Roman van uitersten
Weer zo’n auteur van wie ik de naam al jaren ken maar van wie ik nog niet eerder een boek gelezen had. Sebastian Barry, een Ierse schrijver die al meerdere prijzen heeft gewonnen en van wie de boeken in meer dan dertig landen zijn vertaald. Hoog tijd dus voor een kennismaking en er is maar één ding waar ik spijt van heb: waarom nu pas? Dagen zonder eind is geweldig.
De belevenissen van vrienden voor het leven
Thomas McNulty is als tiener in Amerika beland. Hij ontmoet leeftijdgenoot John Cole en om aan de honger te ontsnappen grijpen ze elke kans aan. Verkleed als vrouwen treden zij op in een mijnwerkerssaloon, hun eerste gezamenlijke klus. Het is een succes totdat de hormonen toeslaan. De jongens worden mannen en als het niet langer mogelijk is om geloofwaardig de rol van vrouw te spelen eindigt het.
Ze gaan in dienst, het is 1851. Thomas ziet wel wat in het soldatenleven. Hij krijgt een paard en een uniform. Al snel wordt duidelijk dat het soldatenleven zo romantisch niet is. Ze vechten mee in de wrede en verraderlijke strijd tegen de indianen. Zij slachten een groep indianen af, die hen nota bene kort daarvoor het leven heeft gered. Een jong meisje, Winona, nemen zij mee. Zij komt in huis bij de majoor, diens vrouw leert haar een en ander.
Ze gaan uit dienst en Winona gaat met hen mee. Een tijdje leven zij op de farm van een voormalig krijgsmakker. Het is een hard en soms gevaarlijk leven, zeker als het werk vruchten afwerpt.
Het duurt niet lang. Het tweetal komt weer in het leger terecht en belandt in de burgeroorlog. Een wrede en vreemde strijd waarbij zij in gevecht raken met leeftijdgenoten met een vergelijkbare achtergrond maar die nu eenmaal de vijand zijn. Er gebeurt van alles. Thomas belandt in een situatie waarin hij zich genoodzaakt voelt om iets te doen waar de doodstraf op staat. Het is het laatste gevecht dat hij in Dagen zonder eind moet leveren.
Treffende vertelvorm
Sebastian Barry heeft ervoor gekozen om het verhaal in de ik-vorm, met Thomas McNulty als verteller, en overwegend in de tegenwoordige tijd te presenteren. Dat is even wennen, zeker omdat het nogal abrupt begint en hij aan de voorgeschiedenis nauwelijks aandacht besteedt. Het is wel effectief. Je krijgt een goed beeld van de gebeurtenissen, uiteraard wel vertekend want niet neutraal door dit perspectief, maar het maakt Dagen zonder eind alleen maar sterker. Allerlei opmerkingen als “om eerlijk te zijn”, ”zo komt het ons voor” geven een heel persoonlijk karakter aan dit boek en de verteller. De gevoelens, de gedachten en de emoties zijn daardoor heel direct.
“Maar je was blij dat je werk had want als je in Amerika niet werkte voor die paar dollar leed je honger, had ik geleerd. En ik had het wel gehad met de honger.”
Uitersten en tegenstellingen
Allerlei uitersten strijden om voorrang. Dagen zonder eind gaat over de extreemste vormen van en uitingen van verraad, trouw en liefde. Het ene moment lees je vol afschuw over zinloze slachtpartijen, het andere moment voert liefde, trouw en kameraadschap de boventoon.
Ook Thomas McNulty zelf is een persoon met ogenschijnlijk strijdige karaktertrekken. Hij wil zo graag stoer zijn, een echte heldhaftige soldaat. Tegelijk zijn er twee personen die dat zogenaamde imago onderuithalen. Winona, natuurlijk, het meisje voor wie hij bereid is zijn leven op het spel te zetten omdat zij een gevoelige snaar raakt.
Het is vooral John Cole die zorgt voor een deuk in dat stoere imago. Vrienden voor het leven, makkers in de strijd. En geliefden, zoals af en toe terloops blijkt.
“Volgens mij heb jij je mooie smoeltje sowieso niet verloren, zegt John Cole, en staart het in het halfdonker aan. Vind ’t er best mooi uitzien.
Vind je? zeg ik.
Ik vind sowieso dat je er mooi uitziet, zegt – ie en kust me.”
“En toen hebben we stilletjes geneukt en daarna zijn we gaan slapen.”
Het geeft een mooie diepte aan de persoon Thomas McNulty.
Dagen zonder eind is een verbluffend mooi boek. Prachtige stijl, meeslepend verhaal, het laat je achter met tegenstrijdige gevoelens en ondanks vele thema’s en onderwerpen is het bondig. Een pageturner die doet verlangen naar meer van deze schrijver.
Roman
Querido
2016
Paperback
256
Jan Willem Reitsma
9789021403816
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.