Twintigduizend straten onder de hemel – Patrick Hamilton

 

Liefde, vrouwen en drank in schimmig Londen

Patrick Hamilton (17 maart 1904 – 23 september 1962) was pas 24 toen De Midnight Bell verscheen. Dit semi-autografische werk werd kort daarna gevolgd door De zege van plezier en De betonnen vlakten. Deze drie met elkaar samenhangende romans werden in 1935 als trilogie uitgebracht onder de titel Twintigduizend straten onder de hemel. Dit verhaal gaat min of meer over hemzelf en speelt zich af in een voor hem vertrouwde omgeving van kroegen, drank en vrouwen.

Hulpeloze Bob en gehaaide Jenny

De Midnight Bell is de bar waar Bob barkeeper is. Het begint als hij moeizaam ontwaakt na overmatig alcoholgebruik. Samen met Ella vormt hij het bedienend personeel. Ze delen een kamer, gescheiden door niet meer dan een gordijn. De bar aan deze kant van de straat mag al om 17.00 open en al snel verschijnt de eerste stamgast, de vertrouwde klaploper die uit is op gratis drankjes. Er gebeurt aanvankelijk weinig bijzonders, tot het moment dat twee mooie vrouwen binnenkomen. Het is aan Bob de eer om hen te bedienen. Eén van hen is Jenny, een bloedmooie prostituee, maar dat laatste weet hij dan nog niet. Hij laat zich inpalmen en de naïeve stumper trapt in haar mooie praatjes en leent haar zelfs wat geld.

Hij weet dan nog niet wie zij werkelijk is maar daar komt hij snel achter. De volgende avond is hij vrij en hij loopt door de stad en toevallig (??) treft hij haar. Ze brengen de avond samen door en uiteraard betaalt hij alles en hij leent haar weer wat geld. Zij spreken weer af en dan blijkt haar ware aard. Zij komt de afspraak niet na, iets dat tot haar vaste repertoire behoort, en zij heeft een geheel eigen interpretatie van het begrip lenen. Toch blijven zij elkaar zien, Bob wordt steeds verliefder. En armer.

Het verloopt voorspelbaar, het noodlot zie je van verre aankomen en toch blijf je doorlezen. De meelijwekkende Bob is bijna lachwekkend naïef. Jenny speelt haar rol briljant. Hoe zij Bob om haar vingers weet te winden, telkens weer, hem als een spartelende vis laat bungelen, het is briljant beschreven! Het commentaar van Ella, die stiekem een oogje op Bob heeft en het met lede ogen moet aanzien, is de slagroom op een toch al heerlijke taart!

De dames in de hoofdrol

In de andere twee delen van Twintigduizend straten onder de hemel spelen de dames de hoofdrol. In De zee van plezier gaat het erover hoe Jenny in de prostitutie belandt. Ook dit is weer tamelijk voorspelbaar en evenzeer boeiend en meeslepend. Zij is een onschuldig meisje, drinkt op een avond een glaasje port en dat had zij misschien beter niet kunnen doen. Aan het einde is zij haar onschuld wel kwijt en dan blijkt (weer, zie Bob) hoe gehaaid zij is geworden. Laten we het er maar op houden dat de wraak zoet is.

Het derde deel gaat over Ella, de wat dommige maar verder doodgoede collega van Bob, en heet De betonnen vlakten. In grote lijnen: zij laat zich inpalmen door een man, een vaste klant van die kroeg die zich voordoet als een sympathieke rijkaard. Naarmate zij hem beter leert kennen blijkt dat het schone schijn is. Wederom prachtig geschreven, vooral de aarzeling van Ella om zich er volledig in te storten komt erg goed uit de verf. Dit deel eindigt trouwens verrassend als zij Bob tegen het lijf loopt.

Prachtige personages en mooi sfeerbeeld

Het zijn de prachtige personages die dit boek typeren, maar ook het schimmige leven aan de zelfkant van de Londense samenleving in de jaren twintig. De sfeer komt heel goed uit de verf, het is net of je zelf in Londen bent. Qua stijl doet Hamilton wel wat aan Dickens denken en dat is bedoeld als compliment.

De toon is vooral luchtig, hoewel het wel over serieuze zaken gaat. De moeder van Ella heeft een bovenbuurvrouw die mannenbezoek ontvangt, maar meer weet Ella niet van haar. Ella noemt haar bij gebrek aan beter “De Bezigheden Boven.” Het is op zich niet heel bijzonder, uiteraard wel suggestief, maar doordat zij dit consequent volhoudt krijgt het ook iets hilarisch.

Twintigduizend straten onder de hemel is genieten van begin tot eind. En dan te bedenken dat dit een toevalstreffer is, want eigenlijk was ik op zoek naar Hangover Square, zijn meest bejubelde werk. Als dat inderdaad nog beter is dan belooft dat veel goeds!

Twintigduizend straten onder de hemel
Patrick Hamilton
Roman
Arbeiderspers
2009
Hardcover
543
Elles Theulen
9789029571340
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.