Hoor nu mijn stem – Franca Treur


Veilige keuze
Ik heb al jaren het voornemen om een keer iets van Franca Treur te lezen. Met Dorsvloer vol confetti heeft zij naam gemaakt, daarna zijn nog andere werken van haar hand verschenen. Nu diende de mogelijkheid zich aan om Hoor nu mijn stem te lezen, te verschijnen in oktober 2017. Het blijkt een terugkeer te zijn naar de veilige, want bekende, omgeving van de gereformeerde bekrompenheid.

Het is bekende thematiek. Een kind groeit op in een benauwende gereformeerde omgeving, voelt zich daarin niet op haar gemak en wil zich bevrijden. Zodra de leeftijd is bereikt waarop keuzes moeten worden gemaakt resulteert dat in een bevrijding die de jonge volwassene naar een veel lossere omgeving brengt. Zij voelt zich als een kat in een vreemd pakhuis, echt aarden lukt niet en echt loskomen van de vertrouwde omgeving evenmin.

In Hoor nu mijn stem is de inwisselbare hoofdpersoon Gina (Ina) Wisse. Zij is op jonge leeftijd wees geworden, haar ouders kwamen om bij een verkeersongeluk. Haar opa en twee oudtantes nemen haar opvoeding op zich. Met opa kan zij het aardig vinden, er verschijnt af en toe een lach op haar gezicht. De oudtantes, Sjaan en Ma, zijn heel recht in de leer. De bijbel is hun richtsnoer, de kleine religieuze gemeenschap hun kaasstolp.

Tijdens haar puberjaren begint het te knellen. Opa overlijdt, met de tantes valt nauwelijks te leven. Stilte, dat vooral, rituelen zoals thee met Merci chocola, kerkgang en andere religieuze verplichtingen gaan meer en meer knellen. Zij is intelligent genoeg om het qua scholing hogerop te zoeken, een ongekend fenomeen voor de mensen in de benauwende gemeenschap.

Na haar studietijd komt zij uiteindelijk terecht bij een DWDD-achtig radioprogramma. Van haar naam Ina heeft zij Gina gemaakt omdat dat vlotter zou klinken. Het lijkt haar aardig af te gaan, maar zij komt in de problemen als haar laatst overgebleven oudtante terminaal ziek is. Zij laat haar werk in de steek en keert terug.
Enerzijds lijkt zij bevrijd van haar omgeving, anderzijds brengt een naderend verlies haar toch weer terug naar waar het ooit begon, die claustrofobische leefomgeving.

Niets nieuws onder de zon. Het verhaal in Hoor nu mijn stem is net zo vertrouwd als de kerkgang voor de gereformeerden. De thematiek is inmiddels ook overbekend en helaas weet Franca Treur er weinig vernieuwends aan toe te voegen, tenzij je het afzetten tegen oudtantes in plaats van tegen ouders een vorm van vernieuwing zou willen noemen. Het blijft al met al aan de te brave kant. Gina blijft ook in een andere omgeving nogal tuttig, het taalgebruik van Treur sluit daar naadloos op aan. Braafjes, weinig gif en nogal aan de veilige kant.

Wat Hoor nu mijn stem overeind houdt is de verder wel prettige stijl. Ondanks het brave slaagt Franca Treur er wel in om de lezer te pakken, het verhaal leest vlotjes ondanks het voorspelbare verloop. Een sterk punt zijn de observaties: in een paar woorden weet zij mensen en situaties heel herkenbaar neer te zetten.
De titel is eenvoudig te verklaren. Gina wil gehoord worden, een verwijzing naar het radioprogramma. Het contrasteert met de benauwende stilte in het huis waarin zij opgroeide. Haar stem is echter te zacht, maakt te weinig indruk om echt gehoord te kunnen worden, een onbeholpen roep om aandacht.

Hoor nu mijn stem is misschien interessant voor degenen die nog niet eerder iets hebben gelezen over loskomen van diepgelovige gemeenschappen. Degenen die al eerder een vergelijkbaar boek hebben gelezen zullen niet worden verrast. Daarvoor speelt Franca Treur te veel op veilig.

Hoor nu mijn stem Boek omslag Hoor nu mijn stem
Franca Treur
Roman
Prometheus
4 oktober 2017
Paperback
320


Ina verloor op driejarige leeftijd haar ouders en groeit op bij haar opa en zijn twee ongetrouwde zussen Ma en Sjaan. Deze 'familie' bewandelt de oude paden van het gereformeerde geloof, en de jonge, ambitieuze Ina wil niets liever dan klimmen op de trappen van Gods genade, zoals het lichtende voorbeeld tante Ma. Daartoe bindt ze de strijd aan met kwade geesten die haar toenaderingspogingen tot de Allerhoogste verstoren.
Naarmate ze volwassen wordt lonkt ook de maatschappelijke ladder, die misschien gemakkelijker te beklimmen is. Zal ze haar milieu ontstijgen of belooft ze trouw aan God?
Een veertigjarige radio-interviewer verliest in korte tijd haar baan, haar geliefde en haar waardigheid. Haar leven lang heeft ze geïnformeerd naar de ideeën en de binnenwereld van anderen. Maar hoe staat het met haar eigen innerlijk?

In haar nieuwe, overrompelende roman Hoor nu mijn stem geeft Franca Treur een stem aan vrouwen uit dat deel van onze samenleving waar een vrouw niet vaak wordt gehoord. De schrijfster neemt je mee in het hart van hun levens, zo sprekend en diep doorvoeld dat het je eigen verhaal zou kunnen zijn.

Share

2 gedachten over “Hoor nu mijn stem – Franca Treur”

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.