Tijd om te gaan – Pia van Egmond

Interessant idee, matige uitwerking

In Tijd om te gaan kaart Pia van Egmond een interessant dilemma aan: wat te doen met ouderen die niet meer van nut zijn voor de economie en geld kosten in een maatschappij die middelen tekort komt. De oplossing: mensen stimuleren om uit het leven te stappen en niet te wachten op een natuurlijke dood. Geen gehoor geven aan deze druk resulteert erin dat ouderen nutteloze paria’s zullen worden.

Leeftijdsdiscriminatie in een wereld na aanslagen

Hoe heeft het zover kunnen komen in deze roman die rond 2050 speelt? Europa en de VS zijn getroffen door nucleaire aanslagen op energiecentrales en distributiecentra. Medische voorzieningen zijn beperkt net als andere middelen, de pensioenpotten zijn waardeloos geworden. De politieke wind waait uit een gure hoek en ouderen worden voor grote dilemma’s geplaatst. Toegeven aan de enorme druk of zoeken naar een alternatief?

Eva Prins, de hoofdpersoon in het debuut van Pia van Egmond, is arts, net als de auteur is geweest voor haar pensioen. Als haar man John voor de keuze komt te staan, gaan zij naar Mexico, om te zien of ze daar aan de slag kunnen en door kunnen gaan met hun leven. In de tussentijd zijn er politieke verwikkelingen die de verhoudingen in Nederland verder op scherp zetten, maar die wel een mogelijke uitkomst bieden voor ouderen.

Ofwel, in Tijd om te gaan is leeftijdsdiscriminatie het centrale thema. Een gevoelig onderwerp waarover heel veel valt te zeggen en dat een pakkende roman vol diepgang kan opleveren. Het resultaat valt helaas niet mee. Het ontbeert niet alleen de nodige diepgang, maar er zijn meer mankementen.

Tegenstrijdig, inconsequent en overbodige toevoegingen

Met dystopische verhalen zoals dit heb je altijd te maken met het fenomeen “suspension of disbelief”: in hoeverre lukt het als lezer om de scepsis opzij te zetten. Hier had ik een probleem. De nucleaire aanslagen bijvoorbeeld. Waarom zijn die gepleegd, door wie, wanneer, maar vooral: is het echt voorstelbaar dat Europa en de VS dit over hun kant zouden laten gaan? Uit niets blijkt dat er een reactie is gevolgd en dat is uiterst ongeloofwaardig.
In de rest van de wereld is alles zo te zien gewoon doorgegaan en ook blijkt niet wat de impact op de wereldwijde economie is geweest. Die zou toch een reusachtige opdonder moeten hebben gehad?

Nog afgezien van het afgeraffelde einde bevat Tijd om te gaan heel wat tegenstrijdigheden en inconsequenties. Een paar voorbeelden. Eva en haar man zijn in Mexico geweest. Ze hebben daar overnacht in een hotel met krijsende katten, kakkerlakken, hebben te maken gehad met bedelaars, zijn afgezet, en John is overvallen en bedreigd met een pistool. Terug in Europa: “Het viel niet mee zo snel na een verre reis weer fulltime deel te nemen aan het hectische leven in Europa.” (p.156) Wat? Nog hectischer dan de reis naar Mexico is geweest??

Pagina 234 dan. Hoofdstuk 35 begint met: “”Het was een dag als alle andere”. Vervolgens zijn er enorm veel ingrijpende gebeurtenissen en bijzondere verwikkelingen. Niet echt wat je noemt een dag als alle andere, lijkt mij zo. En dat Middelburg in Zeeland ligt (p.252), zal ook in de toekomst nog wel het geval zijn.

Doodzonde dat een interessant idee boordevol potentie zo matig is uitgewerkt.

Titel: Tijd om te gaan
Auteur: Pia van Egmond
Genre: Dystopie
Uitgever: In de Knipscheer
Uitgave datum: 2022
Uitvoering: Paperback
Pagina’s: 366