Een zomer in Brevendal
Stephan Enter heeft al enkele romans uitgebracht die goede waarderingen kregen. Pastorale is het eerste boek dat ik van hem heb gelezen en het is mij goed bevallen. Het bevat meerdere verhaallijnen, interessante personages en de thematiek spreekt aan. Zijn stijl bevalt ook prima en het bevat genoeg zinnen die het onthouden waard zijn.
Oscar
Pastorale gaat afwisselend over Oscar en zijn zus Louise. Beiden zijn opgegroeid in Brevendal, in een gezin waarin religie alles bepaalt. Vooral moeder is streng in de leer, vader is afgedwaald en hij vult zijn leven met lezen en luisteren naar muziek, afgezonderd van de rest van het gezin.
Oscar heeft nog een jaar te gaan voordat hij kan gaan studeren en het huis kan verlaten. In zijn klas zit een Molukse jongen, Jonkie, die een ongeluk heeft gehad. De twee liggen elkaar helemaal niet, maar worden tot elkaar veroordeeld als het lot bepaalt dat Oscar hem het huiswerk moet brengen. We hebben het over de jaren tachtig, via internet zoals nu kan, was toen niet mogelijk. Hij moet heel wat overwinnen. Het gereformeerde deel van de inwoners van Brevendal en de Molukse gemeenschap leven strikt gescheiden. De spookverhalen over die Molukkers werpen een hoge drempel op, maar hij moet wel.
Oscar treft niet alleen de branieschopper Jonkie, maar ook zijn zus Dona. Het is liefde op het eerste gezicht. Het is het begin van een zomer waarin Oscar veel ontdekt over het andere deel van zijn dorp. Vooral door de vader van Dona komt hij veel te weten over de achtergrond van de Molukse gemeenschap.
Louise
Oscar is verder een niet bijster interessant personage. Dat is anders voor Louise. Zij is al een tijdje uit huis, studie. In die zomer komt ze naar huis. Louise is niet meer gelovig. Dat levert soms discussies op met haar moeder en met kerkelijke vertegenwoordigers waar de vonken vanaf spatten. In die zomer maakt zij van alles mee, oude vrienden ziet zij weer, er is een kortstondige liefde. Uiteraard onder het afkeurend oog van haar moeder.
Ze heeft iets wat haar dwarszit. Ondanks haar schijnbare zelfstandigheid, haar gebrek aan schroom om over van alles in discussie te gaan, moet zij heel wat aarzelingen overwinnen om haar moeder op de hoogte te brengen van haar toekomstplannen. Dit is sterk uitgewerkt.
Er zijn meer boeiende personages in Pastorale. De moeder is wel wat voorspelbaar maar de mysterieuze en merkwaardige vader spreekt tot de verbeelding. Toch is het vooral de heer Matupessy, de vader van Jonkie en Dona die de show steelt. Hij vertelt op indringende wijze over zijn verleden, over hoe hij zijn geboorteland heeft moeten verlaten en hoe bijzonder slecht de Molukkers zijn behandeld. Zonder dat het al te politiek wordt geeft dat een interessante extra dimensie aan het geheel.
Er valt veel te genieten
Pastorale bevat heel wat gedenkwaardige zinnen. Enkele voorbeelden:
Over een religieuze hotemetoot:
“Hij was een wandelend cliché, een combinatie van kruiperigheid en eigendunk waarop natuurlijke selectie sinds eeuwen geen vat meer kreeg.”
Over Louise die nog steeds de nodige wrok koestert over haar besmette jeugd:
“Wrok was niets anders dan keer op keer jezelf een beetje gif toedienen en hopen dat een ander ziek wordt.”
En iets algemener, over de kindertijd:
“Misschien was het echte einde van je kindertijd wel de eerste keer dat je overvallen werd door de indruk dat de dagen zich aaneen hadden geregen.”
Er valt kortom genoeg te beleven en te genieten in Pastorale. Het is jammer dat de verhalen van Oscar en Louise te weinig raakvlakken hebben. Hierdoor heb je het gevoel dat je twee verschillende verhalen hebt gelezen die, behalve de band tussen broer en zus, weinig verband hebben. Het zou zomaar kunnen zijn dat zij als afzonderlijke verhalen in afzonderlijke boeken krachtiger zouden zijn geweest. Nu houden de verhaallijnen elkaar op, zitten zij elkaar soms in de weg. In dit geval is de som der delen meer dan het geheel.
Toch heeft Pastorale wel degelijk mijn interesse gewekt naar het andere werk van Stephan Enter.
—
Roman
Van Oorschot
2019
Hardcover
285
9789028293007
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.