Verrassende ontdekking
Dit is er een in de categorie grote verrassingen. Af en toe pluk ik, niet helemaal lukraak, iets uit de stellingen van de bibliotheek. De naam van de schrijver, Emmanuel Bove, was mij vaag bekend. Dat is wel een voorwaarde. Keuze was er niet, Mijn vrienden was het enige boek op voorraad van hem. Het bleek een gok die verrassend goed heeft uitgepakt.
Onbekend, maar niet onbemind
Het is nauwelijks te geloven dat Bove (1898-1945) zo onbekend is. Volgens critici waren zijn boeken van hoge kwaliteit en origineel, dat vooral.
“In 1923 leest Colette, in een onbeduidend tijdschrift, het verhaal Nuit de Noël van Emmanuel Bove. Ze neemt contact op met de jonge schrijver en stelt hem voor een boek uit te geven in de reeks die zij verzorgt bij uitgeverij Ferenczi. Dat boek werd Mes amis (Mijn vrienden). Het verscheen in februari 1924 en Boves naam was meteen gevestigd.”
Een doorbraak naar het grote publiek bleef uit. In de jaren tachtig werden er pogingen gedaan om zijn werken alsnog onder de aandacht te brengen; met gering succes. In 2021 is zijn eerste boek opnieuw in vertaling uitgebracht. Lukt het nu wel om bekender te worden met Mijn vrienden als breekijzer? Driemaal is scheepsrecht, zo wil het gezegde.
Inhoud
“De toon van Mijn vrienden is genadeloos nauwkeurig – de verteller, Victor Baton, beschrijft zijn wereld van waken, wassen, flaneren, eten en verlangen, nauwgezet en zonder een spoor van ironie. Bove was 24 toen hij Mijn vrienden voltooide. Hij kondigde aan dat hij een genre had uitgevonden, de roman van de ‘verarmde eenzaamheid’. Zijn hoofdpersoon zwerft van ontmoeting naar ontmoeting, op zoek naar een ongrijpbare speciale vriend. Als veteraan met een geheime wond onder zijn sjofele jas, hongerig naar genegenheid, scharrelt hij rond in de marge van het Parijse leven, een spook gehinderd door anachronistische regels van etiquette, trots en ijdelheid. Zijn schaamteloosheid en verwaandheid zijn prachtige instrumenten om een opeenvolging van ontmoetingen te presenteren die met een lach tijdloos worden.
Mijn vrienden is zonder twijfel het ultieme werk in het genre van de ‘verarmde eenzaamheid’.”
Mijn indruk
Het is een mooie, passende benaming voor dit boek: verarmde eenzaamheid. De hoofdpersoon, Victor Baton, is verarmd en eenzaam. De armoede blijkt uit verschillende details, zoals een jas die tot op de draad is versleten. Wat wil je ook, hij moet het doen met een schamele uitkering als oorlogsinvalide. Zijn leven is leeg als het gaat om sociale contacten en daarin zou hij graag verandering brengen. Wanhopig is hij op zoek naar vrienden, wie dan ook, waar dan ook vandaan.
“Ik zou zo aardig zijn voor de persoon die me vriendschap zou bieden. Nooit zou ik hem tegenspreken. Al zijn wensen zouden de mijne zijn. Als een hond zou ik hem overal volgen”.
Alleen werkenden wil hij niet, want te weinig tijd, en rijken hebben alles al. Af en toe heeft hij contact met mensen en als een stalker klampt hij zich wanhopig aan hen vast. Het draait telkens uit op teleurstellingen en dan drukt de eenzaamheid alleen maar zwaarder op hem. Het resultaat is een pijnlijke zoektocht waarbij hij telkens met zijn tekortkomingen wordt geconfronteerd. De spiegel is niet voor niets een telkens terugkerend element.
De taal is subtiel, de zinnen zijn kort en eenvoudig, passend bij het personage Victor. Bij monde van zijn hoofdpersoon blijkt Bove een verrassend goed gevoel te hebben voor het detail. Het is te prijzen dat uitgeverij Vleugels nogmaals een poging waagt om Mijn vrienden onder de aandacht te brengen. Het is een boek dat een groter publiek verdient. Het heeft ook de interesse naar zijn andere werk gewekt.
Literatuur
Vleugels
2021
Hardcover
168
Katelijne de Vuyst
9789493186323
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.