaak te maken met de moord op Arons vrouw? En is Aron op tijd om zijn zoon vrij te krijgen?

Ultimatum  is een bijzonder spannende psychologische thriller, waarin een vader en zijn zoon lijnrecht tegenover elkaar komen te staan, en een rechercheur wordt geconfronteerd met haar obsessies. De lezer wordt meegesleurd naar het bizarre snijvlak van deze levens.

Share

Sporen van misdaad – Val McDermid


Respect voor forensisch onderzoek!

Als je een boek van Val McDermid in handen krijgt verwacht je een goed geschreven thriller met een grote kans dat forensisch onderzoek daarin een belangrijke rol speelt.
Het idee van haar uitgever om een boek te schrijven over het werk van forensisch specialisten wekte de vroegere journalist in haar weer tot leven. Sporen van misdaad is de weerslag van een jarenlang project waarin zij met forensisch onderzoekers in allerlei disciplines heeft gesproken en die haar een kijkje in de keuken hebben gegeven.

Lees verder

Sporen van misdaad Boek omslag Sporen van misdaad
Val McDermid
Non-fictie
Nieuw Amsterdam
26 februari 2015
Paperback
352
Gies Aalberts, Edwin Krijgsman

 

Lijken kunnen spreken, voor de juiste verstaander. Ze vertellen over hun herkomst, over hun leven en hoe ze aan hun einde kwamen, en door wie. Dankzij de sporen die lijken op de plaats delict achterlaten - hoe minutieus ook - is het voor forensische onderzoekers mogelijk om de meest bloedstollende gebeurtenissen te reconstrueren.
Val McDermid heeft met Sporen van misdaad een boek geschreven over professionals van over de hele wereld. Zij spreekt de beste onderzoekers over hun boeiende en vaak verrassende werk. Ze komt terecht in voormalig oorlogsgebied, high tech laboratoria en op bloederige moordlocaties. Zij verwondert zich over maden, die het tijdstip van overlijden van lijken nauwkeurig kunnen aangeven, over hoe microscopisch onderzoek naar DNA moordzaken kan oplossen en over hoe de moderne technische hulpmiddelen leiden tot de oplossingen van de gruwelijkste misdaden.

'De verhalen die je in dit boek leest, van plaats delict tot de uiteindelijk gang naar de rechter, behoren tot de meest fascinerende die je ooit zult lezen. Het drukt je met de neus op de feiten: de waarheid is altijd vreemder dan je je kunt voorstellen.'

Share

Erik – Terry Pratchett

Ongeïnspireerd tussendoortje

In Erik, deel 9 van de Schijfwereldreeks door Terry Pratchett is er weer eens een hoofdrol weggelegd voor Rinzwind, de slechtste tovenaar van de Schijfwereld.
Het puberjongetje Erik probeert een demon op te roepen maar krijgt in plaats daarvan Rinzwind. Het jongetje heeft maar drie wensen: onsterfelijk zijn, heerser zijn van de wereld en de mooiste vrouw van de wereld de zijne maken. Valt wel mee dus.

Rinzwind, bijgestaan door zijn alleskunnende Bagage, doet op zijn manier zijn best om deze wensen in vervulling te doen gaan, maar ze belanden uiteindelijk helaas in de hel, levend en wel. Veel avonturen rijker en wat illusies armer weten ze daaruit te ontsnappen en weer in de wereld terug te keren.

Het is een bekend stramien bij Pratchett: een tamelijk dun verhaal gebruiken om een hilarische reeks gebeurtenissen te beschrijven. In dit boek maakt hij een persiflage op de legende van Het paard van Troje en op de leefomstandigheden in de hel, die soms verdacht veel op de echte wereld der levenden lijkt.

Helaas was Pratchett.niet echt in vorm. De woordgrappen en persiflages zijn zeker vermakelijk, maar niet meer dan dat.

Share

Lustmoorden – David Mark


Verbluffend goed!

Met zijn debuut De mazen van het net heeft voormalig misdaadjournalist David Mark zich stevig op de kaart gezet. Op de cover van zijn tweede boek Lustmoorden wordt hij meteen maar aanbevolen aan fans van Harlan Coben en Peter James. Dergelijke aanbevelingen kunnen vaak met een korreltje zout worden genomen, maar niet in zijn geval. Lustmoorden, het tweede boek met Aector McAvoy in de hoofdrol, doorstaat de vergelijking met de beste werken van deze topauteurs met glans!

Het stoffelijk overschot van Simon Appleyard wordt naakt en hangend aan een touw aangetroffen. Het sterfgeval wordt door de politie nauwelijks onderzocht en al snel afgehandeld als zelfmoord. Als kort daarna meerdere mensen slachtoffer worden van mishandeling en moordaanslagen, en deze, net als Simon Appleyard, een schaduwleven leiden dat zich afspeelt in de schimmige wereld van datingsites en parenclubs lijkt er toch meer aan de hand te zijn.
Tegelijkertijd vinden er verschillende gruwelijke moorden en mishandelingen plaats die hun oorzaak lijken te vinden in een drugsoorlog. Het politiekorps heeft ook nog eens de handen vol aan een groep Roma zigeuners die tijdelijk hun kamp hebben opgeslagen in de afgetakelde havenstad Hull en daar de nodige problemen veroorzaken.

Het rechercheteam, waarvan McAvoy deel uitmaakt en dat onder leiding staat van Trish Pharaoh, heeft de handen vol aan deze zaken, maar de verschillende onderzoeken zitten op dood spoor. De toevallige (?) vondst van een mobiele telefoon geeft McAvoy iets tastbaars in handen en geeft hem eindelijk de kans om zich in het onderzoek vast te bijten en het vooruit te helpen.
Het zet hem op het spoor van lokale politici die hun invloed gebruiken om het onderzoek te traineren en te dwarsbomen. Ondanks tegenwerking door bepaalde krachten binnen het politiekorps en een privéleven dat ook veel aandacht vraagt, volhardt McAvoy en weet hij het onderzoek op fraaie wijze te voltooien met een verrassende uitkomst.

Lustmoorden (met de in het Engels veel betere en veel aansprekender titel Original skin) kent drie verhaallijnen die afwisselend aan bod komen. David Mark wisselt met groot gemak tussen deze verhaallijnen en de verschillende personages. Het tempo dat hij hanteert kent een aangename variatie: soms even gas terugnemend, om op de juiste momenten weer te versnellen. Het boek komt rustig op gang en grijpt je niet meteen bij de strot. Zodra dit wel het geval is, laat het je pas los als de laatste bladzijde is omgeslagen.

De verschillende vaste personages krijgen in dit boek al veel meer kleur. Aector McAvoy is nog steeds de aimabele en bescheiden rechercheur, maar hij beschikt ook over andere eigenschappen die in dit boek meer ruimte krijgen. Zijn baas Trish Pharaoh komt ook steeds beter uit de verf en ontpopt zich tot een hardboiled teamleider met een heerlijk onderkoeld gevoel voor humor. Er blijft echter nog meer dan genoeg ruimte over om deze karakters in volgende boeken te kunnen uitbouwen.

David Mark is een auteur om in de gaten te houden. Hij heeft met Lustmoorden een voortreffelijk boek geschreven en het doet met spanning uitzien naar de volgende delen rondom Aector McAvoy, waarvan er nog twee zijn voltooid en die inmiddels in het Engels zijn verschenen.

Lustmoorden is een absolute aanrader en het verdient de volle vijf sterren!

Lustmoorden Boek omslag Lustmoorden
Aector McAvoy
David Mark
Thriller
De Fontein
14 april 2015
Paperback
447
Gert-Jan Kramer

 

Wanneer Simon Appleyard gevonden wordt, naakt en bungelend aan een touw in zijn appartement in Hull, wordt de zaak al snel afgedaan als een zelfmoord. Maar als er meer lijken opduiken die allemaal verband lijken te houden met het lokale eroticawereldje, wordt rechercheur Aector McAvoy op de zaak gezet. Uit zijn onderzoek blijkt dat de top van de politie erbij betrokken is, een machtige groep mensen die liever een misdaad begaat dan dat er openbaarheid komt over hun bezigheden. Mensen met zóveel macht dat ze de carrière van McAvoy makkelijk om zeep kunnen helpen...

Share

De mazen van het net – David Mark


Sterke eersteling

Een grote schoonmaakoperatie in het corrupte politiekorps van Hull is de aanleiding geweest voor de oprichting van een eenheid die zich zal bezighouden met georganiseerde zware criminaliteit. De aanstichter is rechercheur Aector McAvoy, die inmiddels onderdeel is geworden van deze nieuwe eenheid. Hij heeft aan deze actie vrienden en vijanden binnen het korps overgehouden.

Lees verder

De mazen van het net Boek omslag De mazen van het net
Aector McAvoy
David Mark
Thriller
De Fontein
8 april 2014
Paperback
320
Gert-Jan Kramer

 

Maak kennis met Aector McAvoy, rechercheur te Hull. Niet aan de drank, geen verborgen agenda, geen machoman, maar een aimabele familyman met een feilloos gevoel voor rechtvaardigheid. Meer bedreven met computers dan met wapens en altijd bereid iets voor een ander te doen. McAvoy is de hoofdpersoon in een serie thrillers van debutant David Mark.

Hull, twee weken voor kerst, drie lijken in het mortuarium. De slachtoffers zijn omgebracht op een manier die herinnert aan de tragedie waaraan ze eerder in hun leven ontsnapten. Iemand heeft het gemunt op 'overlevers' en die iemand speelt voor God. Het is aan rechercheur McAvoy om dit dodelijke spel te stoppen.

Share

Solar – Ian McEwan


Teloorgang van een egocentrische hufter

In de roman Solar van Ian McEwan is hoofdpersoon Michael Beard een fysicus die in de jaren zeventig de Nobelprijs heeft gewonnen. Op de roem die hij daarmee verwierf heeft hij de rest van zijn leven geteerd, een wezenlijke bijdrage aan zijn vakgebied heeft hij sindsdien niet meer geleverd.

Lees verder

Solar Boek omslag Solar
Ian McEwan
Roman
Harmonie
Oktober 2010
Paperback
361
Rien Verhoef

Solar vertelt het verhaal van Nobelprijswinnaar Michael Beard, een natuurkundige. Hij heeft een manier gevonden om de opwarming van de aarde tegen te gaan, maar Beard ligt zo vaak onder vuur in de media door zijn controversiële uitspraken over vrouwen (hij is inmiddels voor de vijfde keer getrouwd) dat er weinig aandacht is voor zijn ideeën over klimaatverandering. Wanneer zijn leven zakelijk en privé door een krankzinnig ongeval verwikkeld raakt, ziet Beard zijn kans schoon zich te ontdoen van echtelijke moeilijkheden, zijn carrière nieuw leven in te blazen en de wereld een milieuramp te besparen.

Share

Het bestand – Arnon Grunberg


Zwartgallig beeld van de virtuele mens

In Het bestand, geschreven door Arnon Grunberg, is de hoofdpersoon Lilian een jonge vrouw die teleurgesteld is in de mensheid. De maatschappij heeft haar niets te bieden en als reactie daarop biedt zij de maatschappij evenmin iets. Contacten met mensen mijdt zij liefst, de sporadische fysieke contacten veroorzaken bij haar reacties van afkeer, in mentale zin en in fysieke zin.

Lees verder

Het bestand Boek omslag Het bestand
Arnon Grunberg
Roman
Nijgh & van Ditmar
28 oktober 2014
Hardcover
172

 

'In die betere wereld was je niet gedetermineerd, ook niet geslachtelijk, desgewenst kon je jezelf iedere dag opnieuw vormgeven en er verschillende, zelfs tegenstrijdige identiteiten op nahouden. Het gevaar bestond dat je sporen naliet, maar als je een beetje bedreven was kon je de sporenzoekers misleiden of het achterlaten van sporen voorkomen. Voor wie wilde was het verleden een illusie.'

Bestaat er een mooiere, volmaaktere werkelijkheid dan de fysieke werkelijkheid zoals wij die kennen? Voor Lillian, een 'oosterse prinses in een betrekkelijk doorsnee meisjeslichaam', is daar geen twijfel over mogelijk: het ware leven is online - daarbuiten bestaat slechts sociaal wenselijk gedrag.
De vernieuwing ofwel wedergeboorte van de mens zal in die betere werkelijkheid worden bewerkstelligd, maar eerst moet de oude mens verdwijnen.
Onder het toeziend oog van haar mentor Banri Watanuki komt Lillian als receptioniste bij het cybersecuritybedrijf BClever stapje voor stapje dichter bij haar ideaal: leven zonder lichaam, niets meer zijn dan pure intelligentie; het dierenrijk verlaten.

Share

Ontketen je brein – Theo Compernolle


Baas in eigen brein
Waarschijnlijk is iedereen in enige mate bekend met het verschijnsel tijdgebrek, inefficiënt en niet effectief gedrag en de stressgevoelens die daardoor kunnen ontstaan. In het boek Ontketen je brein legt de neuropsychiater Theo Compernolle uit wat de oorzaken daarvan zijn en aan welke mogelijkheden tot afleiding de mens wordt blootgesteld en de ongewenste gevolgen die dat heeft op aandacht en effectiviteit.

Lees verder

Ontketen je brein Boek omslag Ontketen je brein
Theo Compernolle
Non-fictie
Lannoo
14 oktober 2014
Paperback
423

 

Een absolute mustread voor iedereen die meer uit zijn brein wil halen! Altijd online en bereikbaar zijn, multitasken, negatieve stress, slaapgebrek, open kantoren waar iedereen elkaar kan horen... Ons denkende brein staat meer dan ooit onder druk, met nefaste gevolgen voor onze productiviteit, creativiteit en gezondheid. Doordat ze hun brein onvoldoende kennen, doen slimme mensen domme dingen, zo stelt neuropsychiater Theo Compernolle. In dit baanbrekende boek ontsluit hij in zijn bekende glasheldere stijl de recentste kennis over ons denkende brein en toont hij aan welke breinboeien onze hersenen vandaag in een verstikkende klemgreep houden. Maar hij laat ook zien hoe we ze kunnen ontketenen, en reikt concrete tools en tips aan om het beste uit ons brein te halen. Zijn vurige pleidooi voor meer 'slow thinking' in een digitale wereld zal niemand onberoerd laten.

Share