Vorm overschaduwt inhoud
Het ontroerendste en grappigste boek over verdriet ooit. Deze quote van Connie Palmen siert de omslag van Verdriet is het ding met veren van Max Porter. Voor de één is dat een aanbeveling, voor de ander leidt dat tot gereserveerdheid. Ik behoor tot die tweede categorie, doch dat het inmiddels de Europese Literatuurprijs 2017 heeft gewonnen heeft de doorslag gegeven.
De plotselinge dood van een moeder laat de vader en zijn twee jonge jongens geschokt achter. Ineens staat hun leven op zijn kop. Voordat het verwerkingsproces een aanvang kan nemen moet vader de rompslomp rond de uitvaart en de nasleep daarvan op zich nemen. Uit onverwachte hoek krijgen zij hulp. Kraai, het fabeldier Crow uit de gedichtencyclus van Ted Hughes, dringt het huis binnen. Hij belooft hen pas te verlaten als zij hem niet meer nodig hebben. Het rouwproces duurt lang. Kraai speelt zijn rol en manifesteert zich in allerlei rollen, therapeut, helper, praatpaal. Het draagt eraan bij dat de treurnis slijt en dat langzaam maar zeker de mooie herinneringen de overhand krijgen.
De personages in Verdriet is het ding met veren zijn anoniem. Een bewuste keuze, het gaat niet over de hoofdpersonen doch vooral over het proces van rouwverwerking en de opmerkelijke rol van Kraai.
Vanuit steeds wisselende perspectieven volg je het proces. Vader heeft het het moeilijkst. Vrienden doen hun obligate ding en gaan vrij snel door met hun eigen leven. Hij moet een modus vinden om de jongens hun leven weer te laten oppakken. Zijn werk aan de biografie van Ted Hughes stokt. De eerste keer op zijn werk houdt hij het maar kort vol. Hij vervalt snel in hersenloos gedroedel. Vader heeft de meeste tijd nodig om te herstellen, het worden uiteindelijk enkele jaren.
De jongens hebben minder tijd nodig. Verhoudingsgewijs snel zijn zij in staat om door te gaan met hun leven. En Kraai? Hij speelt zijn rol, telkens een verschillende al naargelang de situatie.
Verdriet is het ding met veren is een dichterlijke fabel. De stijl is experimenteel en poëtisch, dit geldt evenzeer voor de bijzondere wijze waarop Max Porter met taal speelt. Vooral Kraai heeft zijn eigen idioom, een mengsel van mensentaal met wat je kraaiengeluiden zou kunnen noemen.
In allerlei opzichten is Verdriet is het ding met veren origineel, vindingrijk en gedurfd, doch vooral qua vorm. En toch lukt het mij niet om het heel goed te vinden. De personen blijven vooral lege hulzen, dienen vooral als kapstok om het verhaal van een rouwproces aan op te hangen. Het is daardoor nauwelijks ontroerend, vrij afstandelijk en waar het genoemde grappige vandaan komt weet ik niet, ik heb het niet ontdekt. Mogelijk een kwestie van smaak.
Verdriet is het ding met veren is hoogst origineel en daardoor interessant. Doch na lezing blijft vooral de indruk hangen dat de vorm de inhoud te veel overheerst. Liever had ik daarin een betere balans gezien. Desondanks verdient Max Porter alle lof voor een redelijk geslaagde poging om een vrij gewoon verhaal in een heel bijzondere vorm te gieten.
Met complimenten voor de uitstekende vertaling door Saskia van der Lingen.
Roman
De Bezige bij
Maart 2016
Paperback
122
Saskia van der Lingen
Twee jongens in Londen worden geconfronteerd met een ondraaglijk verdriet als plotseling hun moeder sterft. De vader, biograaf van de dichter Ted Hughes, voorziet een toekomst met goedbedoelende bezoekers en een grote leegte. Op dit moment van tegenspoed wordt de familie bezocht door Kraai - tegenspeler, bedrieger, genezer, babysitter. Deze teergevoelige vogel voelt zich aangetrokken tot de rouwende familie en dreigt bij ze te blijven tot ze hem niet meer nodig hebben. Wanneer de weken tot maanden worden en de pijn van het verlies plaatsmaakt voor mooie herinneringen, begint het helingsproces van het drietal.
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Die heb ik hier nog liggen. Ben benieuwd hoewel ik door je recensie al wel een aardig beeld heb van wat ik kan verwachten.
Het is zeker niet onaardig hoor en het is ook niet dik. Als je het nou in november leest heb je in ieder geval iets te melden in Vertel! 🙂
Goeie tip. ?