Bijzondere band
Hoe een, letterlijk en figuurlijk, kleurloze vrouw zichzelf herontdekt. Zoals ook deze roman uit 1976 in 2021 door uitgeverij Koppernik, die daar patent op lijkt te hebben, is (her)ontdekt. Beer van Marian Engel is een boek van bijzondere schoonheid, een verhaal dat ruimte biedt voor verschillende interpretaties en dat niet helemaal is dichtgeschreven. Zo heb ik ze graag.
De sleur doorbroken
Lou is bibliothecaresse bij het Historisch Instituut in Toronto. Aanvankelijk was ze gelukkig in haar weinig spectaculaire baan, maar na een aantal jaren is de sleet erop gekomen. Ze heeft het gevoel voortijdig oud te worden, net zo vergeeld te raken als de documenten die zij onderzoekt. De enige gebeurtenis die de sleur doorbreekt is die ene keer per week dat ze zich door de directeur op haar bureau laat nemen. Ook een vorm van sleur, uiteindelijk.
Dan doet zich een kans voor die ze met beide handen aangrijpt. Het instituut heeft via een legaat op een eiland gelegen landhuis verworven met een enorme bibliotheek. Lou krijgt de opdracht om de historische waarde van deze bibliotheek te onderzoeken. Er is wel een maar: bij het landhuis hoort een bijzonder (huis)dier, een beer. Ze wordt door Homer, winkelier, campinghouder en nog zo wat meer, naar het eiland gebracht en bijgepraat.
Dan zijn er twee verhaallijnen. De ene gaat over het onderzoek van de bibliotheek die schatten blijkt te bevatten. Het zal een klus blijken die ten minste maanden zal vergen. Lou doet nogal wat ontdekkingen die in enkele gevallen grote historische waarde hebben. Ook ontdekt ze meer over de geschiedenis van de oorspronkelijke bewoners van het huis.
Het leven begint opnieuw
De andere, de lijn die steeds belangrijker zal blijken, gaat over haar en de beer. Lou is aanvankelijk angstig en behoedzaam, maar de beer zit veilig in een hok aan de ketting. Ze geeft het dier voedsel en zij lijken aan elkaar gewend te raken. Dan gaat het snel. Ze durft hem los te laten, ze gaan samen poepen wat een band schijnt te scheppen en ze gaan samen zwemmen. Het vertrouwen groeit.
Die band krijgt langzaam maar zeker seksuele aspecten. Lou kroelt in de vacht van de beer, voelt aan zijn ballen, speelt ondertussen met zichzelf en gaat nog verder. Het komt zelfs zover dat de beer aan haar honingpot likt met wederzijdse bevrediging als resultaat. Maar aan alles komt een eind en Lou hakt knopen door. Haar toekomst zal er heel anders uitzien dan zij een paar maanden eerder had kunnen bedenken.
Beer is een wonderschoon verhaal dat je op meerdere manieren kunt lezen. Het is een variant op een ontwikkelingsroman als je kijkt naar Lou voor, tijdens en na deze geschiedenis die slechts een zomer duurt. Ook geeft het een mooi beeld van het leven op een heel afgelegen eiland met nauwelijks voorzieningen. Je zou er ook de nodige symboliek in kunnen vinden. Denk aan de beer die lang geen blijk geeft van seksuele interesse maar een bedreiging vormt als hij ineens wel een erectie heeft. Zolang de beer zich niet als man gedraagt, is hij niet bedreigend.
Beer is een boek met meerdere lagen, rijk en vol en op meerdere manieren te interpreteren en dat in slechts 142 pagina’s. Het is wonderschoon geschreven, vreemd en meesterlijk tegelijk.
Literatuur
Koppernik
2021
Hardcover
142
Barbara de Lange
9789492313997
