Interessante thema’s hadden betere uitwerking verdiend
In De juiste houding heeft Britta Böhler twee thema’s met elkaar verweven. Wat is echt en wat is nep, interessant in tijden van discussies over de waarde van nieuws en nieuwsberichten. In dit geval staat de echtheid van een kunstwerk met een hoge waarde symbool hiervoor. Een hoge waarde mits het echt is. Het tweede is een dilemma waar menig adviseur een keer tegenaan loopt: waar ligt de grens van je integriteit?
Uitgebluste hoogleraar komt tot leven
De hoofdpersoon in wie die twee thema’s samenkomen is Elias Andriessen. Na zijn scheiding woont hij in de VS. Hij heeft een succesvolle loopbaan als jurist met kunstroof als specialisatie ingeruild voor een hoogleraarschap. De prestatiedruk en de groei van het kantoor zijn hem gaan tegenstaan. Die moeite met prestatiedruk blijkt een karaktertrek, want ook in zijn huidige werk heeft hij zijn grenzen bereikt. Hij is uitgeblust, bijkomende verplichtingen ontwijkt hij, en aan publiceren, een activiteit die past bij zijn status, heeft hij een broertje dood.
Op toevallige wijze komt hij weer een beetje tot leven als hij, zomaar uit het niets, een uitnodiging krijgt van zijn overburen. Zij houden maandelijks een avondje voor kunstkenners en -liefhebbers. Hij heeft er geen zin in, maar zijn dochter Mia, die toevallig een paar dagen bij hem logeert, haalt hem over om toch te gaan. De uitnodiging heeft een achterliggende reden, zo blijkt. Eén van de regelmatige gasten is Tony Barbas, een zakenman geboren met een zilveren lepel in zijn mond. (N.B.: in een interview in Trouw heeft de auteur gezegd dat dit personage losjes is gebaseerd op Trump). Hij is een schilderij op het spoor dat ettelijke miljoenen waard is en dat is gejat door de nazi’s en sindsdien onvindbaar is gebleven. Barbas kent de juridische achtergrond van Andriessen en hoopt hem voor zijn karretje te spannen en zodoende een serieuze som aan vindersloon te kunnen incasseren.
Opzet aardig, uitwerking matig
Het zijn ingrediënten voor een spannend verhaal. Niet zozeer in de zin van criminaliteit als wel in de zin van emotie. Dat komt uiteindelijk aardig uit de verf, maar er zijn wel wat kunstgrepen en toevalligheden voor nodig. Dochter Mia, met wie Elias vooral op afstand communiceerde, blijkt ineens een belangrijke rol in zijn leven te gaan spelen. Het is vooral de status van haar geïmmigreerde vriend die als een konijn uit een hoge hoed wordt getoverd om de hoofdpersoon voor een levensgroot dilemma te plaatsen.
Het is niet het enige dat schort aan de uitwerking. De personages zijn clichématig en er zit niet veel ontwikkeling in. Het komt geregeld voor dat personages uitvoerig worden beschreven terwijl zij voor het verhaal nauwelijks van belang zijn.
Enigszins problematisch is het eerste hoofdstuk dat een en ander illustreert. Veelal is dat bedoeld om de toon te zetten en om van alles aan bod te laten komen dat verderop in het verhaal een rol zal spelen. Dat is hier nauwelijks het geval. Vrij uitgebreid wordt stilgestaan bij de aangescherpte veiligheidsmaatregelen op de universiteit na een eerdere aanslag. Aardig voor de sfeer, maar het heeft verder geen toegevoegde waarde. Hetzelfde geldt voor de twee studenten die een discussiegroep willen starten waarbij zij Andriessen verzoeken om een woordje te doen ter introductie. In datzelfde hoofdstuk komt Andriessen naar voren als iemand die goed is in het onthouden van gezichten maar niet in namen. Op zichzelf niet vreemd, maar het speelt verder geen rol meer in het boek.
Het idee achter De juiste houding is niet onaardig. De thema’s die worden aangesneden zijn interessant en veelbelovend. De uitwerking had beter gekund.
—
Roman
Cossee
2021
Paperback
256
9789059369252
