Nederland drugsland – Pieter Tops en Jan Tromp

 

Schreeuw om aandacht voor groot probleem

De laatste jaren verschijnen er steeds meer series die het leven van drugscriminelen verheerlijken en romantiseren. Denk bijvoorbeeld aan Breaking bad, Narcos en El Chapo. Dergelijke series worden verteld vanuit het perspectief van de hoofdpersoon. Onwillekeurig kan dat een nogal vreemde reactie met zich meebrengen: je leeft met hen mee en krijgt in enige mate begrip voor hoe het zover met hen heeft kunnen komen en hoe zij zich hebben ontwikkeld. Je moet ervoor oppassen geen sympathie voor hen te ontwikkelen en te blijven beseffen wie zij zijn en wat de gevolgen van hun daden zijn.
Het is bepaald geen spoiler om te verklappen dat het uiteindelijk met hen en de meesten van hun naasten niet goed afloopt. Intussen hebben zij een belangrijke bijdrage geleverd aan waar het in Nederland drugsland door Pieter Tops en Jan Tromp over gaat. De ontwrichtende invloed van drugsgerelateerde criminaliteit.

De werkelijkheid achter de kille cijfers

Hun boek opent met een citaat: “Om een land te regeren heb je statistiek nodig, om het te begrijpen zijn verhalen nodig – Pierre Rosanvallon”. Het zal geen toeval zijn dat Nederland drugsland hiermee opent. De Nederlandse regering lijkt inderdaad te snel tevreden te zijn: als de cijfers maar kloppen, denk aan economische ontwikkeling en werkloosheid, dan gaat het vast wel goed met dit land. Een incident als de huidige Covid-crisis verstoort deze  zelfgenoegzaamheid. Zolang het duurt.

Het zijn de verhalen achter deze kille cijfers die een heel ander beeld scheppen. In Nederland drugsland gaat het over één specifiek aspect, de desastreuze effecten van drugsproductie en -handel. Nederland beschikt over uitstekende faciliteiten om hierin een vooraanstaande rol te spelen. De infrastructuur is uitstekend met Rotterdam als aanvoerhaven met een bijzonder groot en goed bereikbaar achterland. De technische en chemische kennis om het binnenlands te produceren is ook ruimschoots voorradig.
Maar misschien is er wel een ander aspect dat belangrijker is. De aanpak van de ermee gepaard gaande criminaliteit is nauwelijks serieus te noemen, allerlei goedbedoelde en soms ook heel succesvolle initiatieven ten spijt. Druppels op een grote gloeiende plaat, meer is het niet.

Grote gevolgen

De gevolgen zijn groot. De opbrengsten zijn enorm maar alles gaat in contanten. Het is illegaal dus digitale sporen laat men niet na. Maar wat dan? Aan het geld heb je niks zolang je er niets mee kunt doen en dus moet het worden witgewassen. Het is verbijsterend eenvoudig om dat voor elkaar te krijgen zo laten de auteurs uitgebreid zien. Eenmaal witgewassen kunnen de criminelen gebruik maken van de relatief uitstekende (bancaire) infrastructuur. In minder dan geen tijd kunnen zij miljarden alle kanten op sturen zonder dat er een haan naar kraait. Of kan kraaien want met behulp van allerlei juridische, economische en fiscale specialisten is het spoor zo gecompliceerd gemaakt dat het letterlijk niet meer te volgen is.
Dit beschadigt de economie, verstoort de concurrentie en ondermijnt de belastingopbrengsten.

Het is slechts één aspect van de ingrijpende gevolgen van een te lakse houding. Inmiddels kijken we niet meer op van afrekeningen in het criminele (drugs)circuit, vaten met chemisch afval, bedrijven die dekmantel zijn voor een drugslab, op het platteland opduikende groepen Mexicanen en Colombianen die daar vermoedelijk niet zijn om te helpen bij het oogsten van suikerbieten, noem maar op.

Het is nog niet te laat

Ofwel, alle signalen staan op rood. De regering heeft de mond vol van het bestrijden van criminaliteit. De daad bij het woord voegen is een ander verhaal. Naarmate je verder komt in Nederland drugsland lijkt het een kansloze missie. Legaliseren dan maar en het daarmee decriminaliseren? Ook dat is kansloos zolang alleen Nederland dat doet.

Is het dan helemaal hopeloos? De auteurs denken van niet. Met een doordachte aanpak, een perfecte coördinatie, slimme inzet van allerlei opsporings- en ontmoedigingstechnieken  en een lange, een heel lange adem, kan het tij nog worden gekeerd.

Nederland drugsland heeft als verdienste dat het de problematiek op heldere wijze duidelijk  maakt. Het leest als een spannende thriller. Af en toe vliegen de auteurs een beetje uit de bocht. Amsterdam crimineler noemen dan Napels bij monde van een Italiaanse criminoloog en de Rotterdamse haven vergelijken met een zelfscankassa zijn wel erg enthousiaste uitspraken die vooral effectbejag als doel hebben. En dat lijkt ook wat dit boek beoogt: het wederom onder de aandacht brengen van een enorm probleem. Niet helemaal onoplosbaar maar je moet er wel wat voor doen. Of dat zal gebeuren is maar zeer de vraag, maar één ding is zeker: het romantiseren van dergelijke criminaliteit helpt daar niet bij.

Nederland drugsland
Pieter Tops, Jan Tromp
Non-fictie
Balans
2020
Paperback
263
9789463820950
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.