Vogels, hun karakters, vaardigheden en eigenaardigheden
De Engelse Len Howard was professioneel musicus tot zij in 1938 een radicaal besluit nam. Ze brak haar loopbaan af, kocht een stuk grond en ging wonen in het huis dat ze Bird Cottage noemde. Vanaf dat moment wijdde ze haar leven aan het bestuderen van vogels en publiceerde hierover twee boeken. Het eerste is Vogels als huisgenoten, dat in 2020 in vertaling is uitgebracht, het tweede is Leven met vogels dat in april 2023 is verschenen.
De diepte in
Haar eerste boek beperkte zich vooral tot algemeenheden, zoals het onderscheiden van vogelsoorten op basis van aspecten als uiterlijk en zang. Het is een mooi startpunt voor het leren kennen van verschillende soorten, met name tuinvogels. In Leven met vogels wordt zij “persoonlijker,” om het zo maar te zeggen. Dat zij zich daarbij vooral richt op koolmezen is niet verrassend als je bekend bent geraakt met haar voorkeuren.
Het is vooral de koolmees Ster die de show steelt. Wat was eerder, de naam of de typering, dat wordt niet helemaal duidelijk. Wat wel duidelijk wordt, is dat Ster een vogel is met uitzonderlijke kwaliteiten. Een voorbeeld: Howard vermoedde op basis van haar waarnemingen al dat zij veel in haar mars had. Zij heeft de koolmees zover weten te krijgen dat zij een vorm van tellen leerde beheersen. Bij een bepaald aantal tikken kreeg zij iets lekkers te eten, bij andere aantallen niet. De koolmees leerde zich aan om het goede aantal te produceren om de gewenste beloning te verkrijgen. Er zijn meer voorbeelden die duidelijk maken dat deze vogel met enig recht aanspraak mocht maken op de bijnaam ‘een geniale koolmees’.
Er komen uiteraard meer vogels aan bod, die voor een groot deel hun eigen naam hebben gekregen. Het is heel interessant om over haar bevindingen te lezen. Voor zover dat niet bekend is, blijkt hieruit wel dat vogels enorm van elkaar verschillen en dat geldt ook voor vogels van dezelfde soort. Zo zijn er verlegen types, uitslovers, ijdeltuiten en pestkoppen.
Veilige haven
Ook voor Howard was dit uitzonderlijk. Zij voelde geenszins de behoefte om de vogels te domesticeren, laat staan dresseren, wel wilde zij dat deze dieren een veilige thuishaven hadden, ook voor de nacht. En dat bleek ook toen, we hebben het over het begin van de jaren vijftig, al hard nodig.
Onderling is de strijd vaak al hevig, vooral in de periode dat er voor nageslacht moet worden gezorgd. Ook uit eigen waarneming kan ik bevestigen dat het er soms heel stevig aan toe kan gaan. Maar er zijn meer uitdagingen: roofvogels, katten en andere dieren die het op de kleine tuinvogels gemunt hebben.
De grootste bedreiging vormt de diersoort mens. Vernietiging van leefgebieden, verstoring in allerlei vormen, tuinen die nauwelijks leefruimte bieden, zijn slechts enkele voorbeelden.
“Toen ik hier voor het eerst kwam waren er veel meer, maar net als andere soorten lijden ze onder het gebrek aan nestplaatsen dat het gevolg is van moderne landbouwgiffen, houtkap, lage heggen en een hele hoop andere dingen die rampzalig zijn voor vogels. Zelfs het water in sloten en vijvertjes is vaak besmet. Ook veel andere vogelaars zien met lede ogen aan dat de populaties van veel soorten snel teruglopen. In landbouwgebieden staat het er heel slecht voor, en iedereen die hier ook maar zijdelings mee te maken heeft, zou hier vaker bij moeten stilstaan.”
Dat was zeventig jaar geleden. Sinds die tijd is het alleen maar slechter gegaan. Dat is treurig. Leven met vogels laat zien dat deze dieren in meerdere opzichten fascinerend zijn, slimmer zijn dan wij misschien denken en een gevoelsleven hebben dat de mens zou moeten respecteren. Het is niet alleen vermakelijk, maar ook leerzaam en als het ook nog helpt om wat zuiniger te zijn op andere levende wezens is het ook nog eens heel waardevol.
Non-fictie
Cossee
2023
Paperback
333
Irwan Droog
9789464520644
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.