En ik herinner me Titus Broederland – Auke Hulst


Wonderschoon en aangrijpend meesterwerk

Auke Hulst is een geboren verteller. Het plezier dat hij uitstraalt als hij over zijn verhalen mag vertellen, soms afgewisseld door zichzelf, liedjes zingend met zijn gitaar als enige begeleiding, werkt aanstekelijk. De liedjes zijn qua sfeer vergelijkbaar met zijn verhalen, poëtisch, weemoedig en complementair aan de verhalen.
Een geboren verteller, een noodzakelijke vorm van escapisme:

“Dat we onszelf redden met verhalen uit het brandende huis van de tijd”

En ik herinner me Titus Broederland is zijn vijfde boek.

De tweeling Broederland leeft in afzondering in een wereld die hen niet accepteert. Tweelingen zijn duivelskinderen. Ze houden zich ook nog eens bezig met allerlei aardse activiteiten als lezen en muziek luisteren. Naar school gaan ze niet, vader geeft ze een vorm van onderricht. Ze hebben een eigen idioom, brae, torf, zijn voorbeelden daarvan.

Een ramp dient zich aan en de broers zien zich genoodzaakt te vertrekken. Het is het begin van een reis met onbekende bestemming. Een reis waarin de broers op elkaar zijn aangewezen, op de vlucht voor een almaar groter wordend zinkgat. Een reis die hun band op de proef stelt, waarin stilstaan bij het verleden tijd kost, tijd die zij niet kunnen verkwisten om niet in het zinkgat te belanden.

Het zinkgat staat symbool voor de vernietiging van de aarde, een onderwerp dat de auteur aan het hart gaat, een aarde waaruit aardbloed is weggezogen. De overeenkomst met wat is gebeurd met het Gronings landschap is evident.
Het staat ook symbool voor de broederband, het ophalen van herinneringen maken het risico dat hun band in een zwart gat verdwijnt alleen maar groter. Er is te veel gebeurd dat maar liever onbenoemd moet blijven, er zijn herinneringen die beter niet gedeeld kunnen worden.

Titus is de oudere broer, hij heeft meer meegemaakt. Zijn jongere broer, die niet met name wordt genoemd, is de verteller. Het verschil in ervaringen is groter dan het geringe leeftijdsverschil, de verteller kijkt enorm op naar Titus. De tegenstelling in karakters is groot en wordt in woord en daad tot uitdrukking gebracht; Titus is hard en ruw, de verteller is zachtmoediger en poëtischer.

De verteller is in zekere zin onbetrouwbaar. Hij moet het met zijn eigen herinneringen doen waaruit, passend bij zijn karakter, de scherpe randjes zijn weg gevijld. Uit de spaarzame gesprekken blijkt dat vooral Titus heel andere herinneringen heeft overgehouden aan de jeugd. De brief waarin Titus de laatste restjes van dat geromantiseerde verleden verpulvert is wat mij betreft het hoogtepunt uit En ik herinner me Titus Broederland.  

Het landschap is dystopisch, vervreemdend en kan net zo goed Texas zijn als Groningen. Het verhaal is moeilijk in tijd te plaatsen. Het maakt dat En ik herinner me Titus Broederland evengoed honderd jaar geleden geschreven had kunnen zijn als honderd jaar na nu. Tijdloos en geografisch onbepaald.

Auke Hulst heeft heel wat thematiek in dit boek verwerkt. De zotternij van religie die tweelingen niet accepteert, die lezen en muziek luisteren als duivelse tijdbesteding beschouwt. Vernietiging van de aarde door toedoen van de mens. Hypocrisie, een prediker die het woord verspreidt maar zelf niet kan lezen. De wonderlijke werking van het geheugen die maakt dat een tweeling een geheel verschillend beeld heeft van de gezamenlijke jeugd.
En ik herinner me Titus Broederland heeft daardoor zo veel diepere lagen dat je haast over het hoofd zou zien dat het verhaal van zichzelf al wonderschoon is.

Over het taalgebruik niets dan lof. Fraaie zinnen, afwisselend schilderachtig en ruw taalgebruik naar gelang de situatie en de spreker, een superieure beheerste en afgewogen stijl.

En ik herinner me Titus Broederland is een hoogtepunt in de Nederlandse literatuur van de afgelopen jaren, een werk dat lak heeft aan literaire grenzen. Een bevestiging van het gegroeide en tot volle wasdom gekomen schrijverschap van een auteur die hopelijk nog heel wat in de pen heeft.

En ik herinner me Titus Broederland Boek omslag En ik herinner me Titus Broederland
Auke Hulst
Roman
Ambo Anthos
10 oktober 2016
Paperback
267

 

De tweelingbroers Broederland wonen in een afgelegen bos, waar ze zich bezighouden met verboden boeken en hun gitaar. Tot een catastrofe hen van huis verjaagt. Ze trekken een vijandige wereld in waar alles draait om religie en de winning van grondstoffen. Maar waarin schuilt het grootste gevaar? In de opengebarsten aarde, in andere mensen of in henzelf?
Auke Hulst toont zich andermaal een meester in het oprekken van literaire grenzen en dringt hij diep door in de belevingswereld van jonge mensen die buiten de samenleving staan.

Share

2 gedachten over “En ik herinner me Titus Broederland – Auke Hulst”

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.