Fascinerende zoektocht
Laten we het er maar op houden dat toeval bestaat. Mijn favoriete boekbespreker op Youtube had net een bijzonder interessante en uitgebreide bespreking geplaatst van The tale of Genji van Murasaki Shikibu, zie deze link https://bit.ly/3xvCi8P Dit boek dat wordt gezien als de oudste moderne roman stond al op mijn lijst en mijn interesse is hierdoor alleen maar verder aangewakkerd. Het speelt zich af rond het jaar 1.000, tijdens de Heianperiode in Japan. Een dag later kreeg ik van de uitgever een mail over de verschijning van Dingen die je hart sneller doen kloppen waarin de Finse Mia Kankimäki verslag doet van haar onderzoek naar Sei Shōnagon. Zij is de auteur van Het hoofdkussenboek dat in dezelfde tijd en op dezelfde plaats speelt, maar minder bekend is.
De sleur doorbroken
Kankimäki heeft te kampen met iets wat je een midlifecrisis kunt noemen. Ze is achtendertig en ze is de sleur van opstaan, werken in de reclamewereld, thuiskomen, eten, drinken, slapen en weer opstaan helemaal beu. Tijdens een cursus Japanse literatuur kwam ze onder andere in aanraking met het werk van Sei Shōnagon. Als ze in haar werk vastloopt krijgt ze een jaar verlof en neemt zij zich voor zich te verdiepen in het werk en het leven van deze schrijfster. De vergoeding van haar werkgever en de toekenning van een beurs stellen haar in staat om naar Japan te gaan.
De cultuurschok is enorm. Kankimäki heeft een paar weken nodig om aan een andere wereld en aan de verstikkende hitte te wennen. Het onderzoek start moeizaam. Er zijn slechts enkele Engelstalige werken te vinden over Sei Shōnagon. Dat staat in schril contrast met de vele duizenden publicaties en naslagwerken over tijdgenote Shikubu. Misschien heeft dat te maken met het verschil in reputatie: Shikibu is het geliefde knuffeldier, Sei heeft de naam een scherpe tong te hebben gehad, een egocentrisch wijf dat voortdurend met seks bezig was en overal haar kritische meningen verkondigde. Toch lukt het haar aardig om een beeld te krijgen, hoewel er vermoedelijk ook heel wat is ingevuld door Kankimäki.
Reis naar een boeiend verleden
In meerdere opzichten is Dingen die je hart sneller doen kloppen fascinerend. Je leert veel over Kyoto, de plaats waar het zich grotendeels afspeelt, de Japanse cultuur en de mores. Er is veel aandacht voor het leven aan het hof tijdens de Heianperiode rondom het jaar 1.000, een periode waarin literatuur als kunstvorm erkenning kreeg. Het werd vooral beoefend door vrouwen, hofdames die juist daarvoor werden aangesteld. Er ontstonden zelfs literaire salons, waarin de dames hun vaardigheden konden aanscherpen.
Je krijgt ook een best aardige indruk van Het hoofdkussenboek. Dat bestaat voor een groot deel uit vele, eindeloze lijsten. Saai zou je misschien denken, maar omdat het geen gortdroge opsommingen zijn, krijg je een goed beeld van de schrijfster en van haar leven in die tijd. Althans, dat is wat je uit dit boek kunt afleiden. Er zijn ook critici die het niet om door te komen noemen. Zelf lezen en dan zelf maar je conclusies trekken, zou je denken.
De vorm is ook interessant. De auteur is vrijwel uitsluitend aan het woord, je kunt Dingen die je hart sneller doen kloppen beschouwen als een gedachtenstroom. Ze vertelt over haar ervaringen in Japan, haar onderzoek, de tegenslagen zoals de zware aardbeving in 2011. Vaak praat ze in gedachten ook tegen haar onderzoekssubject, alsof ze zich met haar identificeert en toont ze intrigerende stukken tekst uit Het hoofdkussenboek.
Dingen die je hart sneller doen kloppen is geen boek dat je snel tot je neemt. Af en toe heb je even pauze nodig. Het duurt echter nooit lang voordat de zin terug is om verder te gaan. Daarvoor is het simpelweg te fascinerend, te goed geschreven. Het is een mooie ingang in een onbekende, vreemde en hoogst interessante wereld.
Roman
Orlando
2024
Paperback
367
Anton Havelaar
De grote vraag is: zou je het hoofdkussenboek eerst moeten lezen en dan deze of andersom?
Ik denk dat het niet veel uitmaakt. Persoonlijk zou ik deze eerst lezen, door dit boek ben ik wel nieuwsgierig geworden naar het tot voor kort voor mij geheel onbekende Het hoofdkussenboek.