De honderd dagen – Joseph Roth

 

De ondergang van Napoleon

In De honderd dagen beschrijft Joseph Roth de periode waarin Napoleon Bonaparte terugkeerde uit ballingschap tot en met zijn aftreden na de definitieve nederlaag, de slag bij Waterloo.

Het is deels een historische roman, deels fictie. Roth maakt van Napoleon een mens van vlees en bloed en wisselt zijn verhaal af met dat van de wasvrouw Angelina Pietri.

Op de terugkeer volgt een nieuwe oorlog

Zijn terugkeer verloopt bepaald niet geruisloos. Met een kleine groep getrouwen trekt hij op naar Parijs. De slappe koning die zijn plek heeft ingenomen is al vertrokken voordat Napoleon goed en wel is gearriveerd. Meteen neemt hij zijn plek weer in en verzorgt een aantal benoemingen. Het belangrijkste is zijn voornemen om weer op oorlogspad te gaan. Het volk ziet het met lede ogen aan want het is de eerdere nederlaag nog niet vergeten. Toch is zijn populariteit onverminderd groot. In korte tijd weet hij een leger op te been te brengen dat voldoende bewapend is om de strijd aan te gaan. De afloop is bekend.

De honderd dagen bestaat uit vier delen. Het eerste en het derde gaan over Napoleon, de andere twee over Angelina Pietri. Napoleon lijkt al snel weer de oude, hij straalt zelfverzekerdheid uit maar van binnen zijn er de twijfels.
Dat duurt niet lang. In die honderd dagen verliest hij de oorlog en zijn status. Als een geslagen hond, met de staart tussen de benen druipt hij af. Zonder alle versierselen valt hij nauwelijks meer op. En toch blijft hij geliefd bij het “vive l’empereur” zingende volk.

Prachtig is de innerlijke monoloog als hij beseft dat het een hopeloze zaak is en hij de gevolgen onder ogen moet zien, misschien wel het mooiste deel van het boek.

Een zakdoek als verbindend element

De hoofdstukken die aan Angelina Pietri zijn gewijd zijn anders van toon. Zij is idolaat van Napoleon. Als hij terug is laat zij alles achter zich, inclusief de man met wie zij samenleefde, en gaat weer aan de slag als wasvrouw in de hofhouding. Zij gaat zelfs zover dat zij haar baan  op het spel zet om één van de zakdoeken van Napoleon te ontvreemden. Die zakdoek koestert zij. Het object zal Napoleon later in het boek terugzien op een emotioneel moment. Het is de enige keer dat er een soort connectie is tussen deze twee personen die in hun eigen wereld leven.

Het verhaal van De honderd dagen is niet heel bijzonder. Het is de stijl die van dit boek toch wel weer een interessante roman maakt. De teloorgang van de keizer heeft Roth prachtig beschreven. De vergaande verering door Angelina Pietri is vooral interessant omdat het laat zien hoe verblind een deel van het volk is in zijn verafgoding van de man die uiteindelijk ook voor een hoop ellende heeft gezorgd. Het lijkt niet geheel toevallig dat het in 1936 is geschreven, in een periode dat een ander volk verblind werd door een leider die de wereld een hoop ellende zou bezorgen. Zou Roth De honderd dagen als waarschuwing hebben  bedoeld? We weten het niet, maar als dat zijn bedoeling was dan was die helaas aan dovemansoren gericht.

De honderd dagen
Joseph Roth
Roman
L.J. Veen klassiek
2021
Paperback
239
Wilfred Oranje
9789020416541
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.