Een verkeerde afslag
Hakan Nesser is een Zweedse schrijver die onder andere literatuurgeschiedenis heeft gestudeerd en lange tijd als docent heeft gewerkt. Sinds 1998 is hij fulltime schrijver. Zijn tiendelige serie rond inspecteur van Veeteren was heel succesvol en is veelvuldig bekroond. Inspecteur Barbarotti is de centrale figuur in de tweede, vijfdelige, serie.
De eenzamen is het vierde deel hiervan. Hoewel de boeken los van elkaar te lezen zijn is het beter om de volgorde aan te houden; het veelbewogen leven van Barbarotti speelt een belangrijke rol en geeft deze serie extra diepgang.
“Zo, zo, Kierkegaard. Niet slecht”. Zo begint in 1969 een toevallige ontmoeting tussen twee studenten. Dit groeit uit tot een hechte vriendschap. Beiden zijn erg intelligent, zij delen veel interesses en hebben eenzelfde gevoel voor humor. In de loop der jaren vormt zich rondom hen een vriendenkring van zes jonge mensen. De jeugdjaren hebben bij ieder van hen al wat krassen op de ziel veroorzaakt. De behoefte aan de nodige geborgenheid en vertrouwdheid zorgt ervoor dat de zes een hechte groep vormen, ondanks de tegenstellingen in karakter.
In 1972 oppert een van hen het idee om met zijn zessen, inmiddels drie stellen, een bus te huren om daarmee een rondreis door het toenmalige oostblok te maken. Dit destijds moeilijk bereisbare deel van Europa heeft op hen grote aantrekkingskracht, de zes vrienden zijn op zoek naar wat afwisseling in hun burgerlijke en voorspelbare leventje en denken dat daar te vinden.
Een verkeerde afslag
De reis wordt een deceptie en eindigt dramatisch. De lokroep van de communistische wereld blijkt een valse te zijn. De steden zijn saai en grauw, de landschappen zijn doods en de mensen ontoegankelijk.
Op een dag neemt de chauffeur van dienst een verkeerde afslag waardoor de bus op een vrijwel verlaten militair terrein belandt. Ze worden gearresteerd door vier militairen en hun paspoorten worden in beslag genomen. Zij kunnen hun vrijheid terugverdienen maar wel tegen een afschuwelijke prijs. Er is geen keuze. Zij betalen die prijs, met grote gevolgen voor de onderlinge verhoudingen. De emotionele schade is groot, bij sommigen is deze onherstelbaar.
Dit voorval markeert het begin van het einde van de vriendschap.
Een mislukte poging tot een reünie eindigt abrupt met de dood van een van de vrouwen, na een val van een klip. Bij gebrek aan bewijzen gaat de politie uit van zelfmoord. Op exact dezelfde plek, maar wel vijfendertig jaar later, vindt een hond een lichaam. Het blijkt de partner te zijn van deze vrouw en ook hier lijkt zelfmoord voor de hand te liggen.
Barbarotti gelooft niet in zulk toeval en gaat de gevallen onderzoeken. Langzaam wordt duidelijk dat er meer aan de hand is en dat er mogelijk toch sprake is van een of meer misdrijven.
Hij duikt in het verleden en onderzoekt de banden tussen de voormalige vrienden.
De contacten na de mislukte reis zijn verwaterd, maar niet in alle gevallen verbroken. Is er een verband tussen de sterfgevallen en is dat te vinden binnen deze kring?
Een echte Barbarotti
Dat zijn de vragen die door Barbarotti op zijn geheel eigen wijze, met wat ongebruikelijke hulp van buitenaf, uiteindelijk kunnen worden beantwoord.
Het verhaal werkt toe naar een verrassende ontknoping waarin het verband tussen de sterfgevallen duidelijk wordt.
Met veel gevoel voor menselijke verhoudingen wordt beschreven welke gevolgen het nemen van de verkeerde afslag tijdens de mislukte vakantiereis heeft gehad op de levens van de betrokkenen.
Een prachtig verhaal met een prachtige sfeertekening. Nesser weet met groot gemak de sfeer van de jaren zeventig op te roepen, inclusief de grauwheid van het communistische Europa. Hij wisselt met grote soepelheid tussen heden en verleden, en van perspectief. In dit boek werkt dat nergens remmend, het versterkt het verhaal vooral.
Het verhaal in De eenzamen is erg goed uitgewerkt, bevat geen losse eindjes en heeft een behoorlijke psychologische diepgang.
Meer informatie over het boek:
