De meermin van Black Conch – Monique Roffey

Mythisch wezen komt tot leven

Zeemeerminnen en -mannen prikkelen al heel lang de fantasie. Verhalen over deze mythische wezens gaan terug tot in de oudheid, waarschijnlijk tot circa 5.000 jaar voor Christus. In Mesopotamië was Enki een van de voornaamste goden, onder meer als schepper en redder van de mensheid. Door de eeuwen heen zijn er heel wat meer vertellingen ontstaan. Een van de bekendste is allicht De kleine zeemeermin van Hans Christian Andersen. De hoofdrolspeelster in dat sprookje zwemt als zij vijftien jaar oud is naar de oppervlakte. Zij wordt op slag verliefd op een mooie prins op een schip. De meermin van Black Conch van Monique Roffey begint op min of meer vergelijkbare wijze.

Het verhaal

Een visser alleen, zingend in zijn boot, weet een onverwachte zeebewoonster te lokken – Aycayia, een mooie jonge vrouw die gedoemd is als zeemeermin te leven en al eeuwen in de oceaan rondzwemt. Als ze op een dag de motor van Davids boot weer hoort en het schip volgt, raakt ze in een hevig gevecht voor haar leven verzeild. Eenmaal gevangen door Amerikaanse sportvissers, wordt ze op de kade opgehangen als trofee, maar David redt haar en neemt haar mee naar huis. Langzaam en behoedzaam weet hij haar vertrouwen te winnen en verandert ze – met pijn en moeite – weer in een vrouw. Maar jaloerse ogen houden hen in de gaten…
Verweven met het liefdesverhaal van David en Aycayia, is er het verhaal over juffrouw Arcadia Rain, een blanke grondbezitster die haar dove zoon grootbrengt op een vervallen landgoed. Als haar jonge zoon vriendschap sluit met Aycayia, eveneens een buitenstaander, komt een oude geliefde van Arcadia terug op het eiland en tast zij voorzichtig af hoeveel liefde en vertrouwen er nog is.

Mijn indruk

In het nawoord zegt Roffey dat zij zich onder meer heeft gebaseerd op The mermaid and the drunks, een gedicht van Pablo Neruda en op Eilanden in de Golfstroom van Hemingway. In dat gedicht mishandelen een stel dronken vissers een meermin. Dat overkomt ook Aycayia, nadat zij na een langdurig gevecht is gevangen, wat dan weer gebaseerd is op het boek van Hemingway.

Aanvankelijk gaat De meermin van Black Conch vooral over David en Aycayia, de meermin die hij heeft gered uit de klauwen van een geldbeluste Amerikaanse sportvisser. Hij neemt haar mee naar huis en legt haar in zijn bad. Na een tijdje transformeert zij langzaam. Als eerste vallen delen van haar staart eraf tot die helemaal is verdwenen. Zij blijkt nog iets van benen te hebben, een overblijfsel van de tijd dat zij mens was. Ooit was zij een mooie, jonge vrouw die onbewust het hoofd van mannen in een kleine plaats op hol bracht. De vrouwen vervloekten haar en zij zou de rest van haar leven eenzaam in zee blijven. David helpt haar en leert haar weer mens te worden. Zij moet weer leren lopen, een moeizaam proces, haar eetpatroon moet anders en zij moet ook wat doen aan hygiëne. Praten is lastig. Zij heeft in het verleden een andere taal geleerd. Ook haar “vrouwelijkheid” ontdekt zij, wat resulteert in ongemakkelijke gevoelens in haar schaamstreek. Tussen haar en David groeit een intense geestelijke en lichamelijke band.

Ontdekking is onvermijdelijk. Enerzijds leidt dat bijzondere ontmoetingen die haar verder op weg helpen. Anderzijds is daar de dreiging. Zij is een waardevol fenomeen en er zijn types die hun zakken willen vullen met haar als ruilmiddel. Er ontspint zich een spannend, emotioneel en tragisch verhaal. De vloek die ooit over haar is uitgesproken is niet uitgewerkt.

De meermin van Black Conch verweeft mythes en magisch realisme met universele thema’s als liefde, vriendschap, trouw en rouw. Het speelt in de tweede helft van de jaren zeventig. Het verhaal wordt afgewisseld met de memoires van David Baptiste, zo’n veertig jaar nadien en met gedichten, misschien is gezangen een betere aanduiding, van Aycayia over hoe zij het beleeft. Dit werkt uitstekend.

Het resultaat mag er zijn. De meermin van Black Conch is een mooi en tragisch modern sprookje dat boeit van begin tot eind. Roffey is beloond met verschillende prijzen en dat snap ik wel. Ook een week na voltooiing houdt dit verhaal mij af en toe nog bezig en dat is een positief teken. Het is echt de moeite waard!

Titel: De meermin van Black Conch
Auteur: Monique Roffey
Genre: Literatuur
Uitgever: Orlando
Uitgave datum: 2021
Uitvoering: Paperback
Pagina’s: 240
Vertaler(s): Kees Mollema
ISBN: 9789083104362