Mannen – Grayson Perry

 

Serieus pleidooi op luchtige toon gebracht

Het doel van Mannen door Grayson Perry is om suggesties te doen om onze definitie van mannelijkheid op te rekken. Een ambitieuze doelstelling, al was het maar omdat mannelijkheid vele verschijningsvormen kent en elke poging om het begrip te definiëren gepaard gaat met een zekere vooringenomenheid, gebaseerd op bijvoorbeeld culturele, biologische en sociale achtergrond. Zijn beeld van wat mannelijkheid inhoudt is herkenbaar, voorspelbaar en clichématig. Het doel is sympathiek en daarom is hem op voorhand deze stereotypering vergeven. Bijzonder is dat hij zelf niet helemaal aan dat beeld voldoet. Hij is liefhebber van het dragen van vrouwenkleding en is tegelijk een “echte” man als het op competitiviteit aankomt, want een lullige fietswedstrijd wil hij wel winnen. De man.

Vier aspecten van mannelijkheid

In Mannen richt hij zich op vier aspecten van mannelijkheid waarnaar nog eens goed gekeken moet worden: macht, uitvoering, geweld en emotie.

Bij macht gaat het om de vanzelfsprekendheid waarmee dat met mannen wordt geassocieerd. Hij begint dat hoofdstuk met het uitzicht vanaf de Theems op Londen: een woud van kolossale totems, glimmende monolieten in fallische vormen. Het zijn bij uitstek symbolen van mannelijkheid, bedoeld om te tonen hoe machtig de opperhoofden zijn van de daarin gevestigde ondernemingen. Een wedstrijdje “kijk eens wie de grootste heeft.” Uiteindelijk is het maar materiaal, maar het staat wel symbool voor de wereld erachter die door mannen wordt gedomineerd. Het zijn deels open deuren, niet altijd verrassende inzichten, maar als het zo in enkele tientallen pagina’s is samengebald is het beeld wel tamelijk onthutsend. Met name de vanzelfsprekendheid van de man als maat der dingen is bij nadere beschouwing opvallend.

Verfrissende inzichten

Perry geeft een voorbeeld. De laatste jaren gaan er steeds meer geluiden op voor een vrouwenquotum in topfuncties. Zonder dat je erbij stilstaat is juist dat illustratief daarvoor. Hoe zou het klinken als je het anders benadert: het hanteren van een mannenquotum. In plaats van 40% vrouwen stellen dat er maximaal 60% mannen topfuncties mogen bekleden. Het doel en / of resultaat is hetzelfde en toch voelt het anders.

Dat soort verfrissende inzichten zie je vaker in Mannen. Neem geweld. Vaak hoor je geluiden over de etnische of religieuze achtergrond van geweldplegers. Het is een gevoelig onderwerp maar ook dat kun je anders benaderen. Hoe zou het commentaar van zekere mannen luiden als men duidelijk maakt dat vrijwel alle misdaden door mannen wordt gepleegd? De roep om een “verbod op mannelijkheid” of alle mannen het land uit zul je dan niet horen. Het is een subtiele manier om duidelijk te maken dat geweld bij uitstek iets mannelijks is, misschien wel een meer valide onderscheid dan elk ander soort onderscheid.

Mannen leest vlot en het heeft het de toon van een pamflet met een lovenswaardig doel. De  man zou minder dominant moeten zijn, meer gelijkwaardigheid moeten nastreven en afscheid moeten nemen van het traditionele rolmodel. In de uitvoering zit wel een praktisch probleempje. Het zijn de mannen die die beweging in gang moeten zetten zolang de machtsverhoudingen zijn zoals ze nu zijn. En dat is, hoe goedbedoeld ook, toch ook een tikkeltje naïef om te verwachten dat het zonder slag of stoot zal gebeuren.

Maar goed, het idealisme van Grayson Perry is hartverwarmend en het enthousiasme waarmee hij zijn boodschap brengt is aanstekelijk. Mannen is een innemend boek dat op een luchtige manier een serieuze boodschap in zich heeft.

Bestel dit boek bij Bazarow via deze link. Je steunt er schrijvers en vertalers mee.

Mannen
Grayson Perry
Non-fictie
Balans
2020
Paperback
200
Maaike Post, Arjen Mulder
9789463821223
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.