Stille revolutie
Van sommige schrijvers vraag je je af waar ze het voor doen. Thomas van Slobbe, die als directeur van Stichting wAarde aan de basis staat van denken over ‘natuurvervaging’, heeft al wat boeken geschreven die over natuur en het teloor gaan van de beleving ervan gaan. Als je zoekt naar besprekingen van die boeken dan zijn die er nauwelijks. Als je zoekt op grote websites zie je dat zijn boeken niet vaak lijken te zijn gelezen. De ecothrillers die hij heeft gepubliceerd onder pseudoniem Ruben van Dijk krijgen heel wat meer aandacht. Zijn nieuwste werk is De vrouw die zweeg. Hopelijk krijgt het de aandacht die het verdient.
Inbreuk op de privacy als aanjager
In dit geval gaat het (weer) over het verloren gaan van natuurbeleving of extinction of experience zoals het in De vrouw die zweeg enkele keren wordt genoemd. Een niet aflatende stroom van nieuws, meningen en verschillende prikkels eist onze aandacht op. Dat is geen nieuws meer. Er is de laatste tijd heel wat gepubliceerd over onder meer telefoonverslaving en wat dat doet met mensen. Een van de gevolgen is dat velen geen oog en oor meer hebben voor de wereld om ons heen.
Dat gaat niet alleen over natuur, maar ook over persoonlijke contacten en het tonen van oprechte interesse. Ook dat lijkt af te nemen, omdat de virtuele wereld met succes de aandacht opeist. Er zijn uitzonderingen, zoals de twee belangrijkste karakters in De vrouw die zweeg, de goed bevriende buren Lena en Mo. Als op een dag voor hun huis een installatie komt te staan met de alleszeggende naam WATCHTOWER slaat hen de schrik om het hart. Het gevoel continu te worden bekeken en beluisterd voelt bijzonder onprettig. Als een voorlichtingsbijeenkomst geen duidelijkheid geeft, neemt Lena een radicale beslissing. Ze stopt met praten en ze houdt zich vooral in en achter haar huis op en sluit zich min of meer af van de buitenwereld.
Het valt op in het dorp. Eerst vinden de mensen haar reactie vreemd. Ook Mo lukt het niet om met haar in gesprek te raken, maar hij blijft haar wel bezoeken. Gesprekken zijn eenrichtingsverkeer. Na een tijdje komen er nieuwsgierigen en langzaam maar zeker komen er steeds meer mensen die in haar tuin gaan zitten en er ook het zwijgen toe doen. Het dreigt uit de hand te lopen als ook buitenstaanders erop af komen. Na de hierop volgende ont- en verwikkelingen zien Lena en Mo zich genoodzaakt een nog radicaler besluit te nemen.
Zet aan tot nadenken
De manier waarop van Slobbe dit verhaal vertelt zou je met enige ironie kunnen zien als passend bij afnemend concentratievermogen dat ook een gevolg is van een overschot aan prikkels: niet al te moeilijke taal, korte zinnen, korte alinea’s en hoofdstukken. Het verhaal zelf is aardig, hoewel niet bijzonder.
De verdienste van Een vrouw die zweeg is dat je aan het denken wordt gezet. De letterlijk stille revolutie die Lena op gang brengt, roept weerstand op bij de autoriteiten. Maar waarom? Is het zo erg als iemand zich wil afsluiten van een wereld die steeds gestoorder wordt? Waarom is zij degene die, overdreven gezegd, door sommigen voor gek wordt verklaard en niet de wereld om haar heen?
Daarnaast drukt het je met de neus op de feiten. De interesse en de aandacht voor de werkelijke wereld legt het steeds meer af tegen de virtuele wereld, zo lijkt het. De buitenwereld heeft genoeg te bieden, maar je moet het wel (willen) zien en horen. Ook niet nieuw, maar de kracht van een boodschap zit in de herhaling en elk boek dat daaraan bijdraagt is relevant.
Non-fictie
Noordboek
2024
160
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.