Tussen april en september – Tomas Espedal

 

Blijven en schrijvend je rouw verwerken

Tussen april en september is het eerste boek van Tomas Espedal dat in Nederlandse vertaling is uitgebracht. In Noorwegen wordt zijn werk, dat inmiddels uit circa vijftien boeken bestaat, door pers en kritiek zeer gewaardeerd. Het is een roman die wonderwel goed past bij de vele egodocumenten die de laatste jaren zijn verschenen.

In dit geval gaat het om het rouwproces van de auteur van wie in korte tijd zijn moeder en zijn ex-vrouw zijn overleden. Zijn jonge dochter en hij hebben ineens gemeen dat van beiden de moeder is overleden. Hij probeert de moederrol op zich te nemen maar dat valt niet in goede aarde. Het zal hem niet lukken en zij heeft liever haar authentieke vader als ouder dan eentje die zichzelf niet meer zal zijn.

De pen als therapie

Hij is zijn houvast kwijt, hij doolt rond in het leven. Bij wijze van therapie pakt hij de pen weer op en duikt in de geschiedenis van zijn familie. Een erg samenhangend geheel wordt het niet. Tussen april en september heeft (Aantekeningen) als een soort ondertitel en dat klopt wel. Je moet flink aan de bak om van alle aantekeningen een beeld te krijgen van wie zijn voorouders waren en hoe de verhoudingen lagen.

Aan die van moederszijde besteedt Espedal weinig aandacht. Je krijgt weinig mee van zijn grootouders, wel meer van zijn moeder. Zij is een heel zorgzaam persoon, ondanks haar tijdrovende werk buitenshuis.
Meer aandacht is er voor de familie van vaderskant. Dat gaat terug tot zijn overgrootvader. Die tak van de familie komt veel uitgebreider aan bod. Het zijn ingedikte verhalen, net genoeg om een oppervlakkige indruk van ze te krijgen, te weinig om echt tot leven te komen.
Over Espedal zelf kom je ook niet zo veel te weten. Relatief veel aandacht besteedt hij aan het begin van zijn schrijverschap.

Geslaagd rouwproces

Tussen april en september is geen gemakkelijk boek. De aantekeningen springen heen en weer in de tijd, chaotisch, gefragmenteerd. Het begint aarzelend, alsof hij moeite heeft om de draad van het leven op te pakken. Je voelt aan alles de toestand van de hoofdpersoon. Hij overweegt een verhuizing om alles achter zich te laten, maar realiseert zich dat het niet zal helpen:

“Door te verhuizen verandert er niets. Verhuizen is de herhaling van uitstellen.”

Het is niet voor niets dat aan het boek een citaat van Kristian Lundberg voorafgaat: “Ook dat is een opgave die moed vergt: blijven.”

Blijven, de confrontatie aangaan, het van je af schrijven, het zal meer effect sorteren dan vertrekken. Het eindigt wel hoopvol, blijkbaar is dit proces nodig geweest:

“maar als ik het grindpad op loop en de deur opendoe, ben ik mateloos blij dat ik thuis ben.”

Waarmee een slot komt aan een roman die vooral overkomt als een lang rouwproces, gezien de omstandigheden een begrijpelijk deprimerende sfeer kent, maar die hoopgevend eindigt. Het leven van Tomas Espedal is weer op gang gekomen.

Tussen april en september
Tomas Espedal
Roman
Wereldbibliotheek
2017
Paperback
158
Marianne Molenaar
9789028426931
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.