Oude mensen zijn niet anders, alleen ouder
Zo’n lief oud vrouwtje of leuk oud mannetje, toch. Vaak wordt met nogal wat vertedering gesproken over mensen die veruit het grootste deel van hun leven achter zich hebben. Best verbazend, er is geen enkele reden om aan te nemen dat mensen bij het bereiken van een zekere leeftijd ineens aardiger worden of leuker. Een van de verdiensten van Pogingen iets van het leven te maken van Hendrik Groen laat zien dat ook bejaarden gewoon een afspiegeling vormen van de bevolking, met relatief net zoveel vervelende als aardige mensen. Maar dan wat ouder. En hulpbehoevender. En kwetsbaarder.
Pogingen iets van het leven te maken is geschreven in dagboekvorm en beslaat een kalenderjaar. De hoofdpersoon is Hendrik Groen, een fictief persoon overigens, een dan al 83-jarige bewoner van een verzorgingstehuis. Vrijwel elke dag noteert hij wat er zoal voorvalt in het tehuis en in zijn leven. Dat is nogal voorspelbaar. Als hij passief zou zijn dan zou elke dag van begin tot einde voorspelbaar verlopen. En dat zint Hendrik niet. Samen met wat gelijkgestemden willen zij niet lijdzaam de komst van magere Hein afwachten. Nee, zij willen van de korte tijd die hen rest nog iets leuks zien te maken.
En dat lukt aardig. Kwajongensgedrag, zoals de vissen voorzien van de niet te pruimen droge cake. De vissen overleven dat niet, wat tot de nodige opschudding leidt. Of rebelleren tegen de starre regeltjes en oekazes van de leiding met behulp van een gepensioneerde advocaat. Het leukst is de oprichting van de selecte club “Omanido”, oud maar niet dood. Om beurten verzorgen zij kleine uitstapjes voor de leden, wat resulteert in nogal jaloerse reacties van de passieve geraniumstaarders.
Dit alles in een poging om te ontsnappen aan de sleur, om de gevolgen van de onvermijdelijke aftakeling van hemzelf en lotgenoten even uit het hoofd te zetten, de treurnis over het verlies van dierbaren even te vergeten.
Pogingen iets van het leven te maken is een boek dat makkelijk leest. Het is een aangename en goed gelukte poging om te laten zien dat het niet nodig is om treurig oud te worden, en dat het leven als hoogbejaarde uit meer kan bestaan dan inlegluiers en rollators.
En toch. Ondanks de opgewekte toon, de luchtige vertelwijze, is er ook veel melancholie. Over de vriend die door zijn diabetes (overmatig drankgebruik) in de rolstoel belandt. De laatste amoureuze oprisping, verliefd worden op een vrouw die plotseling wegvalt na een hersenbloeding. Het niet door kunnen gaan van een gedroomde reis naar het buitenland.
Het laat ook zien dat in de kleine wereld van een verzorgingstehuis de mensen net zo gevarieerd zijn als daarbuiten. Vogels van verschillend pluimage, variërend van uiterst sympathiek tot ronduit hufterig, van gortdroge types tot bejaarde Pietje Bells, van ruimhartige mensen tot benepen types.
Hoogdravende literatuur is het niet. Een aangenaam tussendoortje zeker wel, pretentieloos vermaak van iemand die nog geen zin heeft zich te gedragen als iemand die oud en der dagen zat is. Bejaard gedrag kan altijd nog.
Om de één of andere reden bleef bij lezing van dit boek dit amusante filmpje van The Zimmers door mijn hoofd spelen. Hun variant van My Generation is heerlijk en past eigenlijk wel goed bij Pogingen iets van het leven te maken.
Roman
Meulenhoff
13 juni 2014
Paperback
328
Hendrik Groen is wel oud maar niet dood, en niet van plan zich eronder te laten krijgen. Toegegeven: zijn dagelijkse wandelingen worden steeds korter omdat de benen niet meer willen en hij moet regelmatig naar de huisarts. Technisch gesproken is hij bejaard. Maar waarom zou het leven dan alleen nog maar moeten bestaan uit koffiedrinken achter de geraniums en wachten op het einde? In korte, ogenschijnlijk luchtige, maar vooral openhartige dagboekfragmenten laat Hendrik Groen je een jaar lang meeleven met alle ups en downs van het leven in een bejaardentehuis in Amsterdam-Noord. Op de laatste dag van het jaar zal het nog moeilijk zijn om afscheid te nemen van dit charmante personage...
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.