Schrijnend
Claire Keegan kun je moeilijk een veelschrijver noemen. Deze in 1968 geboren Ierse debuteerde in 1999 met haar verhalenbundel Antarctica, waarna in 2007 een tweede bundel volgde. Het vorig jaar verschenen Dit soort kleinigheden is bijzonder goed ontvangen, iets wat geldt voor al haar werk. Onlangs kwam Pleegkind uit, een oorspronkelijk in 2009 gepubliceerd kort verhaal dat prijswinnend bleek. Dit lange korte verhaal telt 86 kleine pagina’s tekst met een vrij groot lettertype. Het is niet veel, maar wat zij schrijft is wel bijzonder mooi.
Weinig woorden nodig
Keegan valt meteen met de deur in huis.
“Op een zondagochtend brengt mijn vader me niet zoals altijd meteen na de vroegmis in Clonegale naar huis, maar rijdt hij dwars door Wexford naar het plaatsje aan de kust waar de familie van mijn moeder oorspronkelijk vandaan komt.”
Het naamloze meisje wordt ondergebracht bij haar tante. Haar moeder is weer eens hoogzwanger en kan geen tijd aan haar andere kinderen besteden. Tussen de regels door kun je uit de eerste pagina’s al wat conclusies trekken. Zij komt uit een straatarm gezin:
“We komen door het dorp Shillelagh, waar mijn vader onze shorthorn verspeelde met klaverjassen.”
Pa heeft in ieder geval last van een gokverslaving, een plausibele verklaring voor die armoede. Zoals vaker voorkomt met verslaafden probeert hij dat te verhullen. Als het gaat over de hoeveelheid hooi zegt hij dat “de hooizolder tot de nok toe vol ligt.” Het meisje weet wel beter:
“Ik vraag me af waarom mijn vader liegt over het hooi.”
Waaruit je meteen kunt opmaken dat zij een scherp oog heeft voor wat in haar omgeving gebeurt. Pa vertrekt, het meisje blijft achter, maar zonder spullen. Haar vader is ‘vergeten’ om haar koffer uit te laden.
Het meisje ondergaat een opknapbeurt qua hygiëne, voedsel, kleding en aandacht. Het Pleegkind bloeit op door de warmte en de genegenheid die zij ervaart. Maar ook dat gezin heeft zo zijn geheimen. Als zij hierover hoort, zet dat haar aan het denken. Het geeft een extra laag aan de manier waarop het pleeggezin haar bejegent.
Pijnlijk mooi einde
Als haar vader na een paar maanden belt, gaat zij terug naar huis. Met haar oom Dan rijdt zij weer door Shillelagh en zegt: “Daar heeft papa de rooie vaars met kaarten verloren.” Het is weliswaar nieuws voor haar oom en tante, maar het verrast hen niet.
De ontvangst door haar vader is veelzeggend, het eerste wat hij vraagt: “Is ze nog lastig geweest?” In de paar laatste pagina’s wordt dat er niet beter op. Het pijnlijk mooie einde laat zien dat het Pleegkind, het machteloze meisje, voorvoelt hoe haar toekomst eruit zal zien.
Weer is Keegan erin geslaagd om met heel weinig woorden een prachtig verhaal te vertellen waarin meer gebeurt dan in veel vuistdikke romans. Zij schrijft niet alles uit, verklaart weinig en laat veel ruimte aan de lezer voor eigen interpretatie. Geen overbodig woord, alles doet ertoe, Pleegkind is een fraai kunststukje, sober, veelzeggend en schrijnend.
Literatuur
Nieuw Amsterdam
2022
Hardcover
92
Harm Damsma, Niek Miedema
9789046828526
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.