Rauw, realistisch en karikaturaal debuut
Michael Bijnens schrijft over een wereld die hij van binnenuit kent al was het maar door zijn moeder. Haar stiel: prostituee. Ondanks zijn jeugdige leeftijd, hij stamt uit 1990, heeft hij na zijn afstuderen aan de Brussel theaterschool al behoorlijk naam gemaakt als toneelauteur. Cinderella is zijn debuut als romancier.
De hoofdpersoon, Michael, leidt samen met zijn moeder een leven aan de zelfkant van het bestaan. Ze hebben permanent financiële problemen en leiden een zwervend en ongeregeld bestaan. Af en toe lukt het moeder om een man aan de haak te slaan, vooral in de hoop dat de nieuwe vlam in staat is hen van hun schulden af te helpen. Liefde en passie zijn bijzaak. Dit loopt telkens op niets uit en ze staan geregeld met de rug tegen de muur.
Als een kat in het nauw maken ze een hele rare sprong: met geleend geld kopen ze een bordeel met een sprookjesachtige naam, Cinderella. De moeder gaat zich prostitueren, de zoon wordt haar pooier. Op allerlei manieren komen zij aan andere hoeren die er komen te werken. Het groeit uit tot een bont gezelschap met een vorm van kameraadschap, vooral uit lotsverbondenheid.
Aanvankelijk zijn de bezoekers nogal gewoontjes, doch in de loop der tijd krijgen zij te maken met een stel Albanese maffiosi die een appeltje te schillen hebben met een van de vroegere vriendjes van moeder. Ook dit avontuur lijkt daardoor op een mislukking uit te lopen, het leven van moeder en zoon wordt chaotischer dan ooit. Het beetje respect dat Michael voor zijn moeder had erodeert en slaat langzaam om in afkeer, uiteindelijk ontwikkelt hij zelfs gevoelens van haat. En eerlijk gezegd verdient ze niet beter. Ze is een koude en cynische heks (toch nog iets sprookjesachtigs) zonder enig normbesef die alleen maar aan zichzelf en haar nicotineverslaving denkt.
In Cinderella wordt in passende taal een beeld geschetst van een rauwe, grove en cynische wereld. Overleven is het enige wat telt, empathie is er nauwelijks. Vrouwen zijn handelswaar, alleen maar tot nut zolang er nog een hoerenloper geld in wil steken. Mannen zijn ofwel zielenpoten ofwel gewelddadige hufters die alleen maar goed zijn om geld uit te peuren, zolang er nog wat valt te halen.
Cartoonesk, overdreven en over de top? Jazeker, en dat lijkt ook precies het effect dat de schrijver beoogt te bereiken. Cinderella is een schelmenroman die in anekdotische stijl een werkelijkheid beschrijft die hopelijk niet zo erg kan zijn als hier wordt getoond.
Dit laat Bijnens zien door van de hoofdpersoon Michael een verteller te maken die gaandeweg steeds minder betrouwbaar wordt. Via andere personen krijgt de lezer te zien dat de werkelijkheid van Michael niet altijd is zoals hij even daarvoor heeft beschreven.
Ook het taalgebruik wekt door de toon de indruk van overdrijving evenals de seks die tot in de goorste details expliciet wordt beschreven.
De personages worden uiteindelijk vooral karikaturen, hun slechte eigenschappen worden enorm uitvergroot.
Voor degenen die willen weten wat ze te wachten staat: Cinderella heeft trekjes van de leuk bedoelde avonturenromans van Jonas Jonasson, het rauwe realisme van Dimitri Verhulst en de platheid van Herman Brusselmans.
Cinderella is een gedurfd debuut van een schrijver die wel wat in zijn mars heeft. Maar om van een wereld die bol staat van uitbuiting en seksueel misbruik een karikatuur te maken is een gevaarlijke keuze. Het zou de mijne niet zijn.
Roman
Atlas Contact
2015
Paperback
476
De zoon van een hoer opent een bordeel en wordt de pooier van zijn moeder. Welkom in de Cinderella, een familiebedrijf waarin hoeren heilig zijn en criminelen hun pik en pistool niet uit elkaar kunnen houden. In die wereld probeert een zoon zijn moeder te redden van het onherstelbare trauma van haar bestaan. Een poging waarbij hij niet alleen haar, maar ook zichzelf dreigt te verliezen. De confrontaties tussen moeder en zoon zijn ingebed in een panoramisch tableau van de onderwereld à la Flamande. Daarbij passeert een carnavalsstoet aan personages die stuk voor stuk uitblinken in onbeholpen tragiek.
Cinderella is een groots opgezette, in rauw en bloemrijk proza geschreven roman over het bestaan als bordeel en de onontkoombare band tussen moeder en kind.
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.