Scherpe sociale satire
Sinclair Lewis won in 1930 als eerste Amerikaan de Nobelprijs. Hij had vooral in de jaren twintig furore gemaakt met satirische romans waarin hij vooroordelen aan de kaak stelde en spotte met de houding van veel Amerikanen. Het leverde hem grote bekendheid op met een grote schare fans. De keerzijde was dat het ook resulteerde in veel vijandschap. Het tekent zijn karakter dat hij in 1926 de Pulitzerprijs weigerde omdat eerdere winnaars naar zijn mening te veel het Amerikaanse leven verheerlijkten. Nadat hem de Nobelprijs werd toegekend liep de kwaliteit van zijn werk achteruit, zijn alcoholverslaving werd hem in 1951 fataal. Hij stierf eenzaam.
Babbitt werd in 1922 uitgebracht en het lijkt erop dat de auteur een vooruitziende blik had. De kapitalistische levenshouding die in dit boek wordt bespot was mede de oorzaak van de enorme financiële crisis van enkele jaren later. Eén van de oorzaken daarvan was overproductie en tegelijk te lage lonen waardoor mensen de producten niet konden betalen. In Babbitt is een grote staking wegens te lage lonen één van de kantelpunten in het leven van de hoofdpersoon George F. Babbitt.
Hoog klimmen, diep vallen
Deze Babbitt is getrouwd, heeft drie kinderen en handelt in onroerende zaken. Zijn karakter wordt in de eerste hoofdstukken meteen goed neergezet. Hij droomt, zoals vaker, van een onbereikbaar elfenmeisje. Een luxe wekker, uiteraard een statussymbool, laat hem ruw ontwaken. Op zijn werk houdt hij zich bezig met het verzinnen van ronkende teksten en met deals die vooral voor hem lucratief uitpakken. De lunch in de herenclub is een welkome onderbreking waarin de vaste gasten vooral bezig zijn elkaar de maat te nemen en elkaar de loef af te steken.
In dat klimaat van veel geld verdienen en uiterlijk vertoon voelt Babbitt zich als een vis in het water. Hij weet op te klimmen op de sociale ladder, maar dat het ten koste gaat van zijn krachten wordt duidelijk tijdens een vakantie die net aan lang genoeg duurt om van de vermoeienissen te herstellen. Een crisis kondigt zich aan. Als er in korte tijd enkele vervelende gebeurtenissen voorvallen belandt hij in een heuse midlifecrisis. Zijn zorgvuldig opgebouwde kaartenhuis dondert in elkaar. Het is nog maar de vraag of hij zich uit deze crisis weet te redden.
In sommige opzichten actueel
Bijna een eeuw na verschijning is Babbitt nog goed te lezen. In de nieuwe vertaling door Paul Bruijn wordt de sfeer van de jaren twintig, met bijvoorbeeld de drooglegging, goed weergegeven en toch doet het modern aan. Dat komt ook door de thematiek die van alle tijden is, zoals de sociale ladder, de midlifecrisis, echtelijke problemen, kinderen die niet altijd doen wat hun ouders voor ogen hebben.
Het boek draait voornamelijk om de persoon George F. Babbitt. Lewis heeft een prachtig portret gemaakt van een man aan wie je om allerlei redenen een hekel kunt hebben, maar die je soms ook gewoon zielig kunt vinden. Zijn amechtige pogingen om bij de elite in de smaak te vallen zijn prachtig beschreven, met een zekere spot, evenals de alleen het beste is goed genoeg houding en zijn egocentrische gedrag. Tegelijk is hij soms ook aandoenlijk, zoals in de periode waarin hij zijn gedroomde elfenmeisje lijkt te hebben ontmoet en zijn huwelijk in de gevarenzone belandt.
Babbitt is een prachtige sociale satire, een mooi portret van een man die tegelijk afstotend en aandoenlijk is met een thematiek die in sommige opzichten nog heel actueel is.
Meer informatie over het boek:
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Mooie recensie, Jan. Ik heb Babbitt al werkelijk decennia lang in de kast staan, maar nooit gelezen. Moet ik toch eens doen, zie ik!
Dank je! Ik heb de meest recente vertaling gelezen, misschien dat dat nog verschil maakt, maar het verhaal is mij goed bevallen.