Liefde – Karl Ove Knausgård


Ongemakkelijk zelfonderzoek

Liefde is het tweede deel in de cyclus Mijn strijd van Karl Ove Knausgård. Het eerste deel, Vader, ging vooral over de periode na de dood van zijn vader. Een boek dat je moet lezen om (deels) te begrijpen waar de eeuwige twijfel, onrust en gebrek aan zelfverzekerdheid die in Liefde beschreven wordt vandaan komt.

Liefde, de titel zegt het al, gaat over de moeizame verhouding van de auteur met dat begrip. Nadat zijn relatie is stukgelopen verbrandt hij alle schepen achter zich en verhuist vanuit Noorwegen naar Stockholm. Hij probeert daar een nieuw leven op te bouwen. Aanvankelijk gaat dat moeizaam bij gebrek aan een sociaal netwerk. Zijn status als schrijver en daaraan verwante werkzaamheden behoeden hem ervoor dat hij in een isolement belandt.

Tijdens een evenement ontmoet hij een nieuwe liefde, Linda. Maar het wordt niet meteen een hechte relatie, zij kiest voor een ander. Drie jaar later treffen zij elkaar weer en dan is het wel raak. Linda heeft een moeilijke tijd gehad, ze heeft met psychische problemen gekampt.
De manier waarop de relatie in tweede instantie tot stand komt is illustratief voor de onzekerheid van Knausgård. Het lukt hem niet om zijn gevoelens direct te uiten, pas als hij alles heeft uitgeschreven komt de relatie tot bloei.

Hun verhouding kent de nodige ups en downs. Ondanks regelmatig terugkerende ruzies, het onberekenbare gedrag van Linda en de wederzijdse dreigementen om ermee te stoppen blijven ze bij elkaar en het stel krijgt uiteindelijk drie kinderen.

Knausgård beschrijft het leven van alledag tot in detail. De enerzijds hechte en anderzijds moeizame band met Linda krijgt volop aandacht, net als de liefde voor zijn kinderen. Alledaagse zaken als boodschappen doen, koken en luiers verschonen worden breed uitgemeten. En hoe vreemd dat ook lijkt, het gaat nergens tegenstaan. Het is tekenend voor het vakmanschap van de auteur dat je er als lezer moeiteloos in meegaat.

Hoewel het boek vooral Liefde als onderwerp heeft is het ook een vorm van zelfonderzoek en –analyse. Hij is zeer gehecht aan zijn gezin en brengt veel tijd door met zijn kinderen. Maar altijd is daar de magneet van de letteren die sterk aan hem trekt. En dat conflicteert. Die strijd wordt zeer fraai beschreven, evenals zijn afkeer van sociale conventies en zijn gevoelens van ongemak in gezelschap, anders dan die van vrienden. Hij voelt zich eigenlijk alleen maar op zijn gemak als hij alleen is en hij kan verdwalen in boeken of bezig is met zijn eigen schrijfsels.

Zijn gebrek aan zelfverzekerdheid is soms schrijnend. Dat bleek al uit de moeizame manier waarop de relatie met Linda tot stand kwam, maar Liefde bevat meer voorbeelden daarvan. Hij weet dat zijn liefde voor de letteren een vorm is van egocentrisme, waarmee hij het geregeld moeilijk heeft, vooral ook omdat zijn omgeving het er moeilijk mee heeft en hem daarmee confronteert, soms verwijtend. Dat hij het liever anders heeft blijkt wel uit een hartenkreet:

“Ik wilde zo graag een man uit één stuk zijn. Ik wilde zo graag ook een goed mens zijn”

Zijn vriend Geir confronteert hem er ook mee tijdens een prachtig beschreven kroeggesprek dat uitgroeit tot een uitgebreide vorm van psychoanalyse. De successen en positieve reacties houdt hij nauwgezet bij, waar een zelfverzekerder iemand dat voor gewoon zou houden. Geir houdt hem een spiegel voor:

“En zoals ik al eerder heb gezegd, je bent een boekhouder van het geluk”

Liefde is een langgerekt egodocument, een werk waarin de auteur niets en niemand ontziet en zichzelf nog het minst, hij spaart zichzelf niet. In lange, meanderende en associërende beschrijvingen schetst  Knausgård een fraai beeld van zijn gevoelsleven, zijn strijd tussen zijn egocentrisme en behoefte aan liefde, en geeft hij diepgaand inzicht in zijn gedachtenwereld en zijn blik op de wereld om hem heen.

Dat je als lezer wordt meegenomen in de Scandinavische literaire wereld is een bonus.

Liefde Boek omslag Liefde
Mijn strijd
Karl Ove Knausgård
Roman
De Geus
7 juni 2014
Paperback
602
Marianne Molenaar

 

Nadat zijn relatie is stukgelopen, vertrekt Karl Ove eenzaam en gedeprimeerd naar Stockholm. Voor hij het weet heeft hij niet alleen de nieuwe liefde van zijn leven ontmoet, maar loopt hij door Stockholm met zijn pasgeboren dochter in de kinderwagen.
Wat blijft er over van alle romantiek en passie wanneer de alledaagse werkelijkheid binnendringt in het leven van twee moderne, bedachtzame mensen met kleine kinderen? Karl Ove Knausgård vertelt ontwapenend eerlijk en vol tederheid over deze tour de force van het dagelijks leven, die een doorlopende strijd om tijd, vrijheid en geluk blijkt te zijn.

Karl Ove Knausgård is in 1968 geboren in Noorwegen. In 2011 verscheen Vader, het eerste boek in de Mijn strijd-serie van zes zeer persoonlijke, autobiografische romans. Vader werd zowel in Nederland als internationaal lovend onthaald. Liefde is het tweede deel van dit ambitieuze project.

Share

1 gedachte over “Liefde – Karl Ove Knausgård”

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.