Al wat schittert – Eleanor Catton


Teveel gepraat, te weinig wol
In het plaatsje Hokitika in Nieuw-Zeeland is in 1864 goud gevonden. Toen duidelijk werd dat dit geen incident was raakte het gauw bekend en kwam er een stroom goudzoekers op gang met allerlei gelukzoekers in hun kielzog.
Het is de setting van het boek Al wat schittert van Eleanor Catton dat zich in die tijd afspeelt.

Walter Moody is een van de velen. Hij komt terecht in een hotel waar hij onbedoeld verzeild raakt in een groep van twaalf mannen die een besloten bijeenkomst op het oog hadden. Zij zijn allen op enigerlei wijze betrokken bij een aantal voorvallen die zich gelijktijdig hebben afgespeeld: de mysterieuze dood van de goudzoeker Crosbie Wells, de even raadselachtige verdwijning van de jonge Emery Staines en de bijna-dood van Anna Wetherell, een prostituee die teveel of vervuild opium heeft gebruikt.
Hun doel is ieder zijn verhaal te laten doen en klaarheid te krijgen over deze voorvallen.

In de eerste helft van Al wat schittert wordt de achtergrond van deze personen belicht. Dit gebeurt door ieder om beurten zijn verhaal te laten doen en wat zij volgens hun zeggen voor rol hebben gehad in de gebeurtenissen. In de rest van het boek, dat nog elf hoofdstukken telt die telkens half zo groot zijn als het voorgaande, wordt veel meer duidelijk over de achtergrond van alle betrokkenen en van verschillende nevenpersonages die door het hele verhaal heen een rol spelen. Aan het eind wordt in zekere zin duidelijk wat er gebeurd is, er vormt zich een beeld van wat er gebeurd zou kunnen zijn. Toch blijven ook nog vele vragen onbeantwoord, toch wel wat merkwaardig als je ruim 800 pagina’s verder bent.

Catton schrijft soepel, met een wat archaïsch taalgebruik dat past bij die tijd. Het is een roman met Victoriaanse trekjes. Zij speelt een spel met de opzet en uitwerking van het boek, zoals de eerder genoemde opbouw van de hoofdstukken, die telkens kort worden ingeleid. Daarnaast heeft elk hoofdstuk een andere astrologische invalshoek op zodanige wijze dat aan het eind van het boek de hele dierenriem is afgewerkt; dit doet vermoeden dat zij zich daarbij heeft laten inspireren door de naam van de plaats Hokitika, in het Engels place to return.

In de kern is Al wat schittert een klassieke whodunit, doch de voorvallen zijn te onbeduidend om daar meer dan 800 pagina’s aan te wijden. Het gaat vooral om de sfeertekening en om de tamelijk gedetailleerd uitgewerkte personen. De auteur slaagt daar maar matig in. De personen maken nauwelijks indruk, na driekwart van het boek is de lijst met personages te vaak nodig om te achterhalen wie wat ook weer uitspookt in het dagelijks leven.
Enig gevoel van affiniteit met een van de personen weet zij niet te creëren. Stuk voor stuk zijn het personen die alleen maar uit zijn op persoonlijk gewin en daarvoor alles en iedereen ge- en misbruiken. Als een van de wat sympathiekere personen wordt doodgeschoten roept dat hooguit een reactie op als, goh wat een pechvogel, om daarna onberoerd verder te gaan met het verhaal.

Hoe soepel zij ook schrijft, het maakt het daardoor toch tot een te langdradig boek dat best wat korter had mogen zijn. Daarnaast is de vorm van het verhaal te bedacht, te weinig spontaan, alsof de auteur vooral heeft willen tonen wat zij in haar mars heeft en vergeet om er een echt boeiend, spannend boek van te maken.
Als je daarbij helemaal geen affiniteit hebt met astrologisch geneuzel en het plot uiteindelijk vrij weinig om het lijf heeft kan de conclusie niet anders zijn dan dat Al wat schittert een aardig boek is, niet meer dan dat.

Profiel van de auteur: http://www.bookcouncil.org.nz/Writers/Profiles/Catton,-Eleanor.htm

Al wat schittert Boek omslag Al wat schittert
Eleanor Catton
Roman
Ambo Anthos
6 maart 2014
Paperback
832
Gerda Baardman, Jan de Nijs

 

De literaire roman Al wat schittert van de Nieuw-Zeelandse schrijver Eleanor Catton is genomineerd voor de Man Booker Prize 2013. Het is 1866, en Walter Moody is naar Nieuw-Zeeland gekomen om zijn geluk te beproeven. Wanneer hij aankomt in zijn hotel stuit hij op een groep van twaalf mannen die in het geheim bijeen zijn gekomen om een reeks onopgeloste zaken te bespreken. Moody raakt tegen wil en dank verstrikt in het mysterie.

In Al wat schittert schept Eleanor Catton een prachtige wereld, bevolkt door avonturiers, waarzeggers en goudzoekers. Na De repetitie vestigt Catton zich met Al wat schittert definitief als een ster aan het literaire firmament.

Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.