Al die tijd de duivel – Donald Ray Pollock


Klein versus groot kwaad
Donald Ray Pollock (1954) is een laatbloeier. Zijn debuut, de verhalenbundel Knockemstiif,  verscheen in 2008. Het werd zeer lovend ontvangen. Zijn eerste roman, Al die tijd de duivel, is in 2011 gepubliceerd en kreeg een nog warmere ontvangst. Het Amerikaanse tijdschrift Rolling Stone en het Franse literatuurtijdschrift Lire noemden het het beste boek van het jaar.

Al die tijd de duivel wordt in Nederland een literaire thriller genoemd. Volkomen idioot, het zal wel weer ingegeven zijn door commerciële overwegingen. Je kunt dit boek vergelijken met het werk van bijvoorbeeld Cormac McCarthy, Ron Rash, Gerard Donovan en Flannery O’Connor om maar wat schrijvers te noemen. Als het een film zou zijn past het naadloos in een rijtje met Natural born killers, No country for old men of een serie als Fargo.
Literaire thrillers? Ammehoela!

Al die tijd de duivel kent drie verhaallijnen die lange tijd los van elkaar staan maar in het bijzonder fascinerende slot op prachtige wijze bij elkaar komen.
De minst belangrijke en naar mijn smaak de minst interessante is die van een duo (religieuze) oplichters die door het land trekt op de vlucht voor wetshandhavers. Terecht dat deze ook de minste aandacht krijgt, hoewel het voor het volledige beeld wel noodzakelijk is.
Interessanter is het relaas van het stel Sandy en Carl. Laatstgenoemde is een volslagen idioot, gewetenloos en manipulatief. De oliedomme Sandy werkt in een bar en vult haar inkomen aan met kortstondige verhuur van haar lichaam.
Gedurende twee weken per jaar trekken zij in een oude roestbak door het land, een vorm van vakantie die zij op een wel heel bijzondere manier invullen. Het kost jaarlijks verschillende lifters het leven.

De belangrijkste verhaallijn is die van Arvin Russell. Hij is op jonge leeftijd wees geworden toen zijn jonge moeder aan de gevolgen van een dodelijke ziekte bezweek; de gebedsstam die zijn vader had gemaakt en de vele dieren die door hem werden geofferd ten spijt. Vader Willard doodt zichzelf bij de gebedsstam en Arvin vindt hem daar als Willard stervende is. Het belangrijkste dat Arvin van zijn vader heeft geleerd wordt in de inleiding uit de doeken gedaan; het zal bepalend zijn voor de rest van zijn leven. Op geheel eigen wijze geeft hij een invulling aan een rol als beschermer van de enkeling die hij een warm hart toedraagt.

De sfeer is Al die tijd de duivel is grimmig, zwart, gewelddadig, pervers en morbide. Er gebeurt heel wat narigheid en je moet af en toe best even slikken. Pollock beschrijft het met een afstandelijke ironie waardoor het gelukkig wel draaglijk is, prachtig en krachtig proza dat je ondanks alles dwingt tot verder lezen, onontkoombaar.

Pollock presenteert een lange stoet van fascinerende personages. Kleurrijk, amoreel, stompzinnig en soms pervers, de meesten lijken nauwelijks het stenen tijdperk te zijn ontgroeid.

Het schept een beeld van intrinsieke slechtheid, mensen die een personificatie zijn van het ultieme kwaad dat zich in allerlei varianten manifesteert. Een type als Arvin is minder slecht omdat hij zich opwerpt als hoeder van de zwakkeren. Maar door de manier waarop voert het veel te ver om hem dan maar een goed mens te noemen.

Al die tijd de duivel is niet voor tere zieltjes, je moet wel tegen een stootje kunnen. De manier waarop Pollock de lezer laat kennismaken met de donkerste kanten van de mens heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht!

Al die tijd de duivel Boek omslag Al die tijd de duivel
Donald Ray Pollock
Roman
Karaat
Oktober 2014
Hardcover
315
Mon Faber


Een getormenteerde Vietnamveteraan, een echtpaar dat moordend rondtrekt en een smeerlap van een priester. En midden tussen deze personages, in een godvergeten Ohio, zwerft Arvin rond, een weeskind dat opgroeit tot een goedhartige maar gewelddadige man die geleerd heeft hoe hij voor zichzelf moet opkomen.

Share

2 gedachten over “Al die tijd de duivel – Donald Ray Pollock”

  1. Heel goed te horen, Jan! Ik heb het boek al een tijdje klaarliggen. Ga het beslist binnenkort lezen. Ik vond ‘Knockemstiff’ heel bijzonder. Ontzettend van genoten! Dit boek klinkt ook weer erg goed!

    Beantwoorden

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.